Την Παρασκευή, η Πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και ο πρωθυπουργός του Βελγίου Αλεξάντερ ντε Κρόο, επισκέφθηκαν το εργοστάσιο παραγωγής εμβολίων της Pfizer/BioNTech. Ο ντε Κρόο επαίνεσε ανοιχτά την εταιρεία για την αξιοπιστία των παραδόσεων εμβολίων και την εξασφαλισμένη ποιότητα, που συμβάλλει στον ευρωπαϊκό σχεδιασμό για τον εμβολιασμό. Η φον ντερ Λάιεν ήταν περισσότερο εμφατική: «Στα σχέδιά μας συμπεριλαμβάνονται επίσης και τα ερωτήματα σχετικά με το πόσο αξιόπιστοι είναι οι συνεργάτες, πόσο ένας συνεργάτης έχει αποδείξει ότι μπορεί να αποδόσει κι αυτό ακριβώς έχει κάνει η BioNTech/Pfizer».
Η κίνηση αυτή έχει πολλαπλό συμβολικό φορτίο. Πρώτον, φαίνεται ότι η Ε.Ε. ετοιμάζεται να ανοίξει οριστικά πόλεμο με την AstraZeneca, από την οποία περίμενε πολλά περισσότερα ως προς τους χρόνους και τον όγκο παράδοσης και η εταιρεία δεν ανταποκρίθηκε. Δεύτερον, δηλώνεται σαφώς ότι οι ευρωπαϊκές επενδύσεις στην φαρμακευτική βιομηχανία, θα εστιάσουν στην τεχνολογία mRNA εμβολίων (όπως της Pfizer/BioNTech) που φαίνεται να κερδίζουν στο ευρωπαϊκό έδαφος τη μάχη της αξιοπιστίας.
Πόλεμος στην AstraZeneca και «προστατευτισμός» στην Pfizer/BioNTech;
Αν και μέχρι τώρα πολλά ακούγονται για τη νομική οδό που θα ακολουθήσει η Ε.Ε. στο θέμα με την AstraZeneca, μέχρι την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές δεν έχει εκκινήσει τίποτα επίσημα και η φον ντερ Λάιεν αρνήθηκε να κάνει κάποια σχετική δήλωση. Το ερώτημα είναι πώς μπορεί να κινηθεί η Ε.Ε. απέναντι στις υπόλοιπες τεχνολογίες εμβολίων (όπως αυτή της AstraZeneca) την ίδια στιγμή που μέρος των προβλημάτων με τις καθυστερημένες παραδόσεις, οφείλονται… στην πολιτική της Ε.Ε. για τα εμβόλια!
Η «μονομέρεια» της Ε.Ε. απέναντι στην Pfizer/Biontech είναι κάτι που έχει συναντήσει έντονες αντιδράσεις, ειδικά όσον αφορά τον τρόπο που χειρίστηκε η Κομισιόν το θέμα των παραδόσεων από την AstraZeneca. H AstraZeneca είχε μεν πρόβλημα από τη μεριά της όσον αφορά τις παραδόσεις, λόγω των χαμηλότερων αποδόσεων από τις αναμενόμενες στα βρετανικά εργοστάσια της Οξφόρδης και του Σταφορντσάϊρ, από την άλλη η προσπάθεια που έκανε να εισάγει εμβόλια από το συνεργαζόμενο εργοστάσιό της στην Ινδία βρήκε «τοίχο» από την Ε.Ε. και το μόνο που έμεινε είναι η σύμβαση με το εργοστάσιο του Leiden, το οποίο φαίνεται ότι και αυτό είχε πρόβλημα ποιοτικών παραδόσεων στο εμβόλιο. Επίσης, δικαίως εν μέρει, η AstraZeneca εκφράζει τον προβληματισμό της γιατί δεν ενισχύθηκε επαρκώς από την Ε.Ε. κατά το διάστημα που διερευνούνταν οι περιπτώσεις θρομβώσεων, ώστε να μην σταματήσει εξ ολοκλήρου ο εμβολιασμός σε κάποιες χώρες της κοινότητας. Ακόμα και σήμερα δεν είναι ξεκάθαρο τι θα επιδιώξει η εταιρεία για τις περιπτώσεις απόσυρσης και επαναφοράς του εμβολίου σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες.
Όσον αφορά την Pfizer/BioNTech, σύμφωνα με δήλωση του CEO Αλμπέρ Μπουρλά, έχει παραδώσει περισσότερες από 100 εκατομμύρια δόσεις εμβολίου στην Ε.Ε. και σκοπεύει να τετραπλασιάσει. Στο πλαίσιο αυτής της αύξησης, οι ρυθμιστικές αρχές της Ε.Ε. ενέκριναν εχθές, Παρασκευή, την αύξηση κατά 20% στο εργοστάσιο παραγωγής στη βέλγικη πόλη Puurs, ξεκινώντας από τον μήνα Μάιο και μαζί ενέκριναν περισσότερα εμβόλια για την Ε.Ε. Συνολικά, είναι η τρίτη κατά σειρά σύμβαση που κάνει η Ε.Ε. με την Pfizer/BioNTech, φτάνοντας στον συνολικό αριθμό των προς παράδοση εμβολίων στις 1,8 δισεκατομμύρια δόσεις μέχρι το 2023.
Το θέμα των απομιμήσεων και των πλαστών πιστοποιητικών εμβολιασμού
Με την κόντρα των εμβολιαστικών εταιρειών στην Ε.Ε. να ανάβει, η Pfizer/Biontech είναι η πρώτη εταιρεία που επίσημα παραδέχεται την ύπαρξη εμβολίων που είναι απομιμήσεις του δικού της προϊόντος. Σε δύο χώρες ως τώρα, Μεξικό και Πολωνία, έχουμε επιβεβαιωμένες συλλήψεις για διακίνηση πλαστών εμβολίων Pfizer/Biontech. Στην περίπτωση του Μεξικού γνωρίζουμε μόνο ότι είχε πλαστογραφηθεί η ετικέτα του εμβολίου, ενώ στην Πολωνία πιστεύεται ότι το σκεύασμα που χορηγήθηκε ήταν αντιρυτιδική θεραπεία. Σε ανακοινώσεις προέβησαν για το θέμα ο ΠΟΥ και οι αρχές των ΗΠΑ και της Πολωνίας για το ζήτημα.
Η Pfizer/Biontech μέσω του επικεφαλής τμήματος ασφαλείας της, του Λεβ Κούμπγιακ, δήλωσε ότι οι απάτες για το εμβόλιο καθοδηγούνται από την αυξημένη παγκόσμια ζήτηση και την αντίστοιχη έλλειψη προσφοράς.
Το θέμα των πλαστών εμβολίων αναμένεται να λάβει μεγάλες διαστάσεις κι αν για την ώρα δεν έχουμε κάποια σημαντική έκρηξη στη δημόσια σφαίρα, αυτό συμβαίνει γιατί τα πράγματα κινούνται στην περιοχή του dark web, όπου εμβόλια πωλούνται ως και 1800 ευρώ ανά δόση. Εκτός από εμβόλια, επίσης, μπορεί κανείς να βρει αν ψάξει πλαστά πιστοποιητικά εμβολιασμού καθώς και πλαστές μελέτες δοκιμής εμβολίων.
Οι αναπτυσσόμενες οικονομίες στο περιθώριο του εμβολιασμού - Η περίπτωση της Ινδίας
Η αλματώδης αύξηση κινητικότητας για πλαστά εμβόλια και πλαστά πιστοποιητικά πρέπει να συνδεθεί άμεσα με τις κινήσεις της εμβολιαστικής διπλωματίας σε παγκόσμιο επίπεδο. Δεν είνα μιλάμε για παρεπόμενα της προσφοράς και της ζήτησης, όπως θέλει να αναφέρει η Pfizer/Biontech, αλλά για μια ανήθικη μάχη: διογκώνοντας τεχνητά την ανάγκη για το εμβόλιο της Pfizer/Biontech, ώστε να μπορέσει η εταιρεία να έχει μεγαλύτερο μερίδιο στην αγορά στο μέλλον (όταν τα εμβόλια ίσως δεν διανέμονται δωρεάν από τα κράτη ή όταν ανοίξει η πλήρης εμπορική διάθεσή τους), δημιουργείται και μια ακολουθία "επιθυμιών" που δεν γίνεται να καλυφθούν επίσημα, οπότε προκύπτουν και οι παράνομες οδοί. Αν υπήρχε επάρκεια επιλογών που όλες θεωρούνταν ισότιμες ή περίπου ισότιμες, δεν θα παρατηρούσαμε τέτοια φαινόμενα.
Η σχέση εξάρτησης που έχει δημιουργηθεί με το εμβόλιο της Pfizer/Biontech από τα επίσημα κανάλια διανομής και σε συνδυασμό με την επαμφοτερίζουσα στάση απέναντι στα άλλα προϊόντα (AstraZeneca, Johnson & Johsnon, Sputnik V) τα οποία είτε δεν προωθούνται επαρκώς (περίπτωση Sputnik V), είτε περιορίζονται από την κυκλοφορία παρόλο που οι σοβαρότητα των παρενεργειών τους ακόμα δεν έχει στηριχθεί στατιστικά, δημιουργεί έναν «μονόδρομο» επένδυσης στη νέα τεχνολογία mRNA, καθώς κατασκευάζονται και οι αντίστοιχες προτιμήσεις του κοινού. Η νέα τεχνολογία δεν έχει ακριβώς το προνόμιο της απόλυτης αποτελεσματικότητας, διαθέτει όμως το προνόμιο του μεγαλύτερου ποσοστού κέρδους.
Η περίπτωση της Ινδίας, η οποία αυτή τη στιγμή περνάει τη χειρότερη φάση της πανδημίας σε παγκόσμιο επίπεδο, είναι ενδεικτική που οδηγεί η εμβολιαστική στρατηγική των πιο ανεπτυγμένων οικονομιών, που επιθυμούν να αλληλοκαλύπτονται με εμβόλια προηγμένης τεχνολογίας.
Η Ινδία, ξεκίνησε τους εμβολιασμούς της τον μήνα Ιανουάριο όπως οι περισσότερες χώρες, και πολύ γρήγορα έφτασε στην πρώτη τριάδα των χωρών που είχαν χορηγήσει τουλάχιστον μία δόση εμβολίου (εικ. 1). Ξαφνικά, η διάθεση εμβολίων άρχισε να πέφτει δραματικά (εικ. 2) και αυτό γιατί στην πραγματικότητα ο ρυθμός εμβολιασμών σε απόλυτα νούμερα σε σχέση με τον πληθυσμό της Ινδίας, ήταν πολύ μικρός (εικ. 3).
Τη στιγμή που η Ινδία, η οποία θυμίζουμε ότι έχει τα μεγαλύτερα εργοστάσια παραγωγής εμβολίων και άλλων φαρμάκων στον κόσμο, βρίσκεται μπροστά σε μια σημαντική κρίση, η οποία κοστίζει σε δεκάδες χιλιάδες κρούσματα την ημέρα, οι εκκλήσεις που γίνονται να διαθέσουν οι ΗΠΑ τα περισσευούμενα εμβόλια Pfizer/Biontech δεν βρίσκουν ανταπόκριση. Ο λόγος είναι ο φόβος της "αντιγραφής" της πατέντας, ακόμα κι αν είναι γνωστό ότι δεν μπορεί άμεσα η Ινδία να παρασκευάσει μαζικά mRNA εμβόλια, ενώ η Κίνα και η Ρωσία έχουν προσανατολιστεί σε άλλες τεχνολογικές λύσεις. Τα νούμερα της Ινδίας είναι σοκαριστικά: Την Παρασκευή, η Ινδία ανέφερε 332.730 νέα κρούσματα μόνο την Παρασκευή και 2.264 θάνατοι. Αυτή τη στιγμή η Ινδία "συνεισφέρει" στο 28% περίπου των καθημερινών κρουσμάτων σε παγκόσμια κλίμακα!
Ο Μακρόν κοντράρει το Sputnik V
Το ρωσικό εμβόλιο Sputnik V είναι προς συζήτηση για έγκριση από τον ΕΜΑ ώστε να εισάγεται στην Ε.Ε. και επίσημα. Μια τέτοια κίνηση, όχι μόνο θα πολλαπλασίαζε τον ρυθμό εμβολιασμών, αλλά θα απελευθέρωνε παραγωγικές δυνάμεις για την παραγωγή εμβολίων, που θα μπορούσαν να διανεμηθούν και σε τρίτες χώρες. Για την ώρα όμως, η διάθεση του Sputnik V φαίνεται ότι βρίσκει στον σκόπελο της εμβολιαστικής διπλωματίας, ανεξάρτητα από τις σχέσεις της Ε.Ε. με τη Ρωσία. Ο τελευταίος που αντιστέκεται σθεναρά στην παραγωγή και διάθεση του Sputnik V στην Ευρώπη, είναι ο Εμμανουέλ Μακρόν. Αναφέρει ως δικαιολογία ότι θα χρειαστεί χρόνος για την έγκριση του ευρωπαϊκού οργανισμού και θα χρειαστεί επιπλέον χρόνος για την παραγωγή του στην Ε.Ε. που δεν θα βοηθήσει στην επιτάχυνση της διαδικασίας ανοσίας μέσω εμβολιασμού. Κάτι τέτοιο, σύμφωνα πάντα με τον Μακρόν, έχει επιτευχθεί μέσω των άλλων συμφωνιών για εμβόλια. Επίσης, ήταν επικριτικός απέναντι στην Ιταλία που συμφώνησε να παράγει το Sputnik V σε δικά της εργοστάσια αλλά και απέναντι στη Βαυαρία που σκοπεύει να το εισάγει και να παράγει στην επικράτειά της.
Ο Μακρόν φαίνεται ότι σκέφτεται ιδιοτελώς, καθώς επιθυμεί να προστατεύσει τις 2 μεγάλες γαλλικές επενδύσεις στα εμβόλια: της Sanofi που παρασκευάζει εμβόλια για την Pfizer/BioNTech και της Valneva, η οποία πέρασε την τρίτη φάση κλινικών δοκιμών για ένα δικό της εμβόλιο. Μάλιστα το εμβόλιο της Valneva είναι κοντινό με το Sputnik V στην τεχνολογία και μάλιστα η Valneva σκέφτεται να το διαθέσει μέσω... διμερών συμφωνιών, χωρίς κεντρική έγκριση από την ΕΜΑ!
Όλες οι κινήσεις δείχνουν ότι το Sputnik V, λόγω συγκυρίας, θα εισαχθεί "αθόρυβα" στην Ε.Ε. και δεν θα ακολουθήσει τον δρόμο της αγαπημένης της Κομισιόν, Pfizer/BioNTech. Επίσης, η συγκυρία δείχνει ότι στην εμβολιαστική "σκακιέρα" θα υπάρξουν πολλά θύματα, τα οποία δεν βρίσκουν χώρο μεταξύ διακρατικών συμφωνιών και επιστημονικών συνεργασιών, καθώς βρίσκονται μακριά από την γηραιά ήπειρο και τον στόχο του 70% εμβολιασμένου πληθυσμού μέχρι τον Ιούνιο.
