Με γοργούς ρυθμούς προχωρά το σύνολο των διαγωνισμών για το πρόγραμμα ΑΙΓΙΣ, την μεγαλύτερη δράση που έχει υλοποιηθεί μέχρι τώρα για την Πολιτικής Προστασία και την θωράκιση της χώρας έναντι φυσικών καταστροφών. Μέσω του ΑΙΓΙΣ θα αξιοποιηθούν πόροι ύψους 2,1 δις ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης, το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας Ελλάδα 2.0, το ΕΣΠΑ και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για αγορά εξοπλισμού και την δημιουργία υποδομών για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης αλλά και περιστάσεων έκτακτης ανάγκης.
Οι περισσότερες επενδύσεις και ο εκσυγχρονισμός του εξοπλισμού και των συστημάτων για την πρόληψη και αντιμετώπιση των ακραίων καιρικών φαινομένων και φυσικών καταστροφών αναμένεται να αρχίσουν να παίρνουν «σάρκα και οστά» το 2025 αλλά ήδη έχει τεθεί ο θεμέλιος λίθος προκειμένου να προχωρήσουν με γοργούς ρυθμούς οι διαγωνισμοί. Όπως ανέφερε την Τετάρτη μιλώντας στην εκδήλωση παρουσίασης του προγράμματος, ο κ. Γιώργος Ζερβός, Ειδικός Γραμματέας Προγραμμάτων του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ταμείου Συνοχής, τους τελευταίους επτά μήνες έχουν ενταχθεί, δηλαδή έχουν διασφαλισμένη χρηματοδότηση έργα που αντιστοιχούν στο 70% του συνολικού προϋπολογισμού του προγράμματος. Για τα δύο τρίτα του διαθέσιμου προϋπολογισμού έχουν ήδη δοθεί προεγκρίσεις δημοπράτησης (ή έχουν δημοπρατηθεί κυρίως μέσω ΤΑΙΠΕΔ). Παράλληλα, έχουν ξεκινήσει να υπογράφονται συμβάσεις όπως είναι η σύμβαση για τα Canadair που υπεγράφη πρόσφατα στον Καναδά από τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη) ενώ έχουν ξεκινήσει οι πρώτες πληρωμές για τις δράσεις του προγράμματος.
Όσον αφορά στο χρονοδιάγραμμα, μέσα σε εννιά μήνες έχουν προκηρυχθεί διαγωνισμοί 1,5 δις ευρώ και διαγωνισμοί ύψους 320 εκατ. ευρώ θα προκηρυχθούν μέχρι τέλος Μαΐου ενώ πριν από τον Αύγουστο του 2024 θα έχει ολοκληρωθεί το σύνολο του προγράμματος.
Έναν ιδιαίτερο βραχίονα του προγράμματος ΑΙΓΙΣ αποτελεί το πρόγραμμα AntiNero Ι, ΙΙ, ΙΙΙ ύψους 320.000.000 ευρώ για την θωράκιση των δασικών οικοσυστημάτων της χώρας. Όπως επεσήμανε ο Εντεταλμένος Συμβούλος του ΤΑΙΠΕΔ, Παναγιώτης Σταμπουλίδης, το PPF ωρίμασε και δημοπράτησε σε χρόνο ρεκόρ και με απόλυτη επιτυχία τα έργα του «AntiNero για την περίοδο 2022-2024, σε όλη την επικράτεια με συνολικό προϋπολογισμό 320 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για έργα που αφορούν στον καθαρισμό περισσότερων από 180.000 στρεμμάτων, στη βελτίωση και συντήρηση δασικών δρόμων έκτασης 292.000 στρεμμάτων και αντιπυρικών ζωνών άνω των 50.000 στρεμμάτων.Στο πλαίσιο του προγράμματος, εκπονούνται σχέδια αντιπυρικής προστασίας για 39 κρίσιμα δασικά οικοσυστήματα συνολικής έκτασης άνω των 42 εκατ. στρεμμάτων.
Τι «προίκα» φέρνει το πρόγραμμα ΑΙΓΙΣ στην Ελλάδα
Το πρόγραμμα ΑΙΓΙΣ αποτελεί μία πολυεπίπεδη παρέμβαση η οποία αφορά σε τέσσερις θεματικές με βάση τον τύπο των έργων και των δράσεων. Ο πρώτος άξονας περιλαμβάνει την αναβάθμιση υποδομών και εγκαταστάσεων και έχει προϋπολογισμό 263.477.011 ευρώ, ο δεύτερος άξονας αφορά στα συστήματα προειδοποίησης και στα μέσα πρόληψης και έχει προϋπολογισμό 316.033.014 ευρώ, ο τρίτος άξονας στον εξοπλισμό και στα μέσα υποστήριξης και συντονισμού με προϋπολογισμό 269.388.933 ευρώ και ο τέταρτος άξονας στον επιχειρησιακό εξοπλισμό και στα μέσα αντιμετώπισης με προϋπολογισμό 1.125.546.378 ευρώ.
Πιο συγκεκριμένα, στα έργα του πρώτου άξονα περιλαμβάνονται ένα πάρκο προσομοίωσης φυσικών καταστροφών που θα απευθύνεται στους πολίτες, στα παιδιά και στους φοιτητές και θα τους εκπαιδεύει σε θέματα προστασίας από φυσικές καταστροφές. Ακόμη, στον προϋπολογισμό του πρώτου άξονα περιλαμβάνονται και ο εξοπλισμός εθελοντικών οργανώσεων, 465 οχήματα μεταφοράς δασοπυρόσβεσης και αντιμετώπισης φυσικών καταστροφών για το προσωπικό και η αναβάθμιση των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού.
Στον δεύτερο άξονα υπάγεται η δημιουργία Εθνικής Βάσης Δεδομένων, δηλαδή ένα ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα διαχείρισης κινδύνων και πρόληψης (αφορά αποκλειστικά στην τεχνητή νοημοσύνη) ενώ περιλαμβάνονται επίσης η προμήθεια συστημάτων πυρανίχνευσης και πυρόσβεσης, η προμήθεια εξοπλισμών συστημάτων πρόληψης και έγκαιρης προειδοποίησης, η προμήθεια μετεωρολογικών σταθμών και σταθμών επικοινωνιών Radar,η προμήθεια 250 ασθενοφόρων και η αναβάθμιση και ενσωμάτωση τεχνολογιών (αναβάθμιση του 112).
Στον τρίτο άξονα προβλέπεται η αγορά εξοπλισμού ελικοπτέρων μεσαίου τύπου, η προμήθεια τριών Turboprop (δικινητήρια αεροσκάφη δηλαδή εναέρια κέντρα επιχειρήσεων παρακολούθησης και καταγραφής δεδομένων από ακραία καιρικά φαινόμενα κλπ), η προμήθεια 101 drones (τα οποία θα πετούν πάνω από ορεινούς όγκους κατά τις ώρες που είναι επίφοβες για πυρκαγιές) ενώ έχουν υπογραφεί 13 κέντρα επιχειρήσεων για τις περιφέρειες της χώρας (περιλαμβάνουν επιχειρησιακό όχημα, βοηθητικό βαν και drones).
Στην δέσμη δράσεων του τέταρτου άξονα προγραμματίζεται η προμήθεια ελικοπτέρων μεσαίου τύπου (πυρόσβεσης), η αγορά νέων πυροσβεστικών Α/Φ τύπου Canadair CL 515, η αναβάθμιση και ο εκσυγχρονισμός των Canadair CL 415, η προμήθεια 25 αμφίβιων (που αντλούν νερό και από λίμνη και από θάλασσα), η αγορά 300 οχημάτων επιτήρησης αγροδασικών περιοχών για την Δασική Υπηρεσία, η προμήθεια 728 πυροσβεστικών οχημάτων και 776 οχημάτων ως ειδικά μέσα περιπολίας και απομάκρυνσης πολιτών και ως εξοπλισμός που συμβάλει στην επιχειρησιακή ετοιμότητα. Στην ίδια κατηγορία δράσεων υπάγεται και η προμήθεια 23 πτυσσόμενων μεταφερόμενων γεφυρών για την αντιμετώπιση πλημμυρών και φυσικών καταστροφών ενώ δρομολογείται και η προμήθεια μέσων ατομικής προστασίας και εξοπλισμού για το Πυροσβεστικό Σώμα.
Παράλληλα, μέσω του ΑΙΓΙΣ καλύπτονται συμπληρωματικά και ανάγκες άλλων υπουργείων. Έτσι, εκτός από τα νέα ασθενοφόρα για το υπουργείο Υγείας, προβλέπεται και η προμήθεια 83 οχημάτων για το υπουργείο Εθνικής Άμυνας, 553 οχημάτων για το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, 140 οχήματα για το υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής καθώς και 29 πλωτά μέσα για μεταφορά και απομάκρυνση πολιτών και προσωπικού. Στο ίδιο πλαίσιο, προγραμματίζεται η προμήθεια νοσοκομείων εκστρατείας (κινητός υγειονομικός εξοπλισμός και υποδομές για την προστασία της δημόσιας υγείας) αλλά και η εξασφάλιση υποδομών για την προσωρινή διαμονή πληθυσμού μετά από την εκδήλωση φυσικών καταστροφών.
Κικίλιας: Το ΑΙΓΙΣ είναι ένα τεράστιο όπλο αλλά η φετινή αντιπυρική περίοδος θα είναι δύσκολη
Στη σημασία του προγράμματος ΑΙΓΙΣ αλλά και στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η χώρα μας την φετινή αντιπυρική περίοδο αναφέρθηκε κατά την ομιλία του ο υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Βασίλης Κικίλιας.
«Το εμβληματικό πρόγραμμα ΑΙΓΙΣ είναι πράγματι μία ασπίδα. Θα δημιουργήσει ένα ισχυρό πλέγμα υλικοτεχνικών μέσων και νέων τεχνολογικών εφαρμογών που θα χρησιμοποιούνται από την Πολιτεία για την προστασία της χώρας. Να μην γελιόμαστε η πιο ανεκτίμητη ασπίδα προστασίας είναι οι άνθρωποι που ρίχνονται στην μάχη. Αυτούς εξοπλίζουμε και αυτούς στηρίζουμε. Η κλιματική κρίση όπως όλοι συνειδητοποιούμε με τον πιο σκληρό τρόπο δυστυχώς, δεν είναι ένα παροδικό φαινόμενο που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε ad hoc. Είναι μια παγκόσμια εν εξελίξει κρίση, είναι ανθρωπογενής, απαιτεί ανάλογες συντονισμένες ενέργειες με πιθανά θετικά αποτελέσματα πολύ αργότερα σε βάθος χρόνου. Οι πολλαπλές επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης δεν μας αφήνουν κανένα περιθώριο εφησυχασμού. Μιλάμε για ένα νέο πατριωτισμό για να προστατεύσουμε την χώρα, τους ανθρώπους, την ζωή, τις περιουσίες τους, τα δάση, τα οικοσυστήματα, τα χωράφια, τις καλλιέργειες, τις υποδομές, την οικονομία και τον τρόπο ζωής μας. Το ΑΙΓΙΣ είναι ένα τεράστιο όπλο το οποίο όμως θα αρχίσει να παραδίδεται από το 2025. Η φετινή αντιπυρική περίοδος θα είναι πολύ δύσκολη. Απαιτεί από εμάς, τους πολιτικούς, τους επιχειρησιακούς, τους πολίτες ένα άλλο επίπεδο ετοιμότητας και εγρήγορσης», σημείωσε ο υπουργός.
