Το 1962 ο κόσμος έφτασε στο «παρά πέντε» μιας πυρηνικής σύρραξης, με αυτό που πέρασε στην ιστορία ως «η κρίση της Κούβας». Τότε η ΕΣΣΔ ξεκίνησε την ανάπτυξη πυρηνικών βαλλιστικών πυραύλων στο νησί της Καραϊβικής- στην «πίσω αυλή» των ΗΠΑ όπως είχε αναφερθεί χαρακτηριστικά- προκαλώντας μια κρίση ανυπολόγιστων διαστάσεων.
Ως απάντηση ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Τζον Κένεντι, διέταξε τον ναυτικό αποκλεισμό του νησιού και την κατάσχεση όλων των φορτίων των πλοίων που θα επιχειρούσαν να τον σπάσουν. Επί 13 ημέρες ο πλανήτης παρακολουθούσε με κομμένη την ανάσα και ανέπνευσε με ανακούφιση όταν ο ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης Νικήτα Χρουτσόφ ανακοίνωσε την απόσυρση των πυραύλων από την Κούβα.
Μετά από 61 χρόνια από τα γεγονότα που συγκλόνισαν τον πλανήτη, η Κούβα επανέρχεται στο προσκήνιο και μάλιστα για τους ίδιους λόγους. Η μόνη διαφορά έγκειται στο γεγονός ότι στη θέση της ΕΣΣΔ βρίσκεται η Κίνα.
Η είδηση προέκυψε όταν η Wall Street Journal ανέφερε ότι το Πεκίνο θα πληρώσει στην Κούβα δισεκατομμύρια δολάρια ως αντάλλαγμα, για να φιλοξενήσει αυτό που ο τίτλος της αποκαλούσε «μυστική κατασκοπευτική κινεζική βάση» με στόχο τις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι κυβερνήσεις της Κούβας και της Κίνας διέψευσαν το δημοσίευμα και η κυβέρνηση των ΗΠΑ ανέφερε ότι στοιχεία της ιστορίας είναι λανθασμένα. Αλλά πολλά άλλα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης επιβεβαίωσαν τη βασική ουσία της αρχικής αναφοράς με τις δικές τους πηγές. Οι New York Times επικαλέστηκαν μάλιστα έναν αξιωματούχο της κυβέρνησης Μπάιντεν, ότι η βάση λειτουργεί ήδη τουλάχιστον από το 2019 και ότι η εν λόγω συμφωνία είναι να αναβαθμιστεί και να επεκταθεί, κάτι που τελικά επιβεβαίωσε ο Λευκός Οίκος. Περιττό να πούμε ότι τα μέλη του Κογκρέσου αντέδρασαν με μανία και ανησυχία, απαιτώντας ακροάσεις για το θέμα και καλώντας τον Πρόεδρο Τζο Μπάιντεν να κάνει κάτι.
Τη δεδομένη στιγμή, το ζήτημα βρίσκεται σε μια «διασταύρωση» μεταξύ του γεωπολιτικού ανταγωνισμού μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας και της πολιτικής των ΗΠΑ για την Κούβα η οποία δεν έχει χτίσει γέφυρες με τον «διαχρονικό» εχθρό στην Καραϊβική. Και αυτή η εν δυνάμει κρίση, έρχεται να βρεθεί στο επίκεντρο ακριβώς τη στιγμή που η προεδρική εκστρατεία των ΗΠΑ αρχίζει να εντείνεται. Αυτοί οι παράγοντες σημαίνουν ότι μια δημόσια συζήτηση στο Κογκρέσο και τα μέσα ενημέρωσης σχετικά με τις προσπάθειες της Κίνας να χτίσει ή να επεκτείνει μια βάση επιτήρησης στην Κούβα, δεν είναι κάτι που το πολιτικό σύστημα των ΗΠΑ θα χειριστεί με ιδιαίτερη λεπτότητα.
Κάλεσμα στα όπλα
Οι πρώτες φωνές για δυναμική εμπλοκή στην Κούβα, ήδη άρχισαν... Ο Ρεπουμπλικάνος βουλευτής της Φλόριντα Ματ Γκάετζ, κατά τη διάρκεια συνεδρίασης της επιτροπής Ενόπλων Δυνάμεων του σώματος, ζήτησε χωρίς περιστροφές από τον πρόεδρο Μπάιντεν να αναλάβει στρατιωτική δράση κατά της Αβάνας.
«Υποστηρίζω την εξουσιοδότηση για χρήση στρατιωτικής δύναμης, για την εξάλειψη των κινεζικών στοιχείων στην Κούβα», ανέφερε ο Γερουσιαστής, ο οποίος πρόσθεσε ότι οι ΗΠΑ θα πρέπει να ανησυχούν πολύ περισσότερο, καθώς η Κίνα μετατρέπει την Κούβα σε «αεροπλανοφόρο», ακριβώς έξω από τις ακτές της Φλόριντα.
Ο Γκάετζ δεν ήταν ο μόνος που έκανε... «κάλεσμα στα όπλα». Ο επίσης Ρεπουμπλικανός βουλευτής της Φλόριντα, Κάρλος Χιμένεθ, προειδοποίησε την κυβέρνηση Μπάιντεν ότι η Κίνα που έχει κατασκοπευτική βάση στο νησί, θα αποτελούσε «άμεση απειλή» για την Αμερική. Προέτρεψε επίσης τον Λευκό Οίκο να λάβει μέτρα για την ενίσχυση της εθνικής ασφάλειας.
«Ως μέλος του Κογκρέσου για τη νοτιότερη περιοχή της Αμερικής, η οποία περιλαμβάνει το σύνολο των Florida Keys, αυτή η κατασκοπευτική βάση αποτελεί άμεση απειλή για τους ψηφοφόρους μου και για τα εκατομμύρια των τουριστών που επισκέπτονται τη Νότια Φλόριντα κάθε χρόνο», ανέφερε ο Χιμένεθ. Και πρόσθεσε: «Η κομμουνιστική Κίνα υπονομεύει τις Ηνωμένες Πολιτείες σε όλο το δυτικό ημισφαίριο και προτρέπω αυτήν την κυβέρνηση να οικοδομήσει μια ισχυρή, περιεκτική και πρόσφορη στρατηγική για την αντιμετώπιση της κακής επιρροής της Κίνας στα γειτονικά κράτη».
Εκκλήσεις για ψυχραιμία
Την ώρα που σε μερίδα του πολιτικού κόσμου των ΗΠΑ αρχίζει να ανεβαίνει ο «πολεμικός πυρετός», υπάρχουν και φωνές που κάνουν έκκληση για ψυχραιμία. Ο Τζέημς Μπόσγουορθ, ιδρυτής της εταιρείας ανάλυσης ρίσκου Hxagon, με άρθρο του στο World Politics Review θεωρεί ότι η τρέχουσα κατάσταση δεν αποτελεί επανάληψη της πυραυλική κρίσης του 1962. «Το να συγκρίνουμε τις σημερινές εξελίξεις, με εκείνες της κρίσης του '62 είναι μια τεράστια υπέρβαση, που προκαλεί ένα επίπεδο πανικού και μια απαίτηση για άμεση δράση, που δεν δικαιολογείται. Ένας κινεζικός κατασκοπευτικός σταθμός, ακόμη και αυτός που θα μπορούσε να έχει πιθανές δυνατότητες που επεκτείνονται στον ηλεκτρονικό πόλεμο, δεν συγκρίνεται ούτε κατά διάνοια με τοποθεσίες εκτόξευσης πυρηνικών πυραύλων και οι απειλές που αυτή η κινεζική προσπάθεια θα μπορούσε, υποθετικά, να παρουσιάσει για την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ, δεν είναι αρκετά σοβαρή για να προκαλέσει μια παγκόσμια σύγκρουση», αναφέρει ο Μπόσγουορθ.
Προσθέτει ότι «η τρέχουσα κατάσταση παρουσιάζει μια απειλή που αξίζει να παρακολουθήσουμε και να προσπαθήσουμε να αντιμετωπίσουμε, αλλά δεν αξίζει να προκαλέσουμε ανοιχτή σύγκρουση για να αποτραπεί».
Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά, η διατήρηση ανοιχτών γραμμών επικοινωνίας είναι κρίσιμης σημασίας, τόσο μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας, όσο και μεταξύ των ΗΠΑ και των εταίρων τους στην περιοχή. Όμως ο Μπόσγουορθ προειδοποιεί ότι αν κάθε νέα διαμάχη μπλοκάρει τον διάλογο ΗΠΑ-Κίνας, οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών θα επιδεινωθούν, με την πιθανότητα οποιοδήποτε περιστατικό να εξελιχθεί σε μια ευρύτερη σύγκρουση.
