Από το 2025 θα αρχίσει να παραλαμβάνει η Ελλάδα το νέο σύγχρονο εξοπλισμό για την αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών, ο οποίος εντάσσεται στον προϋπολογισμό του προγράμματος ΑΙΓΙΣ ύψους 2,1 δις ευρώ με πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης, την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και το ΕΣΠΑ.
Το πρόγραμμα ΑΙΓΙΣ αποτελεί μία πολυεπίπεδη παρέμβαση η οποία αφορά σε τέσσερις θεματικές με βάση τον τύπο των έργων και των δράσεων. Ο πρώτος άξονας περιλαμβάνει την αναβάθμιση υποδομών και εγκαταστάσεων και έχει προϋπολογισμό 263.477.011 ευρώ, ο δεύτερος άξονας αφορά στα συστήματα προειδοποίησης και στα μέσα πρόληψης και έχει προϋπολογισμό 316.033.014 ευρώ, ο τρίτος άξονας στον εξοπλισμό και στα μέσα υποστήριξης και συντονισμού με προϋπολογισμό 269.388.933 ευρώ και ο τέταρτος άξονας στον επιχειρησιακό εξοπλισμό και στα μέσα αντιμετώπισης με προϋπολογισμό 1.125.546.378 ευρώ.
Μέχρι στιγμής, συνολικά, από το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας έχουν δημοπρατηθεί έργα και εξοπλισμοί πυρόσβεσης και πυροπροστασίας, προϋπολογισμού 1,66 δισ. ευρώ, από τα οποία το 1,5 δισ. δημοπρατήθηκε μετά την 1η Ιουλίου του 2023.
Όσον αφορά στα έργα πυροπροστασίας, το 55% του προγράμματος «ΑΙΓΙΣ», που υλοποιείται από το υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας μέσω του ΤΑΙΠΕΔ έχει ήδη συμβασιοποιηθεί ή βρίσκεται προς τελική υπογραφή με οριστικούς αναδόχους. Πιο συγκεκριμένα, το 17,7% του προγράμματος έχει συμβασιοποιηθεί και το 37,6% βρίσκεται σε φάση τελικής υπογραφής των συμβάσεων ενώ για το υπόλοιπο 45%, οι σχετικοί διαγωνισμοί βρίσκονται σε φάση ολοκλήρωσης με αξιολόγηση των προσφορών που έχουν κατατεθεί.
Ειδικότερα, όσον αφορά στο σκέλος το οποίο έχει συμβασιοποιηθεί ήτοι το 17% προϋπολογισμού 979 εκατ. ευρώ, έχουν ήδη υπογραφεί συμβάσεις ύψους 116,4 εκατ. Ευρώ. Τα έργα αφορούν στην προμήθεια αεροσκαφών εναέριας επιτήρησης, ελικοπτέρων, πυροσβεστικών οχημάτων διαφόρων τύπων, σύγχρονων κινητών επιχειρησιακών κέντρων για τις 13 περιφέρειες, κλπ. Οι ανωτέρω συμβάσεις βρίσκονται ήδη στο στάδιο της εκτέλεσης. Προς υπογραφή σύμβασης με τους αναδόχους βρίσκονται επίσης έργα ύψους 56,8 εκατ. ευρώ που αφορούν στην αγορά επιπλέον πυροσβεστικών οχημάτων, λοιπά βοηθητικά οχήματα για το Πυροσβεστικό Σώμα, πτυσσόμενες μεταλλικές γέφυρες τύπου Bailey για την αντιμετώπιση πλημμυρών και άλλων φυσικών καταστροφών, κλπ. Οι ανωτέρω συμβάσεις αντιστοιχούν συνολικά στο 17,7% του προγράμματος που υλοποιείται από το ΤΑΙΠΕΔ.
Για συμβάσεις ύψους 368 εκατ. ευρώ, που αντιστοιχούν σε ποσοστό 37,6% επί του εκτελούμενου από το ΤΑΙΠΕΔ σκέλος του προγράμματος «ΑΙΓΙΣ», έχουν ήδη ανακηρυχθεί ανάδοχοι και συνεπώς αναμένεται να υπογραφούν το αμέσως επόμενο διάστημα. Οι συμβάσεις αυτές αφορούν στην προμήθεια πυροσβεστικών οχημάτων, εξοπλισμού για το Πυροσβεστικό Σώμα, αμφίβιων πυροσβεστικών αεροσκαφών, μη επανδρωμένων αεροσκαφών (UAVs) για εναέρια επιτήρηση, συστημάτων πυρανίχνευσης για τους αρχαιολογικούς χώρους, αναβάθμιση ελικοπτέρων, κλπ.
Ακόμη, όσον αφορά στο υπόλοιπο 45% του προγράμματος, σημειώνεται ότι πέντε διαγωνισμοί ύψους 418 εκατ. ευρώ βρίσκονται σε στάδιο ολοκλήρωσης, δηλαδή σε φάση αξιολόγησης προσφορών, ενώ ένας ακόμα προϋπολογισμού 18,5 εκατ. ευρώ αναμένεται να εκκινήσει σύντομα.
Σε τι φάση βρίσκεται το πρόγραμμα Anti-nero
Σε εξέλιξη βρίσκονται τα AntiNero I, II και ΙΙI τα οποία αξιοποιούν 415,1 εκατ. ευρώ από πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης και τον τακτικό προϋπολογισμό για την πρόληψη και προστασία των δασών. Το πρόγραμμα, το οποίο ξεκίνησε μετά από την πυρκαγιά στον Έβρο και θα είναι ενεργό μέχρι το 2025, υλοποιεί παρεμβάσεις που αφορούν στη δημιουργία μικτών αντιπυρικών ζωνών με στόχο την μείωση του κινδύνου μετάδοσης και εξάπλωσης όλων των ειδών των πυρκαγιών (εδάφους, επιφανείας και κόμης), αλλά και την μείωση της ταχύτητας εξάπλωσης πυρκαγιών, της έντασης των πυρκαγιών και του κινδύνου δημιουργίας MEGA FIRE, σε συνδυασμό με τη διευκόλυνση της προσέγγισης των δασοπυροσβεστών στην περιοχή με ασφάλεια, όπως και της μετακίνηση των πυροσβεστικών οχημάτων. Προς την ίδια κατεύθυνση πραγματοποιούνται εργασίες όπως καθαρισμοί δασών και δασικών εκτάσεων, συντήρηση του δασικού οδικού δικτύου και των αντιπυρικών ζωνών και δημιουργούνται ζώνες αμιγούς ή μικτής βλάστησης με πλατύφυλλα είδη, τα οποία χαρακτηρίζονται από πιο αργή και ελεγχόμενη εξάπλωση της πυρκαγιάς.
Για το 2024, τρέχει το AntiNero III με προϋπολογισμό 257 εκατ. ευρώ, το οποίο αφορά σε καθαρισμούς δασών 71.058 στρεμμάτων, στη βελτίωση και στη συντήρηση δασικού οδικού δικτύου 103.741 στρεμμάτων όπως επίσης στη βελτίωση και στη συντήρηση αντιπυρικών ζωνών 21.197 χλμ., αλλά και στη δημιουργία μικτών αντιπυρικών ζωνών 65.357 στρεμμάτων.
Όπως είναι γνωστό, η Μονάδα Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας του ΤΑΙΠΕΔ έχει διενεργήσει τις σχετικές διαγωνιστικές διαδικασίας και υπογράψει 160 συμβάσεις ύψους 321 εκατ. ευρώ την περίοδο 2022 – 2024. Ειδικά για τις περιοχές της Ανατολικής Αττικής έχουν υπογραφεί συμβάσεις ύψους 35,8 εκατομμυρίων ευρώ και έχουν γίνει παρεμβάσεις με καθαρισμούς δασών, διάνοιξη αντιπυρικών ζωνών και δασικών δρόμων σε εκτάσεις 36.300 στρεμμάτων.
Στο πλαίσιο του προγράμματος Anti – Nero υλοποιούνται και έργα που εντάσσονται στο Εθνικό Σχέδιο Αναδάσωσης. Πιο συγκεκριμένα, έχουν υπογραφεί συμβάσεις συνολικής αξίας 42 εκατ. ευρώ για συνολική επιφάνεια αναδάσωσης 57.000 στρεμμάτων για :
Εκτάσεις προς αναδάσωση αρμοδιότητας των Δασαρχείων Αιγάλεω, Καπανδριτίου, Λαυρίου, Μεγάρων και Πειραιά, συμβατικής αξίας 11,33 εκατ. ευρώ
- Έκταση προς αναδάσωση αρμοδιότητας του Δασαρχείου Πεντέλης, συμβατικής αξίας 11,54 εκατ. ευρώ
- Έκταση προς αναδάσωση αρμοδιότητας του Δασαρχείου Πάρνηθας, συμβατικής αξίας 11,4 εκατ. ευρώ
- Έκταση προς αναδάσωση αρμοδιότητας του Δασαρχείου Θεσσαλονίκης, συμβατικής αξίας 6,6 εκατ. ευρώ
Ακόμη, προβλέπονται εργασίες αναδάσωσης με μαύρη πεύκη σε περιοχές αρμοδιότητας Δασαρχείου Λίμνης, στο πλαίσιο του «Εθνικού Σχεδίου Αναδάσωσης», συμβατικής αξίας 1,2 εκατ. ευρώ
Αξίζει να σημειωθεί ότι μέσω του ΑΙΓΙΣ καλύπτονται συμπληρωματικά και ανάγκες άλλων υπουργείων. Έτσι, εκτός από τα νέα ασθενοφόρα για το υπουργείο Υγείας, προβλέπεται και η προμήθεια 83 οχημάτων για το υπουργείο Εθνικής Άμυνας, 553 οχημάτων για το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, 140 οχήματα για το υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής καθώς και 29 πλωτά μέσα για μεταφορά και απομάκρυνση πολιτών και προσωπικού. Στο ίδιο πλαίσιο, προγραμματίζεται η προμήθεια νοσοκομείων εκστρατείας (κινητός υγειονομικός εξοπλισμός και υποδομές για την προστασία της δημόσιας υγείας) αλλά και η εξασφάλιση υποδομών για την προσωρινή διαμονή πληθυσμού μετά από την εκδήλωση φυσικών καταστροφών.
