Ροή
Tα σενάρια για το κόστος της κλιματικής αλλαγής έχουν διαμορφωθεί εδώ και καιρό σε διεθνές επίπεδο. Η Κομισιόν για παράδειγμα πέρυσι τέτοια εποχή έλεγε πώς προκαλούν ένα επιπλέον κόστος της τάξης του 2,4% του ΑΕΠ στο χρέος στην Ελλάδα, ενώ τα ίδια στοιχεία έδειχναν και μία άλλη πικρή αλήθεια που επιβεβαιώνεται και φέτος: πως σταθερά εδώ και δεκαετίες η χώρα μας έρχεται τρίτη στην ΕΕ σε συχνότητα μεγάλων πυρκαγιών, μετά την Ισπανία και την Πορτογαλία.
Προφανώς αυτό που πρώτα από όλα πρέπει να γίνει αυτή την ώρα είναι άλλο. Πρέπει οι φωτιές να σβήσουν. Πρέπει να αποφευχθούν νέες απώλειες σε ανθρώπινες ζωές, να περιορισθούν οι απώλειες στα ζώα και στο περιβάλλον, αλλά και στις περιουσίες ιδιωτών και επιχειρήσεων.
Το μήνυμα όμως, σε κάθε περίπτωση, είναι ότι η κλιματική αλλαγή τρέχει πολύ ταχύτερα από ό,τι αναμενόταν. Έτσι, μόνο ένα πράγμα μπορεί να ελέγξει ο ανθρώπινος παράγοντας: την πρόληψη. Με άλλα λόγια, οι παρεμβάσεις θωράκισης θα πρέπει και αυτές να τρέξουν ταχύτερα και ενδεχομένως να είναι μεγαλύτερες/ισχυρότερες.
Η πύρινη λαίλαπα των προηγούμενων ημερών ενδεχομένως θα πρέπει να κινήσει διαδικασίες για πρόσθετες επενδύσεις και επιπλέον πρωτοβουλίες οι οποίες θα πρέπει να καλυφθούν, όσο είναι δυνατό, από τα κοινοτικά κονδύλια. Μία που αυτές τις μέρες λαμβάνονται και οι τελικές αποφάσεις για την περίφημη αναθεώρηση του Ταμείου Ανάκαμψης. Θα πρέπει επίσης όλα τα έργα τα οποία έχουν ενταχθεί και στο Ταμείο Ανάκαμψης, αλλά και στα ΕΣΠΑ και στις άλλες εθνικά χρηματοδοτούμενες πρωτοβουλίες, να τρέξουν πάρα πολύ γρήγορα. Χωρίς καμία αναβολή, χωρίς καμία καθυστέρηση.
Ο συναγερμός έχει ηχήσει. Είναι προφανέστατο ότι η σωστή πρόληψη (όσο κι αν κοστίσει) είναι από κάθε άποψη πιο αποδοτική και λιγότερο επώδυνη. Αυτό ισχύει σε κάθε τομέα: στον ανθρώπινο, στον περιβαντολογικό, στον οικονομικό αλλά και στο δημοσιονομικό. Οι δαπάνες αποκατάστασης που τώρα δρομολογούνται και πάλι, ας μη γελιόμαστε, δεν μπορούν να επουλώσουν πλήρως τις πληγές των πολιτών, των επιχειρήσεων, αλλά και του περιβάλλοντος.
Προφανώς και αποζημίωση θα πρέπει να υπάρχει. Αλλά εδώ εισέρχεται ένας άλλος παράγοντας. Το 2021 ένα έτος κατά το οποίο η Ελλάδα βίωσε πολλά ακραία καιρικά φαινόμενα, το συνολικό κόστος για αποζημιώσεις από τις καταστροφές ήταν επίσης πολύ μεγάλο. Τότε όμως (λόγω της πανδημίας), δεν υπήρχαν δημοσιονομικοί κανόνες, ενώ τώρα υπάρχουν. Τώρα συζητάμε το πως θα μετατραπεί σε στοχευμένη η στήριξη για το ρεύμα ή για το καλάθι του νοικοκυριού λόγω των κανόνων της ΕΕ για επιστροφή σε πλεονάσματα.
Με άλλα λόγια, τα πράγματα δεν γίνονται πιο δύσκολα μόνο σε κλιματικούς όρους, αλλά και σε δημοσιονομικούς. Έτσι είναι αναγκαίο να μην πάει χαμένο ούτε ένα ευρώ κοινοτικών κονδυλίων που είναι διαθέσιμο, αλλά και να διαμορφωθεί μία στρατηγική που δεν θα αφορά μόνο στην Ελλάδα αλλά σε πολλές χώρες της Ευρώπης. Η λύση (και εδώ) μπορεί να έρθει κυρίως από «έξω», αλλά και εμείς πρέπει να προετοιμασθούμε με όσα τώρα έχουμε. Άλλωστε, για να ζητήσεις κι άλλα λεφτά από τις Βρυξέλλες, θα πρέπει πρώτα να αξιοποιήσεις αυτά που σου έχουν ήδη δώσει...
