Την προηγούμενη Παρασκευή, στα πλαίσια του Thessaloniki Summit, ένα από τα κορυφαία επιχειρηματικά στελέχη της χώρας εξέφραζε τον προβληματισμό του για την αγορά εργασίας, λέγοντας ότι η εταιρεία του αναζητά νέους, εξειδικευμένους εργαζομένους και πολύ δύσκολα τους βρίσκει στην Ελλάδα.
Η εύλογη, αλλά ταυτόχρονα τρομακτική απάντηση ήρθε από τον εκπρόσωπο της ακαδημαϊκής κοινότητας που βρισκόταν στο κοινό:
«Πώς περιμένετε να εκπαιδεύσουμε νέους ανθρώπους στις τελευταίες τεχνολογικές εξελίξεις, όταν οι τελευταίες προσλήψεις καθηγητών έγιναν πριν από 10 χρόνια»;
Ομολογώ ότι σοκαρίστηκα με την απλότητα, αλλά και το βάρος της απάντησης. Συζητάμε για 4η Βιομηχανική Επανάσταση, για καινοτομία, αναστροφή του brain drain και νέους δρόμους ανάπτυξης, ξεχνώντας το προφανές. Μια ολόκληρη γενιά, χτυπημένη από την κρίση, έχει στην καλύτερη περίπτωση εξαιρετικά περιορισμένη πρόσβαση σε όσες εξελίξεις συμβαίνουν με καταιγιστικούς ρυθμούς τα τελευταία χρόνια.
Όταν ολόκληρο το ακαδημαϊκό σύστημα λειτουργεί με περιορισμένους πόρους και αντίστοιχα περιορισμένη πρόσβαση σε ανθρώπινο δυναμικό, δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος. Τα πανεπιστήμια δεν μπορούν να προσλάβουν νέο προσωπικό ή να μετεκπαιδεύσουν το υπάρχον, με αποτέλεσμα να μένουν πίσω στις εξελίξεις. Αντίστοιχα, οι νέοι επιστήμονες που θέλουν να ακολουθούν το αντικείμενό τους, αναγκάζονται να στραφούν στο εξωτερικό όπου και κατά κανόνα παραμένουν. Και έτσι, οι επιχειρήσεις που αναζητούν προσωπικό αιχμής δυσκολεύονται να το κάνουν εντός συνόρων, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Ο φαύλος κύκλος πρέπει να σπάσει
Είναι προφανές ότι αυτός ο φαύλος κύκλος πρέπει να σπάσει. Και μπορεί να σπάσει μόνο αν δούμε σοβαρά τη στόχευση του ακαδημαϊκού μας συστήματος και επενδύσουμε σε αυτή.
Οφείλουμε να εξασφαλίσουμε τη διασύνδεση με την αγορά εργασίας, ώστε οι νέοι επιστήμονες να λαμβάνουν γνώσεις που να αφορούν το σύγχρονο επιχειρείν και να απορροφούνται άμεσα από εγχώριες εταιρείες.
Οφείλουμε να επενδύσουμε σε έρευνα και ανάπτυξη, στοχεύοντας στην αιχμή της τεχνολογίας, εξασφαλίζοντας έτσι ανταγωνιστικότητα σε διεθνές επίπεδο.
Και οφείλουμε να προσφέρουμε ανταγωνιστικές αμοιβές, πρόσβαση στη γνώση και προοπτικές στο διδακτικό προσωπικό, ώστε να τους πείσουμε να παραμείνουν στη χώρα και ταυτόχρονα να προσελκύσουμε τους χιλιάδες Έλληνες διδάκτορες που βρίσκονται στο εξωτερικό.
Η αλήθεια είναι ότι –σε επίπεδο νομοθετικών πρωτοβουλιών- το τελευταίο διάστημα έχουν γίνει βήματα προς αυτή την κατεύθυνση. Όμως, από τη θεωρία θα πρέπει να περάσουμε επιτέλους στην πράξη. Γιατί μόνο έτσι θα μπορέσουμε να σπάσουμε την κατάρα που την τελευταία δεκαετία μαστίζει το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα.
