Στην εκπνοή του 2020 η υφυπουργός Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικής αλληλεγγύης, Δόμνα Μιχαηλίδου, κάνει τον απολογισμό της χρονιάς που πέρασε και ξεδιπλώνει τους σχεδιασμούς της για την διαχείριση των επιπτώσεων της πανδημίας στις ευάλωτες κοινωνικά ομάδες.
Μιλώντας στο insider.gr, εξηγεί πόσο και γιατί αυξάνονται οι δαπάνες για τα προνοιακά επιδόματα για το 2021, σχολιάζει τις προτάσεις της Επιτροπής Πισσαρίδη για την ενοποίηση των επιδομάτων και την διασύνδεση μεταξύ τους και αναφέρεται στις ριζικές αλλαγές που προωθήθηκαν μέσα στο έτος στον τομέα της υιοθεσίας- αναδοχής και στην λειτουργία των Κέντρων Δημιουργικής Απασχόλησης Παιδιών (ΚΔΑΠ).
Αναλυτικά η συνέντευξη της κας Μιχαηλίδου:
Ο νόμος που ψηφίστηκε πρόσφατα στη Βουλή περιλαμβάνει μια σειρά από εμβληματικές διατάξεις π.χ για τα επιδόματα, την υιοθεσία και την αναδοχή. Θέλετε να μας περιγράψετε αλλάζει η ψήφιση του νόμου;
Υπάρχουν πολλά σημεία αλλαγών, ακριβώς γιατί πρόκειται για έναν νόμο του οποίου κάθε διάταξη έχει απτό, μετρήσιμο και πιο σημαντικά θετικό αποτέλεσμα για όλους και ιδιαίτερα για τους πιο ευάλωτους συμπολίτες μας.
Οι παρεμβάσεις στα επιδόματα έγιναν ακριβώς στην κατεύθυνση της στήριξης των πλέον αδυνάμων. Οι άστεγοι και οι κακοποιημένες γυναίκες που μένουν σε ξενώνες φιλοξενίας έχουν για πρώτη φορά το δικαίωμα να πάρουν το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, όπως όλοι οι υπόλοιποι συμπολίτες μας.
Τον Δεκέμβριο μάλιστα, οι συμπολίτες μας αυτοί θα λάβουν διπλή την ενίσχυση, αφού συνολικά θα καταβάλουμε διπλό ποσό στους δικαιούχους λόγω των δυσκολιών που δημιούργησε η πανδημία. Και φανταστείτε ότι μέχρι πρότινος οι άστεγοι και οι γυναίκες θύματα βίας αποκλείονταν εντελώς.
Επιπλέον, για το σύνολο των προνοιακών επιδομάτων του ΟΠΕΚΑ, θεσπίσαμε το ακατάσχετο, διασφαλίζοντας από κάθε άποψη τα εισοδήματα αυτά για τους δικαιούχους τους.
Ακόμη ειδικότερα για τους αστέγους υιοθετήσαμε ως μόνιμη δημόσια πολιτική το πρόγραμμα «Στέγη και Εργασία» με προϋπολογισμό 10 εκ. ευρώ, ένα επιτυχημένο πρόγραμμα που συνδυάζει την διετή παροχή στέγης με την επιδότηση θέσης εργασίας ανοίγοντας έτσι την πόρτα της ισότιμης επανένταξης των άστεγων συμπολιτών μας στην κοινωνία.
Για τις υιοθεσίες και τις αναδοχές αυτό που κάναμε ήταν ότι αποκαταστήσαμε μια αδικία που υπήρχε, καθώς έως τώρα δεν είχαν δυνατότητα υιοθεσίας/αναδοχής όσοι είχαν στο άμεσο οικογενειακό περιβάλλον τους ανθρώπους με αναπηρίες. Με τη διάταξη που ψηφίστηκε καταργούμε το εμπόδιο αυτό βοηθώντας έτσι και τις οικογένειες να δώσουν παραπάνω αγάπη αλλά και τα παιδιά να βρουν την οικογένεια που τους αξίζει.
Φέτος έγινε μεγάλη συζήτηση για τα ΚΔΑΠ και τον τρόπο λειτουργίας τους. Τι αλλαγές προβλέπετε στον νόμο για την εύρυθμη λειτουργία τους;
Η αλήθεια είναι ότι μέσα σε μία και μόνο χρονιά τα ιδιωτικά ΚΔΑΠ αυξήθηκαν κατά 124% (1.043 δομές το 2020, έναντι 465 το 2019) και τα ιδιωτικά ΚΔΑΠ-ΜΕΑ κατά 88%! Αυτό από μόνο του γεννά ερωτηματικά για την ορθότητα του πλαισίου ρύθμισης, αδειοδότησης και λειτουργίας τους.
Για την ακρίβεια, μέχρι τώρα απλώς εκδίδονταν υπουργικές αποφάσεις για τη λειτουργία τους, χωρίς όμως να υπάρχει κανένα πλαίσιο για το περιεχόμενο των προγραμμάτων λειτουργίας τους. Αυτό επιτέλους το αλλάζουμε. Σε ένα ευνομούμενο κράτος το πρωτογενές δίκαιο είναι άγκυρα λειτουργίας και εχέγγυο θεσμικής συνέχειας.
Με τις διατάξεις, λοιπόν, που ψηφίστηκαν από τη Βουλή δημιουργούμε σαφές νομικό πλαίσιο για τους κανόνες λειτουργίας και αδειοδότησης των ΚΔΑΠ, ακριβώς γιατί η προστασία της παιδικής ηλικίας πρέπει να αντιμετωπίζεται με σοβαρότητα και συνέπεια από την Πολιτεία.
Από εδώ και στο εξής, χάρη στον νέο νόμο, καθορίζονται αναλυτικά:
- Οι φορείς λειτουργίας ΚΔΑΠ ΚΑΙ ΚΔΑΠ-ΜΕΑ, οι όροι, οι προϋποθέσεις και η διαδικασία αδειοδότησής τους,
- ο ανώτατος αριθμός παιδιών ανά δομή
- οι απαιτούμενοι ανά δομή χώροι, οι τεχνικές προδιαγραφές και ο απαιτούμενος εξοπλισμός,
- η στελέχωσή των δομών και τα απαιτούμενα ειδικότερα προσόντα του προσωπικού τους.
Είναι αλήθεια πως η Επιτροπή Πισσαρίδη ασκεί έντονη πίεση για την ενοποίηση των κυριότερων επιδομάτων πρόνοιας και την καταβολή τους μέσω προπληρωμένων καρτών; Για ποιο λόγο;
Ένα τέτοιο μέτρο έχει τη λογική της βελτίωσης των διαδικασιών, της διευκόλυνσης των δικαιούχων αλλά και της διασφάλισης της διαφάνειας στη διαχείριση του δημοσίου χρήματος. Δεν μπορούμε παρά να είμαστε σύμφωνοι με την λογική αυτή.
Υπάρχει αυτή η πρόταση, η οποία μάλιστα δεν είναι κάτι καινοφανές ούτε πρωτόγνωρο, καθώς εφαρμόζεται ήδη εδώ και χρόνια σε πολλές χώρες. Διευκολύνει τους δικαιούχους, ελαχιστοποιεί τη γραφειοκρατία και διασφαλίζει απολύτως τη διαφάνεια στην αξιοποίηση των επιδομάτων. Επομένως, δεν θα χαρακτήριζα «πιεστική» μια συζήτηση για υιοθέτηση καλών πρακτικών από την εμπειρία άλλων χωρών.
Αντίθετα, πιεστική είναι η ανάγκη για βελτίωση των υπηρεσιών και των διαδικασιών προς όφελος των πολιτών και ιδιαίτερα των πιο αδυνάμων. Η ενοποίηση της προνοιακής ενίσχυσης και η ευρύτερη κατηγοριοποίηση των επιδομάτων εξετάζεται επίσης, πάνω ακριβώς στη λογική του καλύτερου
αποτελέσματος για τους ωφελούμενους.
Θα προσέξατε ότι οι προτάσεις της επιτροπής κάνουν λόγο για διασύνδεση αρκετών από αυτών, ώστε να έχουν θετικότερο αντίκτυπο στη ζωή των ανθρώπων και να λειτουργούν συνολικά με κοινωνικά δικαιότερο τρόπο. Όλα αυτά τα εξετάζουμε ως κυβέρνηση μέσα στο πρίσμα των δεδομένων που έχει επιφέρει η πανδημία.
Υπάρχουν περιθώρια αύξησης του ποσού σε κάποια από τα επιδόματα το 2021; Μελετάτε ίσως την αλλαγή συγκεκριμένων κριτηρίων, ώστε να μεγαλώσει η «βεντάλια» των δικαιούχων τους; Τι προβλέπει ο προϋπολογισμός του 20201;
Με τον πρόσφατο νόμο αυξήσαμε ήδη τους δικαιούχους των επιδομάτων, έχουμε ανοίξει τη «βεντάλια», όπως λέτε, με την ένταξη αστέγων και κακοποιημένων γυναικών στο Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα. Την ίδια στιγμή για το 2021 αυτό που έχουμε αποτυπώσει στον Προϋπολογισμό είναι μια συνολική αύξηση των κονδυλίων της Πρόνοιας κατά 22%, ακριβώς για να αντιμετωπίσουμε τις συνέπειες της κρίσης.
Με τα συνολικά 4,2 δισ. ευρώ που προβλέπουμε για τις δαπάνες Πρόνοιας, έχουμε αυξήσει όλα τα κονδύλια επιδομάτων, ακριβώς γιατί έχουμε επίγνωση ότι η φετινή χρονιά έχει πλήξει τα εισοδήματα αρκετών συμπολιτών μας. Πολλοί από αυτούς θα βρεθούν κάτω από τα εισοδηματικά όρια για την παροχή ενισχύσεων και προνοούμε, ώστε να μην αφήσουμε κανέναν απροστάτευτο.
Όπως φαντάζεστε δεν ήταν εύκολη μια τόσο μεγάλη δημοσιονομική επέκταση. Αποφασίσαμε όμως και την κάναμε, αυξήσαμε τις δαπάνες. Και το καταφέραμε γιατί συνολικά διαχειριστήκαμε με επάρκεια τα δημόσια οικονομικά σε μία πρωτόγνωρα δύσκολη και εντελώς απρόβλεπτη κρίση. Είχαμε την πρόνοια αλλά είχαμε και την ικανότητα να προσφέρουμε για το 2021 ένα επαρκές και αποτελεσματικό δίχτυ προστασίας για όσους το χρειάζονται.
Δεν είναι, όμως, ούτε στη λογική μας ούτε στις προθέσεις μας να εστιάσουμε απλώς και μόνο σε μια εφήμερη αύξηση των επιδομάτων. Πιστεύουμε στην ενεργητική και προωθητική έννοια της Πρόνοιας, ως ενός σύγχρονου εργαλείου που ενδυναμώνει τους πλέον ευάλωτους συμπολίτες.
Δεν παραμένει ένα παθητικό σημείο στήριξης, αλλά γίνεται μοχλός για την ουσιαστική επανένταξή τους στην οικονομική άρα και στην κοινωνική ζωή. Και για αυτό τον λόγο ρίχνουμε το βάρος των μεταρρυθμίσεων και των παρεμβάσεών μας στις πολιτικές ανάπτυξης και απασχόλησης. Το βασικότερο εργαλείο για την επανένταξη στην κοινωνική και είναι η εργασία και οι ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης είναι η προτεραιότητά μας.
Όπως για παράδειγμα το πρόγραμμα του ΟΑΕΔ για 100.000 θέσεις επιδοτούμενης εργασίας μέσα το 2021. Είναι τα αντίβαρο που επιλέξαμε για να δώσουμε
απάντηση στην κρίση που επέφερε η πανδημία στην αγορά εργασίας.
Μια απάντηση που προτάσσει την ενεργητική διάσταση στην κοινωνική πολιτική, αφήνοντας κατά μέρος την αναποτελεσματική ευκολία της μονοδιάστατης επιλογής δημιουργίας και άλλων εφήμερων οικονομικών ενισχύσεων.
