Ροή
Στην Ελλάδα, όπως είναι γνωστό, οι περιφερειακές και τοπικές διοικήσεις έχουν πολύ μικρότερη δύναμη – οικονομική αλλά και θεσμική - από αυτή που απολαμβάνουν οι αντίστοιχες διοικήσεις στις πιο πολλές ανεπτυγμένες χώρες ανά τον κόσμο. Οι αποφάσεις λοιπόν είναι - κυρίως – κεντρικές, κάτι που δεν βοηθά μία χώρα που έχει πολλές ανάγκες, μεγάλες ανισότητες, αλλά και χωρικές ιδιαιτερότητες (έντονη νησιωτικότητα και πολλές απομονωμένες ορεινές περιοχές). Και όλα αυτά μαζί με τις όποιες αστοχίες στον τρόπο που έγιναν πολλές Καλλικρατικές συνενώσεις.
Υπάρχει όμως και η άλλη πλευρά. Είναι επίσης γνωστό από πολλές μελέτες πως η ελληνική περιφερειακή διοίκηση αντιμετωπίζει συστηματικά και διαχρονικά έντονα προβλήματα χαμηλών επιδόσεων σε διάφορα πεδία διαχείρισης. Προφανώς υπάρχουν εξαιρέσεις, πολλές μάλιστα από αυτές επιβραβεύθηκαν στην κάλπη της Κυριακής, αλλά συνδέονται κυρίως με «πρόσωπα» που κάνουν τη διαφορά και απλά επιβεβαιώνουν τον «κανόνα».
Η απόφαση άλλωστε, μετά τις καταστροφικές πλημμύρες στη Θεσσαλία, να γίνεται «κεντρικά» η ανάθεση και η εκτέλεση των κατεπειγόντων έργων αποκατάστασης βλαβών των υποδομών συνιστά μία ακόμη ένδειξη. Όπως ένδειξη συνιστά και η δυσκολία στην απορρόφηση των κοινοτικών κονδυλίων που κατεγράφη στο παρελθόν (και οδήγησε στην επιλογή να γίνει «κεντρικά» η χάραξη του Ταμείου Ανάκαμψης για να μην υπάρξουν αστοχίες σε ένα σχήμα κονδυλίων που δεν έχει παρατάσεις και προσαρμογές).
Να θυμίσουμε επίσης και κάτι πιο... παλιό, αλλά επίσης ενδεικτικό. Στο πρώτο μνημόνιο, ένα από τα πιο αποτυχημένα (εκ του αποτελέσματος) μέτρα ήταν η εξοικονόμηση 1,5 δισ. ευρώ σε εύρος 3ετίας (2011 - 2013) μέσα από την αναδιοργάνωση των ΟΤΑ. Δεν έγινε και στο 2ο μνημόνιο το μέτρο αντικαταστάθηκε από άλλες περικοπές...
Τι μπορεί να γίνει τώρα; Αυτήν την 5ετία που τώρα ξεκινά για την ελληνική περιφέρεια, υπάρχουν οι προϋποθέσεις αλλά και η ανάγκη για μία καλύτερη πορεία. Ξεκινά το νέο ΕΣΠΑ που προβλέπει αυξημένα κονδύλια για τις Περιφέρειες, ενώ η κλιματική κρίση έχει ήδη δείξει τα δόντια της σε πολλές περιοχές. Ανοίγεται λοιπόν μία ευκαιρία για την ενίσχυση της περιφερειακής διακυβέρνησης πρώτα διαχειριστικά και – κατ' επέκταση –χρηματοδοτικά. Είναι ένα στοίχημα που μπορεί - και πρέπει - να κερδηθεί αν θέλουμε να μιλήσουμε για μία ισόρροπη και βιώσιμη ανάπτυξη στο μέλλον.
