Ο Τζο Μπάιντεν ανακοίνωσε χθες τις νέες αμερικάνικες κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας ως ένα επόμενο επεισόδιο στην ήδη τεταμένη σχέση των δύο χωρών. Η πιο σημαντική κύρωση αφορά τους περιορισμούς αγοραπωλησιών ομολόγων του δημόσιου χρέους της ρωσικής κυβέρνησης σε ρούβλια.
Με αυτό το τρόπο οι ΗΠΑ επιθυμούν να περιορίσουν την πρόσβαση της Ρωσίας σε διεθνή χρηματοδότηση και να την πιέσουν μέσα από τους συγκεκριμένους περιορισμούς εκτιμώντας ότι η ρωσική οικονομία είναι ασταθής. Το οικονομικό σκέλος των κυρώσεων στοχεύει στο να αυξηθεί μεσοσταθμικά το κόστος δανεισμού της ρωσικής οικονομίας και με αυτόν τον τρόπο να περιοριστούν οι επενδύσεις και να πέσει ο ρυθμός ανάπτυξης.
Στο πολιτικό σκέλος, οι συγκεκριμένες κυρώσεις, μαζί με τις κυρώσεις στις εταιρείες τεχνολογίας και τα ερευνητικά ιδρύματα και με την απέλαση 10 διπλωματών από τη ρωσική πρεσβεία στην Ουάσινγκτον, στοχεύουν να πιέσουν τη Μόσχα ώστε να παραιτηθεί από την εκστρατεία της να διαταράξει την αμερικανική πολιτική ζωή και να απειλήσει την Ουκρανία.
Νέες κυρώσεις από ΗΠΑ σε Ρωσία - Στόχος το δημόσιο χρέος της Ρωσίας και οι εταιρείες τεχνολογίας
Η γεωπολιτική της ενέργειας στη συμπλοκή Ρωσίας – Ουκρανίας
Το Κρεμλίνο θα «μελετήσει» την πρόταση του Μπάιντεν για ρωσοαμερικανική σύνοδο κορυφής
Πόσο πραγματική είναι η απειλή των κυρώσεων;
Με μια πρώτη ανάγνωση, οι κυρώσεις φαίνονται τρομακτικές έως καταστροφικές, καθώς είναι σημαντικό «όπλο» για την επιρροή απέναντι σε μια οικονομία. Όμως για την ώρα η πραγματική εικόνα είναι κάπως διαφορετική. Το χρέος της ρωσικής κυβέρνησης που διατηρείται σε ομόλογα εκτός Ρωσίας -σύμφωνα με την Ρωσική Κεντρική Τράπεζα- ανέρχεται σε περίπου 41 δισεκατομμύρια δολάρια. Σε απόλυτα νούμερα, είναι συγκρίσιμο με της Ελλάδας, βέβαια η Ρωσία είναι 14 φορές μεγαλύτερη σε πληθυσμό και έχει περίπου 8 φορές μεγαλύτερο ΑΕΠ. Σε σύγκριση με τις ΗΠΑ αρκεί να πούμε ότι το δημόσιο χρέος των ΗΠΑ μόνο για το πρώτο τρίμηνο του 2021, υπολογίζεται σε 274 δισ. δολάρια.
Η Ρωσία φροντίζει να διακινεί το χρέος της εσωτερικά και να χρηματοδοτεί έτσι τις δραστηριότητές της, οι οποίες βοηθιούνται από την πώληση ενέργειας. Το μέγεθος του ρωσικού χρέους που διαχειρίζονται αμερικάνικα ιδρύματα και οντότητες και για το οποίο γίνεται λόγος στις κυρώσεις, είναι περίπου 2,9 δισ. δολάρια, μόλις 7% του συνόλου.
Άρα, στην πραγματικότητα μιλάμε για μια καθαρά συμβολική κίνηση. Τί σημαίνει όμως αυτός ο συμβολισμός; Σημαίνει ότι οι ΗΠΑ αντιμετωπίζουν σήμερα τη Ρωσία όπως το Ιράν, απλά λόγω συσχετισμού, οι κυρώσεις που επιβάλλουν θέλουν ακόμα πολλά βήματα για να γίνουν πραγματική απειλή. Ο περιορισμός που έχουν επιβάλλει οι αμερικάνικες προεδρίες στο Ιράν έχει δημιουργήσει πολλά προβλήματα, κυρίως ως προς την πρόσβαση στο διεθνές τραπεζικό σύστημα. Κάτι τέτοιο για να συμβεί με τη Ρωσία, θα χρειαστεί όντως πολλά βήματα ακόμα.
Η αχίλλειος πτέρνα της ρωσικής οικονομίας δεν είναι το χρέος
Η Ρωσία δεν είναι Ιράν για πολλούς λόγους. Ένας από αυτούς είναι ότι οι σύμμαχοι των ΗΠΑ στην Ευρώπη δεν συμφωνούν 100% με τις ΗΠΑ στο θέμα «Ρωσία», όπως συμβαίνει με το Ιράν, καθώς πλήττονται πάρα πολύ τα οικονομικά τους συμφέροντα στη χώρα, σε αντίθεση με το Ιράν που η πρόσβαση στην εκεί αγορά είναι γενικά περιορισμένη και μοιρασμένη. Ο λόγος γι’ αυτό είναι η σχέση αλληλεξάρτησης ενεργειακών πόρων Ρωσίας – Ε.Ε., καθώς η Ρωσία προμηθεύει με φυσικό αέριο την Ευρώπη.
Γι’ αυτό τον λόγο όλες οι κυρώσεις μέχρι σήμερα δεν ακουμπούν τον κλάδο του φυσικού αερίου, εκεί που πραγματικά θα «πονέσει» η ρωσική οικονομία. Όλα τα υπόλοιπα είναι μεν ενοχλητικά, αλλά δεν δυσκολεύουν κανενός την οικονομική δραστηριότητα. Θυμίζουμε επίσης, ότι η Ρωσία με την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014, κατάφερε να μειώσει τα ελλείματά της σημαντικά και άρα δεν έχει άμεση ανάγκη εξωτερικού δανεισμού, ειδικά από τις ΗΠΑ.
Όσον αφορά τον περιορισμό των συναλλαγών με τις εταιρείες τεχνολογίας, αυτός είναι αμελητέος και δεν υπολογίζεται καν. Θα είχε ενδιαφέρον αν απαγορευόταν συνολικά στις αμερικάνικες πολυεθνικές εταιρείες η συνεργασία με αντίστοιχες ρωσικές στον κλάδο της τεχνολογίας, αλλά κάτι τέτοιο θα ήταν ακραίος κρατικός παρεμβατισμός για τις ΗΠΑ. Άρα, για την ώρα έχουμε ένα μικρό χτύπημα, που δεν ανησυχεί σίγουρα τη ρωσική οικονομία. Μένει να δούμε αν θα αποσύρει οριστικά τη Ρωσία από τις επιδιώξεις της στην Ουκρανία.
