H επιστροφή του Τραμπ στο Λευκό Οίκο και οι πιο συγκρατημένες προοπτικές για τις επιτοκιακές μειώσεις στις ΗΠΑ ώθησαν το δολάριο σε υψηλά πολλών ετών με τους επενδυτές να βλέπουν αυτή τη δυναμική να συνεχίζεται με στήριγμα τις προ αναπτυξιακές και κατ' επέκταση πληθωριστικές πολιτικές Τραμπ. Κατά πόσο όμως ένα ισχυρό δολάριο θα βοηθήσει τις πολιτικές Τραμπ «Πρώτα η Αμερική», με περαιτέρω τόνωση της ανταγωνιστικότητας και παραγωγικότητας, είναι ένα μεγάλο ζήτημα που τίθεται τώρα προς συζήτηση. Ένα ισχυρό δολάριο θα μπορούσε επίσης να ανοίξει νομισματικούς πολέμους με ό,τι συνεπάγεται αυτό για τις διεθνείς χρηματοοικονομικές αγορές.
Ο δείκτης δολαρίου, που παρακολουθεί το νόμισμα έναντι έξι κορυφαίων ανταγωνιστών του, έχει ενισχυθεί περίπου 10% από τα χαμηλά στα τέλη Σεπτεμβρίου, αγγίζοντας υψηλό άνω των δύο ετών. Το μεγαλύτερο μέρος αυτών των κερδών έλαβε χώρα μετά τη νίκη Τραμπ στις εκλογές του Νοεμβρίου, καθώς οι επενδυτές έσπευσαν να αναπροσαρμόσουν τα χαρτοφυλάκιά τους στις νέες εμπορικές και δασμολογικές πολιτικές που έχει δεσμευθεί να ακολουθήσει ο Τραμπ και οι οποίες αναμένεται να στηρίξουν βραχυπρόθεσμα το δολάριο, ασκώντας ταυτόχρονα πιέσεις σε άλλα νομίσματα και οικονομίες.
Τυχόν επιβολή δασμών με εν δυνάμει πληθωριστικές πιέσεις θα μπορούσε να κάνει την Fed επιφυλακτική στις επιτοκιακές μειώσεις, ακόμη και στην περίπτωση που ένας εμπορικός πόλεμος δημιουργήσει εντάσεις στην παγκόσμια οικονομία και στρέψει τους επενδυτές σε ασφαλή καταφύγια.
Ωστόσο, η άνοδος του δολαρίου δεν είναι μόνο υπόθεση των τελευταίων μηνών. Είναι μία πορεία που ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 2022, καθότι από τότε έως σήμερα ο δείκτης δολαρίου έχει ενισχυθεί 15%.
Πού βλέπουν οι αναλυτές το αμερικανικό νόμισμα
Παρότι ο ίδιος ο Τραμπ έχει κατά καιρούς παραπονεθεί ότι η υπερβολική ισχύς του δολαρίου κάμπτει την ανταγωνιστικότητα των αμερικανικών εξαγωγών, την αμερικανική μεταποίηση και τις θέσεις εργασίας, οι πολιτικές του, με βάση τα πρώτα δείγματα γραφής που έχει δώσει, θεωρούνται από την αγορά υποστηρικτικές προς το δολάριο.
Στην πρώτη θητεία Τραμπ, το δολάριο έκανε ράλι περίπου 13% από τον Φεβρουάριο του 2018 έως τον Φεβρουάριο του 2020, όταν επέβαλε δασμούς σε αρκετές χώρες, συμπεριλαμβανομένων της Κίνας και του Μεξικού. Σε μία ακόμη ένδειξη της σημασίας της πολιτικής του δολαρίου για την επικείμενη κυβέρνηση, ο Σκοτ Μπέσετ, ο «εκλεκτός» του Τραμπ για το υπουργείο Οικονομικών, δήλωσε κατά την ακροαματική διαδικασία της έγκρισης του αξιώματός του στη Γερουσία, ότι θα διασφαλίσει πως το δολάριο θα παραμείνει το κορυφαίο παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα.
Σύμφωνα με σταθμισμένο καλάθι νομισμάτων, το δολάριο θεωρείται το πιο υπερτιμημένο σε διάρκεια 55 ετών, σύμφωνα με την BofA Global Research. Aντίστοιχα, ο Μπράιαν Ρόουζ, κορυφαίος οικονομολόγος της UBS Global Wealth Management, είπε στο Reuters ότι εξακολουθεί να θεωρεί το δολάριο δομικά υπερτιμημένο, όμως σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα είναι δύσκολο να υπάρξουν καταλύτες που θα το αποδυναμώσουν.
Ο Τζον Βέλις, επικεφαλής στρατηγικής ξένου συναλλάγματος και μάκρο για την Αμερική της BNY Markets, μιλώντας επίσης στο Reuters, επισημαίνει ότι περισσότερη σαφήνεια για το μέγεθος των δασμών θα μπορούσε να ενισχύσει περαιτέρω το δολάριο, οπότε θα ήταν ριψοκίνδυνο να ποντάρει κάποιος κατά του δολαρίου αυτή τη στιγμή.
Στρατηγικοί αναλυτές της Goldman Sachs προβλέπουν ότι το δολάριο θα ενισχυθεί επιπλέον 5% φέτος, χωρίς να αποκλείουν ακόμη μεγαλύτερη άνοδο εάν η αμερικανική οικονομία συνεχίσει να αναπτύσσεται, παρά τους όποιους δασμούς, με την αγορά να έχει ήδη αρχίσει να λαμβάνει υπόψη και το ενδεχόμενο αύξησης των επιτοκίων αντί για μειώσεις.
Η Deutsche Bank αναμένει ότι το δολάριο θα φθάσει στο επίπεδο της απόλυτης ισοτιμίας έναντι του ευρώ το 2025, αφού ήδη ενισχύθηκε από το 1,11 στις αρχές Οκτωβρίου στο 1,05.
Οι κίνδυνοι από ένα ισχυρό δολάριο
Ωστόσο, ένα ισχυρό δολάριο μπορεί να φέρει πολλά προβλήματα. Πρώτον, θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει τα σχέδια του Λευκού Οίκου και ένα υψηλό κόστος δανεισμού θα μπορούσε να δυσκολέψει την αναχρηματοδότηση του τεράστιου αμερικανικού χρέους.
Επιπλέον, όταν το δολάριο ενισχύεται, το παγκόσμιο εμπόριο συρρικνώνεται, σύμφωνα με έρευνα της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών. Και αυτό, επειδή οι μη αμερικανικές επιχειρήσεις πληρώνουν περισσότερα για να εξασφαλίσουν πρόσβαση στα δολάρια που χρειάζονται για να ανταλλάσσουν τα αγαθά και τις υπηρεσίες τους.
Πρόβλημα θα μπορούσε να δημιουργήσει και η απόκλιση των νομισματικών πολιτικών. Τraders αναμένουν ότι τα επιτόκια στην Ευρωζώνη θα είναι 2% χαμηλότερα σε σχέση με τις ΗΠΑ στα τέλη του 2025. Αυτό προοιωνίζεται ένα πιο αδύναμο ευρώ, το οποίο θα μπορούσε έως ένα βαθμό να καταστήσει τις ευρωπαϊκές εξαγωγές πιο ανταγωνιστικές. Όταν διολισθήσει όμως κάτω από ένα συγκεκριμένο επίπεδο, ανεβάζει το κόστος εισαγόμενων αγαθών και πυροδοτεί πληθωρισμό.
Επιπλέον, χώρες με μεγάλα εξωτερικά ελλείμματα, όπως Βρετανία, ενδεχομένως να μην προσελκύονται από ξένους επενδυτές οι οποίοι αναζητούν μεγαλύτερη ασφάλεια και υψηλότερες αποδόσεις στο αμερικανικό νόμισμα. Η σημερινή αναστάτωση στις αγορές κρατικών ομολόγων της Βρετανίας και η πτώση της στερλίνας κατά 2,4% έναντι του δολαρίου από τις αρχές Ιανουαρίου, υπογραμμίζει αυτούς τους κινδύνους.
Η Aσία ενδεχομένως να είναι η περιοχή που θα πληγεί περισσότερο από ένα ισχυρό δολάριο. Πολλές χώρες παρουσιάζουν μεγάλα εμπορικά πλεονάσματα με τις ΗΠΑ, γεγονός που τις καθιστά ιδιαίτερα ευάλωτες σε δασμούς και γεωπολιτικές εντάσεις. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η Κίνα, όπου το γουάν υποχώρησε πρόσφατα σε χαμηλό 16 μηνών έναντι του δολαρίου, γεγονός που ώθησε το Πεκίνο να λάβει περισσότερα μέτρα για τη στήριξή του. Παρά τις κινήσεις αυτές, το δολάριο έχει ενισχυθεί περίπου 3% έναντι του γιουάν τους τελευταίους τρεις μήνες.
Πολύ περισσότερο, ένα ισχυρό δολάριο θα καταστήσει πιο δύσκολη την αναχρηματοδότηση του χρέους σε δολάρια που έχουν αναδυόμενες χώρες, γεγονός που σημαίνει ότι οι οικονομίες τους θα δεχθούν νέες πιέσεις.
Πόσο θα αποδυναμωθεί το ευρώ
Είναι γεγονός πως η Ευρώπη είναι μια από τις πιο ευάλωτες περιοχές μπροστά στην απειλή του νεοεκλεγμένου προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ να αυξήσει τους δασμούς στις εισαγωγές των ΗΠΑ. Οι ΗΠΑ είναι μεγάλος αγοραστής προϊόντων της ΕΕ, από αυτοκίνητα και χημικά μέχρι πολυτελείς τσάντες, και οι αυξήσεις των δασμών θα επιβαρύνουν την ήδη αποδυναμωμένη οικονομία της Ευρώπης. Η ανάπτυξη καθίσταται όλο και πιο αναιμική στη ζώνη του ευρώ και τα επιτόκια της ΕΚΤ είναι χαμηλότερα από ό,τι σε άλλες ανεπτυγμένες οικονομίες. Χαμηλότερα επιτόκια σημαίνουν ότι οι διάφορες κατηγορίες ενεργητικού σε ευρώ κερδίζουν λιγότερους τόκους, μειώνοντας τη ζήτηση για το νόμισμα.
Επιπλέον, η πολιτική αναταραχή σε Γαλλία και Γερμανία - τις δύο μεγαλύτερες οικονομίες της ΕΕ – έχει αποθαρρύνει τους επενδυτές την ώρα που είναι πιο δύσκολο για τις κυβερνήσεις τους να διορθώσουν διαρθρωτικά προβλήματα που εμποδίζουν την ανάπτυξη.
Η αδυναμία του ευρώ σχετίζεται επίσης με την ισχύ του δολαρίου. Η ζήτηση για ενεργητικό σε αμερικανικό νόμισμα αυξάνεται λόγω των προσδοκιών ότι οι πολιτικές της κυβέρνησης Τραμπ θα τονώσουν την οικονομική ανάπτυξη και τα εταιρικά κέρδη στις ΗΠΑ.
Το επίπεδο της ισοτιμίας θεωρείται κομβικό για την ψυχολογία των επενδυτών και αναφανδόν θα μπορούσε να προκαλέσει μια περίοδο αστάθειας για το ευρώ, καθώς τα στοιχήματα δισεκατομμυρίων δικαιωμάτων προαίρεσης είναι πιθανό να συνδέονται με αυτό. Επίσης, παρότι ο κίνδυνος ότι μια χώρα θα μπορούσε να βγει από το ευρώ είναι πλέον απομακρυσμένη, η πτώση στην ισοτιμία θα μπορούσε να ενθαρρύνει τους λαϊκιστές πολιτικούς που αντιτίθενται στο ενιαίο νόμισμα.
