Κρίση διέρχεται η χρηματοδότηση της πράσινης ανάπτυξης καθώς παγκόσμιες τράπεζες και μικρότερα ιδρύματα οπισθοχωρούν από τα πλάνα των πράσινων επενδύσεων. Ο μεγαλύτερος συνασπισμός για τη χρηματοδότηση του κλίματος στον κόσμο που συγκλήθηκε το 2021 στο Ηνωμένο Βασίλειο δείχνει να αποδυναμώνεται καθώς πολλά μέλη του «τρέχουν» προς την έξοδο.
Τα μέλη της Net Zero Banking Alliance (NZBA) είχαν δεσμευθεί να μετατοπίσουν σταδιακά κεφάλαια μακριά από τις ρυπογόνες βιομηχανίες και προς πιο φιλικές προς το κλίμα επενδύσεις, όπως οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Δεσμεύτηκαν επίσης να θέσουν στόχους «βασισμένους στην επιστήμη» για τις επιχειρήσεις τους να φτάσουν τις καθαρές μηδενικές εκπομπές το αργότερο έως το 2050.
Ο ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ και πρώην κεντρικός τραπεζίτης Μαρκ Κάρνεϊ χαιρέτισε τότε την πρωτοβουλία και η Χρηματοοικονομική Συμμαχία της Γλασκώβης για το Net Zero - ως την «ανακάλυψη» στη χρηματοδότηση του κλίματος που χρειαζόταν ο κόσμος για να κινητοποιήσει τρισεκατομμύρια δολάρια για να υποστηρίξει μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα.
Όμως, σχεδόν τέσσερα χρόνια μετά, όταν ο Ντόναλντ Τραμπ επέστρεψε στον Λευκό Οίκο, οι τραπεζικοί κολοσσοί της Wall Street άρχισαν να αποχωρούν από το συνασπισμό, ενθαρρύνοντας ορισμένους Καναδούς και Αυστραλούς ομολόγους τους να ακολουθήσουν το παράδειγμά τους.
Η αποχώρηση ορισμένων από τα πιο σημαίνοντα μέλη του NZBA κινδυνεύει να βλάψει περαιτέρω τη συνάφεια μιας πρωτοβουλίας που αντιμετωπίζει ζητήματα σχετικά με τα διαπιστευτήριά της για το κλίμα εδώ και αρκετό καιρό.
Τα ορυκτά καύσιμα συνεχίζουν να συγκεντρώνουν σχεδόν 700 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως από τις παγκόσμιες τράπεζες. Μια πρώτη μεγάλης κλίμακας αξιολόγηση, που δημοσιεύθηκε από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), πέρυσι έδειξε ότι η υπογραφή της εθελοντικής συμμαχίας καθώς και άλλων με παρόμοιους στόχους είχε κάνει αμελητέα διαφορά στην προώθηση των κλιματικών στόχων.
Σήμερα, με το NZBA να διέρχεται κρίση τα εναπομείναντα 135 μέλη του αγωνίζονται για τη διατήρηση αυτής της συμμαχίας.
Πώς επηρέασε ο Τραμπ τη χρηματοδότηση του κλίματος
Τον περασμένο Δεκέμβριο, ακριβώς έναν μήνα μετά την εκλογική νίκη του Τραμπ, η Goldman Sachs αποχώρησε από την Net Zero Banking Alliance, κάνοντας την αρχή και ανοίγοντας το δρόμο και για άλλους οργανισμού . Οι άλλες πέντε κορυφαίες τράπεζες των ΗΠΑ – JPMorgan, Citigroup, Bank of America, Citigroup και Morgan Stanley αποχώρησαν όλες τον επόμενο μήνα.
Αν και καμία από τις τράπεζες δεν έδωσε κάποια επίσημη εξήγηση για την αποχώρησή της από τη συμμαχία, παράγοντες της αγοράς πιστεύουν ότι η κίνηση ήρθε ως αντίδραση στην πολιτική πίεση από Ρεπουμπλικανούς αξιωματούχους στις ΗΠΑ, η οποία αναμένεται ευρέως να αυξηθεί υπό τη νέα διοίκηση υπέρ των ορυκτών καυσίμων.
Οι τράπεζες που αποχώρησαν από το NZBA έχουν διατηρήσει μέχρι στιγμής τους καθαρούς μηδενικούς στόχους τους, αλλά το ιστορικό τους εγείρει ερωτήματα σχετικά με τη δέσμευσή τους για μείωση των εκπομπών και τη χρηματοδότηση του κλίματος.
Περιορισμένη η πραγματική επίδραση στον κόσμο
Οι μεγάλες τράπεζες των ΗΠΑ και του Καναδά παραμένουν οι μεγαλύτεροι χρηματοοικονομικοί υποστηρικτές των ορυκτών καυσίμων στον κόσμο, σύμφωνα με μια με τίτλο «Banking on Climate Chaos». Κάποιοι όπως η Goldman Sachs και η Bank of America ενίσχυσαν ακόμη και τις συμφωνίες τους για ορυκτά καύσιμα μετά την ένταξή τους στον συνασπισμό, ανέφερε το Bloomberg.
«Η NZBA ήταν ως επί το πλείστον μια δικαιολογία για αυτές τις τράπεζες, επειδή δεν έκαναν τίποτα συγκεκριμένο για να στραφούν στις δραστηριότητές τους σε χαμηλές εκπομπές άνθρακα, εκτός από τον καθορισμό στόχων, αλλά χωρίς να υιοθετήσουν σαφείς πολιτικές», δήλωσε ο Aubineau του BankTrack, ο οποίος συνέβαλε στην έκθεση.
Εν τω μεταξύ, για τη μελέτη της ΕΚΤ, οι οικονομολόγοι πραγματοποίησαν μια μεγάλης κλίμακας αξιολόγηση της δανειοδοτικής συμπεριφοράς των ευρωπαϊκών τραπεζών και δεν βρήκαν ουσιαστικά καμία διαφορά μεταξύ τραπεζών εντός ή εκτός του συνασπισμού.
Ενώ οι ευρωπαϊκές τράπεζες μείωσαν συνολικά την έκθεσή τους στα ορυκτά καύσιμα, τα μέλη της NZBA δεν είχαν απομακρυνθεί από ρυπογόνες εταιρείες ούτε είχαν ασχοληθεί μαζί τους για να πιέσουν για μέτρα μείωσης των εκπομπών.
