Μεγάλες διαστάσεις λαμβάνει το θέμα της διαχείρισης των σκουπιδιών στην χώρα μας αφού παραμένει στον αέρα η υπογραφή των πέντε συμβάσεων, συνολικού προϋπολογισμού 330 εκατ ευρώ.
Και ενώ η αντιπαράθεση για το θέμα - σε πολιτικό επίπεδο – καλά κρατεί, ήδη έχουν μπει τα θεμέλια για την κατασκευή του πρώτου εργοστασίου διαχείρισης απορριμμάτων στην χώρα.
Όπως εξηγεί στο insider.gr, ο Νίκος Περδικάρης, Υπεύθυνος έργου στην ΕΠΑΔΥΜ, την εταιρεία που έχει αναλάβει την κατασκευή του εργοστασίου διαχείρισης απορριμμάτων στη Δυτική Μακεδονία, μέσα σε δύο χρόνια οι δήμοι Κοζάνης, Φλώρινας, Καστοριάς και Γρεβενών θα διαθέτουν σύγχρονο σύστημα επεξεργασίας αποβλήτων, θα παράγεται ενέργεια και θα αποκατασταθούν όλες οι παράνομες χωματερές.
Τον τελευταίο διάστημα, έχει γίνει πολύς λόγος, αλλά έχουν δημιουργηθεί και έντονες αντιπαραθέσεις για τις μεγάλες συμβάσεις διαχείρισης απορριμμάτων μέσω ΣΔΙΤ. Τί πιστεύετε για το μοντέλο υλοποίησης των έργων;
Oι συμπράξεις δημοσίου και ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ) είναι o τρόπος υλοποίησης συμβάσεων για τα οποία δεν έχουν υπάρχουν εθνικοί πόροι, ικανοί να στηρίξουν νέα έργα υποδομών. Σε αυτό το πλαίσιο είχαν ξεκινήσει τα τελευταία χρόνια να προκηρύσσονται έργα μέσω ΣΔΙΤ για την διαχείριση απορριμμάτων, πανελλαδικά.
Από αυτή τη διαδικασία είχαν προχωρήσει διαγωνιστικά, πέντε έργα. Το έργο διαχείρισης απορριμμάτων Δυτικής Μακεδονίας είναι το πρώτο και το μόνο μέχρι στιγμή που υπεγράφη. Υπάρχουν άλλα 4 που έχουν προσωρινό ανάδοχο - οι Σέρρες, η Ηλεία, Πελοπόννησο και η Ήπειρος Και είναι και άλλα 2-3 έργα, αυτό της Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης, η Κέρκυρας και Αχαϊας, που είναι στα σκαριά.
Από όλα τα έργα, όπως προβλέπει ο Εθνικός Σχεδιασμός, ο οποίος δεν έχει ψηφιστεί ακόμη, όσα είχαν υπογραφεί πριν την έγκριση του, θα προχωρούσαν κανονικά
Τα υπόλοιπα ΣΔΙΤ θα έμπαιναν σε μία λογική, επανασχεδιασμού των στόχων και των τεχνικών χαρακτηριστικών που διέπουν τις εν λόγω συμβάσεις. Θέλουν να αλλάξουν τις εγγυημένες ποσότητες, να μικρύνουν τις μονάδες, να εντάξουν στα έργα τους μεγάλους στόχους που έχει το Υπουργείο για τον προδιαλεγμένο οργανικό, οπότε σε αυτή την λογική τα υπόλοιπα έργα θα λειτουργήσουν στην βάση του επανασχεδιασμού.
Σε αυτή την φάση συζητιέται με το Υπουργείο, απ' όσο γνωρίζουμε, κατά πόσο θα προχωρήσουν τα επόμενα δύο έργα χωρίς να επανασχεδιαστούν, εφόσον μπορεί να αποδείξουν ότι είναι συμβατά με τον νέο Εθνικό Σχεδιασμό.
Τα τέσσερα μεγάλα έργα της Αττικής έχουν ακυρωθεί. Από τα περιφερειακά, το μόνο που προχωρά είναι η Δυτική Μακεδονία και ίσως κάποια στιγμή άμεσα να προχωρήσουν οι διαγωνισμοί σε Πελοπόννησο, Σέρρες, Ηλεία και Ήπειρος εφόσον καταφέρουν να αποδείξουν ότι είναι συμβατά με τον Εθνικό Σχεδιασμό.
Το πρώτο εργοστάσιο όμως διαχείρισης απορριμμάτων στην χώρα μας είναι γεγονός...
Πράγματι. Πρόκειται για το έργο της Δυτικής Μακεδονίας, για το οποίο ανάδοχος είναι η εταιρεία ΕΠΑΔΥΜ. Είναι μία εταιρεία ειδικού σκοπού που συστήθηκε από δύο εταιρείες μέλη του Ομίλου της Ελλάκτωρ, κατά 50% από την Ηλέκτωρ και 50% από την Άκτωρ Παραχωρήσεις, για να υλοποιήσει τη σύμβαση σύμπραξης για την διαχείριση των απορριμμάτων της Δυτικής Μακεδονίας.
Το έργο είναι διάρκειας 27 ετών, συν δύο χρόνια κατασκευής. Το έργο συμπεριλαμβάνει την διαχείριση των σύμμεικτων απορριμμάτων όλης της Δυτικής Μακεδονίας.
Περιλαμβάνει την κατασκευή μιας μονάδας απορριμμάτων, η οποία έχει δύο βασικά μέρη: το τμήμα της μηχανικής διαλογής που εκεί θα γίνεται ο διαχωρισμός του σύμμεικτου σκουπιδιού, από τα ανακυκλώσιμα υλικά, με σύγχρονες μεθόδους με το αποτέλεσμα να έχει μεγάλη καθαρότητα. Και μετά υπάρχει και το κομμάτι της βιολογικής επεξεργασίας, η οποία γίνεται με 100% τεχνολογία της Ηλέκτωρ, της γερμανικής θυγατρική μας.
Το κομμάτι της βιολογικής επεξεργασίας περιλαμβάνει αερόβια επεξεργασία του οργανικού μέρους του απορρίμματος και παράγεται ένα υλικό τύπου compost, το οποίο έχει ιδιότητες βελτιωτικού – εδάφους, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε αποκαταστάσεις ορυχείων, λατομείων κλπ.
Αν λοιπόν θα μπορούσαμε να συνοψίσουμε είναι ότι θα δημιουργηθεί ένα εργοστάσιο, στο οποίο θα εισέρχεται το σύμμεικτο σκουπίδια και θα εξέρχονται ανακυκλώσιμα υλικά τα οποία θα μπορούν να πωληθούν στην αγορά, compost τύπου Α και ένα υπόλειμμα το οποίο θα καταλήγει στους χώρους υγειονομικής υπολειμμάτων και όχι απορριμμάτων.
Σε ποιό στάδιο βρίσκεται η κατασκευή του έργου;
Η σύμβαση έχει υπογραφή στις 10 Ιουνίου, στις 12 Ιουνίου ξεκίνησε η κατασκευή. Από τότε μέχρι σήμερα έχει ολοκληρωθεί το μεγαλύτερο μέρος των χωματουργικών εργασιών, των γεωτεχνικών εργασιών και τώρα είμαστε στην φάση που προχωράμε τα έργα θεμελίωσης για να κατασκευαστεί το εργοστάσιο.
Αδειοδοτικά είμαστε σε ένα καλό επίπεδο. Εδώ να σημειωθεί ότι ένα μεγάλο ρίσκο των ΣΔΙΤ είναι ότι η περίοδος κατασκευής που προβλέπεται είναι δύο χρόνια. Αυτό σημαίνει ότι μέσα σε αυτό το χρόνο θα πρέπει να χωρέσεις όλες τις αδειοδοτήσεις, οι οποίες λόγω της γνωστής ελληνικής γραφειοκρατίας, καθυστερούν σημαντικά, αλλά και την κατασκευή του έργου.
Εμείς έχουμε πάρει όλες τις άδειες. Είμαστε στην φάση να πάρουμε την τελευταία, την οικοδομική, την οποία εκτιμούμε ότι θα εξασφαλίσουμε την έκδοση της, πριν τις γιορτές.
Εκτός από το εργοστάσιο, το έργο περιλαμβάνει και 10 σταθμούς μεταφόρτωσης. Εννιά υφιστάμενους και ένα επιπρόσθετο. Οι δήμοι θα είναι υπεύθυνοι να μαζέψουν τα σκουπίδια και να τα πάνε στους σταθμούς μεταφόρτωσης. Από εκεί, η μεταφορά και η επεξεργασία είναι ευθύνη του αναδόχου του έργου.
Θεωρούμε ότι δεν θα συναντήσουμε πρόβλημα, καθώς μέχρι τον Ιούνιο του 2017 που θα πρέπει να παραδώσουμε το έργο, θα είμαστε έτοιμοι.
Ποιά θα είναι τα οφέλη του;
Το έργο έχει ποικιλόμορφα οφέλη στην τοπική κοινωνία.
Καταρχήν έχει περιβαλλοντικά οφέλη. Είναι ένα έργο που επιτυγχάνει τους στόχους ανακύκλωσης που τίθενται. Επιτυγχάνει ανακύκλωση περίπου 35% του συνόλου των απορριμάτων που εισέρχονται στην μονάδα. Και πάνω από το 80% των βιοαποδομήσιμων απορριμμάτων που θα εισέρχονται στην μονάδα θα οδηγούνται σε compost είτε σε ταφή.
Επίσης το έργο επιτυγχάνει ένα χαμηλό ποσοστό υπολείμματος το οποίο πηγαίνει σε ταφή, τα τάξης του 35%. Και οι τρεις αυτοί δείκτες, είναι στόχοι βάσει της τεχνικής προσφοράς, οι οποίοι υπερτερούν τους στόχους που είχαν τεθεί και από την ίδια την διακήρυξη.
Και είναι αποτέλεσμα της υψηλής τεχνογνωσίας που μπορεί να προσφέρει ο Όμιλος στην διαχείριση απορριμμάτων.
Έτσι η Δυτική Μακεδονία περνά σταδιακά από ένα καθεστώς της ανεξέλεγκτης διάθεσης σε ανοικτές χωματερές, στην επεξεργασία απορριμμάτων και στην εξαγωγή χρήσιμων υλικών.
Σημαντική όμως θα είναι και η συνεισφορά του έργου στο επίπεδο εργασίας.
Κατά την διάρκεια κατασκευή του έργου θα απασχοληθούν 150 εργαζόμενοι και κατά την φάση λειτουργίας του εργοστασίου, 200 με 220 εργαζόμενοι.
Δεν είναι φυσικά κάτι που λύνει το πρόβλημα ανεργίας της Περιφέρειας, αλλά δίνει μία ανάσα στους δύσκολους καιρούς που βιώνουμε.
Θα μπορέσει η Τοπική Αυτοδιοίκηση να ανταπεξέλθει στο αυξημένο κόστος ;
Το έργο της Δυτικής Μακεδονίας επειδή έχει εξασφαλισμένη χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή τράπεζα Επενδύσεων και από Ταμείο Συνοχής πρόγραμμα Jesicca έχει καταφέρει να εξασφαλίσει, 13 εκατ. ευρώ και 13 εκατ ευρώ, αντίστοιχα.
Έχει το benefit του χαμηλότοκου δανεισμού, κάτι που δεν ισχύει για τα άλλα έργα που χρηματοδοτούνται από το ΕΣΠΑ και από ελληνικές τράπεζες και έχουν πρόβλημα υλοποίησης, αφού δεν υπάρχουν διαθέσιμα κεφάλαια στην αγορά.
Εκτός λοιπόν από την εξασφάλιση κεφαλαίων για την υλοποίηση του, το έργο εξασφαλίζει και χαμηλό δανεισμό και κατ’ επέκταση μικρότερο τέλος προς τους δήμους σε σχέση με κάποιο άλλο έργο που θα είχε άλλη μορφή χρηματοδότησης.
Επίσης είναι το μοναδικό έργο, σε σχέση με τα υπόλοιπα που προκηρύχτηκαν με επιδότηση στην κατασκευή, αφού αυτό προκηρύχτηκε με επιδότηση στην τιμή.
Αυτό σημαίνει ότι ένα 50% από το τέλος επεξεργασίας θα χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων.
Έτσι ούτε οι πολίτες ούτε οι Δήμοι θα επιβαρυνθούν ιδιαίτερα από το έργο. Μόνο κατά 50% αρχικά και κατά 25% στην διάρκεια της 25ετίας.
Άρα είναι ένα έργο τεχνολογικά προηγμένο με σημαντικά περιβαλλοντικά οφέλη, δημιουργεί θέσεις εργασίας με την μικρότερη δυνατή επιβάρυνση για Δήμους και πολίτες της Δυτικής Μακεδονίας.
