Με το θερμόμετρο να αναμένεται να σκαρφαλώσει στους 40 βαθμούς Κελσίου, ο εφιάλτης του καύσωνα αλλά και ο αυξημένος κίνδυνος για πυρκαγιές επιστρέφουν, ενώ το υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας κρούει τον κώδωνα του κινδύνου προς πάσα κατεύθυνση.
Ήδη χθες, πραγματοποιήθηκε διυπουργική σύσκεψη στο Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, με αντικείμενο την προετοιμασία για τον επερχόμενο καύσωνα. Όπως ανέφερε ο υπουργός, Βασίλης Κικίλιας ο Δείκτης Επικινδυνότητας Πυρκαγιών θα είναι πολύ υψηλός (στο 4) και για το λόγο αυτό ο κρατικός μηχανισμός (συναρμόδια υπουργεία, φορείς, σώματα ασφαλείας, ένοπλες δυνάμεις, τοπική αυτοδιοίκηση φυσικά πρώτου και δευτέρου βαθμού) βρίσκεται σε εγρήγορση. «Θέλουμε με βάση αυτό, δηλαδή την προετοιμασία του κρατικού μηχανισμού να ζητήσουμε από τους πολίτες τη συνδρομή τους, την προσοχή τους στην αξία της ανθρώπινης ζωής και την προστασία της, των περιουσιών των ανθρώπων και του φυσικού κάλλους, της οικολογίας. Είμαστε ήδη 40 μέρες μέσα στην αντιπυρική περίοδο. Εξήγησα ότι θα είναι μια πολύ δύσκολη αντιπυρική περίοδος», σημείωσε ο υπουργός.
Σύμφωνα με το Χάρτη Πρόβλεψης Κινδύνου Πυρκαγιάς που εκδίδει η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης & Πολιτικής Προστασίας (www.civilprotection.gr), για την Τρίτη 11 Ιουνίου 2024, προβλέπεται πολύ υψηλός κίνδυνος πυρκαγιάς (κατηγορία κινδύνου 4) την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας (ΠΕ Βοιωτίας, ΠΕ Φθιώτιδας, ΠΕ Φωκίδας), για την Περιφέρεια Αττικής και για την Περιφέρεια Πελοποννήσου (ΠΕ Κορινθίας). Όμως ο κίνδυνος δεν θα είναι ούτε παροδικός ούτε βραχυποόθεσμος.
Όπως συμβαίνει και με άλλα κράτη της ΝΑ Ευρώπης όπου οι κλιματολογικές συνθήκες ευνοούν τις πυρκαγιές, η Ελλάδα βρίσκεται και φέτος το καλοκαίρι αντιμέτωπη με τον κίνδυνο mega - fires, δηλαδή μεγάλων πυρκαγιών που είναι δύσκολο να τεθούν υπό έλεγχο. Αυτό τον κίνδυνο τον βίωσε και το 2023, την πιο θερμή χρονιά που έχει καταγραφεί ποτέ και συγκεκριμένα η Ελλάδα παρατηρεί μια αυξητική τάση στις πυρκαγιές τα τελευταία 17 χρόνια. Πέρυσι, κάηκαν 500.000 εκτάρια (τα οποία αντιστοιχούν σε έκταση διπλάσια από αυτή του Λουξεμβούργου) και παρ’ ότι ήταν 40% λιγότερα από το 2022, ήταν κατά 32% πάνω από τον μέσο όρο από το 2006 και μετά. Και ενώ πάνω από τα 2/3 των καμένων εκτάσεων καταγράφηκαν στην Ελλάδα, την Ιταλία και την Ισπανία αλλά η χώρα που επλήγη περισσότερο ήταν η Ελλάδα με 185.000 εκτάρια καμένων εκτάσεων.
Ακόμη πιο καυτό το φετινό καλοκαίρι
Το φετινό καλοκαίρι αναμένεται ότι θα καταγράψει ιδιαίτερα υψηλές θερμοκρασίες συμπληρώνοντας το 12μηνο σερί πρωτοφανούς ανόδου της θερμοκρασίας με τα μεσογειακά κράτη (και την Ελλάδα) να δοκιμάζονται ακόμη πιο σκληρά.
Σύμφωνα με στοιχεία της Υπηρεσίας Κλιματικής Αλλαγής Copernicus της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κάθε μήνας από τον Ιούνιο του 2023 έως τον Μάιο του 2024 ήταν ο θερμότερος σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα στο παρελθόν που έχει καταγραφεί παγκοσμίως. Η μέση παγκόσμια θερμοκρασία για αυτήν την περίοδο των 12 μηνών ήταν 1,63°C πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα. Με βάση τα αρχεία που χρονολογούνται από το 1940 ο Μάιος αποτέλεσε το αποκορύφωμα της κλιμακούμενης αύξησης της θερμοκρασίας και φυσικά εκτός από την ατμόσφαιρα επηρεάστηκαν και οι θερμοκρασίες στην επιφάνεια της θάλασσας.
Ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός (WMO) του ΟΗΕ εκτιμά ότι υπάρχει πιθανότητα 80% τουλάχιστον ένα από τα επόμενα πέντε χρόνια να ξεπεράσει προσωρινά το κρίσιμο όριο του 1,5°C, πέρα από το οποίο οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι εισερχόμαστε σε φάση με μη αναστρέψιμες επιπτώσεις.
Παρά τις παγκόσμιες συμφωνίες και την ταχεία επέκταση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από την καύση ορυκτών καυσίμων έφτασαν σε υψηλό ρεκόρ πέρυσι. Τα τελευταία κλιματικά δεδομένα δείχνουν ότι ο κόσμος είναι «πολύ μακριά» από τον στόχο της Συμφωνίας του Παρισιού για περιορισμό της θέρμανσης στους 1,5°C, σύμφωνα με τον Ko Barrett από τον WMO.
«Πρέπει να κάνουμε επειγόντως περισσότερα για να μειώσουμε τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, διαφορετικά θα πληρώσουμε ένα ολοένα και πιο βαρύ τίμημα με όρους τρισεκατομμυρίων δολαρίων σε οικονομικό κόστος ενώ εκατομμύρια ζωές θα επηρεάζονται από πιο ακραία καιρικά φαινόμενα και εκτεταμένες ζημιές στο περιβάλλον και τη βιοποικιλότητα», σημειώνει ο Barrett.
Η Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας των ΗΠΑ εξέδωσε τον Μάρτιο την εαρινή της προοπτική, προβλέποντας ότι οι περισσότερες ηπειρωτικές ΗΠΑ και η Αλάσκα θα δουν θερμοκρασίες πάνω από το μέσο όρο από τον Απρίλιο έως τον Ιούνιο. Μια πρόβλεψη Απριλίου από την Weather Company κάνει επίσης λόγο για ένα «ασυνήθιστα ζεστό» καλοκαίρι σε μέρη των ΗΠΑ.
Σύμφωνα με την NASA, τα τελευταία 10 χρόνια ήταν τα θερμότερα που έχουν καταγραφεί και. οι περισσότεροι μετεωρολόγοι αναμένουν ακόμη έναν χρόνο ακραίας ζέστης.
«Αν δούμε μακροπρόθεσμα την πρόβλεψη για τους επόμενους τρεις μήνες, υποδηλώνει ότι η τάση που βλέπουμε στη βασική αύξηση της θερμοκρασίας θα μπορούσε να συνεχιστεί και έτσι το 2024 θα μπορούσε να ανταγωνιστεί το 2023 ως το πιο ζεστό έτος στην ιστορία, κάτι που είναι πολύ τρομακτικό», λέει η Chloe Brimicombe, ερευνήτρια του καύσωνα στο Πανεπιστήμιο του Γκρατς.
