Η επιστροφή των ανθρώπων στο φεγγάρι μάλλον αναβάλλεται καθώς η οικονομική κρίση επηρεάζει και την εξεύρεση εναλλακτικών λύσεων για την αντιμετώπιση του υπερπληθυσμού και της εξάντλησης των πόρων. Και αυτό συμβαίνει γιατί η Ρωσία αναγκάζεται να μειώσει τις κρατικές δαπάνες μέχρι το 2025 και να ματαιώσει σειρά επιχειρήσεων που στόχευαν στην εξερεύνηση της σελήνης. Βέβαια, η αναβολή των ρωσικών σχεδίων δεν σημαίνει ότι το πρόγραμμα εξερεύνησης δεν προχωρά από την πρώτη πλέον υπερδύναμη στον τομέα της Διαστημικής, τις ΗΠΑ, της οποίας οι κοσμοναύτες ήταν αυτοί που τελικά κατάφεραν να πατήσουν πρώτοι στη σελήνη.
Ωστόσο, η Ρωσία, η οποία παραδοσιακά θεωρείται πως «ότι πιάνει γίνεται χρυσός» στον τομέα αυτό, δείχνει να μένει πίσω στο «διαστημικό ανταγωνισμό». Ως αποτρεπτικοί παράγοντες στα ρωσικά σχέδια λειτουργούν η πτώση της τιμής του πετρελαίου, οι δυτικές κυρώσεις και η αποδυνάμωση του ρωσικού νομίσματος.
Έτσι, δεν προκάλεσε εντύπωση η επίσημη ανακοίνωση της Εθνικής Διαστημικής Υπηρεσίας ότι αναθεωρούνται τα πλάνα για την εξερεύνηση του διαστήματος καθώς η κυβέρνηση ίσως αναγκαστεί να περικόψει δισεκατομμύρια δολάρια από τα φιλόδοξα σχέδια εξερεύνησης της σελήνης. Και δεδομένου ότι οι δαπάνες για τις διαστημικές αποστολές είναι διασπαρμένες σε διαφορετικά υπουργεία, αυτά πλέον είναι αναγκασμένα να αναθεωρήσουν το πρόγραμμά τους για την εξερεύνηση του διαστήματος τουλάχιστον μέχρι το 2025.
Σύμφωνα με την ομοσπονδιακή υπηρεσία διαστήματος, Roscosmos, δεδομένης της συρρίκνωσης της ρωσικής οικονομίας κατά 4%, η κυβέρνηση αναμένεται να κάνει περικοπές στο συγκεκριμένο πρόγραμμα όπως θα κάνει και για άλλους κλάδους όπως είναι ο κλάδος της Υγείας ή τον Αθλητισμό ακόμη και το παγκόσμιο πρωτάθλημα.
Με βάση αυτά τα δεδομένα, στον «αέρα» βρίσκεται και το μεγαλόπνοο σχέδιο της κατασκευής μεγάλης βάσης στη σελήνη η οποία θα χρησιμοποιηθεί ως πλατφόρμα για επιστημονικές ανακαλύψεις. Η Roscosmos πρότεινε να μειωθεί το budget για τις επανδρωμένες διαστημικές πτήσεις στη σελήνη κατά 1,22 δισ. δολάρια αλλά σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία οι περικοπές δεν θα επηρεάσουν (τουλάχιστον) τη χρηματοδότηση της κατασκευής του διαστημόπλοιου που θα ταξιδέψει στο φεγγάρι.
Σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση της υπηρεσίας, «το αναθεωρημένο πλάνο του ομοσπονδιακού διαστημικού προγράμματος για το 2016-2025, προβλέπει την μελέτη της σελήνης μέσω δορυφόρων και την ανάπτυξη τεχνικών υποδομών που θα επιτρέψουν περαιτέρω εξερεύνηση του διαστήματος (συμπεριλαμβανομένων και των επανδρωμένων αποστολών). Όσον αφορά στην αποστολή στη σελήνη αυτή δεν πρόκειται να πραγματοποιηθεί πριν από το 2029, σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση.
Εξωτερικά και εσωτερικά εμπόδια φράσσουν το δρόμο προς το φεγγάρι...
Η οικονομική κρίση δεν είναι η μόνη αιτία που η Ρωσία έρχεται «δεύτερη» στην κατάκτηση του διαστήματος. Ένας συνδυασμός παραγόντων έχει συντελέσει στην απώλεια της ηγετικής θέσης που είχε κάποτε στην κοσμοναυτική. Σύμφωνα με την εφημερίδα Rossiskaya Gazeta και τον «δυο φορές ήρωα» της ΕΣΣΔ, τον κοσμοναύτη, Georgy Grechko, οι μεταρρυθμίσεις στο πνεύμα της αγοράς , όλα αυτά τα τελευταία χρόνια, χρεοκόπησαν την κοσμοναυτική. Άλλωστε δεν πρέπει να λησμονείται ότι αυτή δεν αποφέρει άμεσα έσοδα. Όπως αναφέρει ο Grechko, οι αρμόδιες αρχές «έδιωξαν από τον κλάδο τους συνταξιούχους, οι οποίοι διέθεταν τεράστια εμπειρία. Προσλήφθηκε νέο προσωπικό το οποίο ξεκίνησε τα πάντα από την αρχή. Σήμερα αυτοί αποκτούν την πείρα, την οποία εμείς είχαμε αποκτήσει τη δεκαετία του ΄50 και του ΄60. Τα βέλτιστα σημερινά αποτελέσματα είναι περίπου τα ίδια με εκείνα των χειρότερων εποχών». Παράλληλα, εκφράζει την εκτίμηση ότι σε 10-15 χρόνια πιθανόν η απόδοση να έχει βελτιωθεί, «αλλά το πού θα έχουν φτάσει σε αυτό το χρονικό διάστημα οι ανταγωνιστές μας, είναι άγνωστο», σημειώνει χαρακτηριστικά.
Ο Πρόεδρος της Ρωσίας, Vladimir Putin, έχει επανειλημμένως αναφερθεί στην προτεραιότητα που δίνει στην αναβάθμιση του διαστημικού κλάδου ενώ έχει υποσχεθεί και τη διάθεση μεγάλων κονδυλίων. Ωστόσο, στην πράξη, η χρηματοδότηση γίνεται όλο και πιο δυσχερής, όχι μόνο εξαιτίας της οικονομικής κρίσης αλλά και λόγω άλλων δυσκολιών όπως είναι η εμπλοκή φορέων και υπουργείων που προκαλούν καθυστερήσεις και θέτουν γραφειοκρατικά εμπόδια, η διάχυση (ή επικάλυψη) ευθυνών κλπ.
«Άλλοτε, ο τομέας του Διαστήματος ήταν η ατμομηχανή για πολλούς κλάδους της βιομηχανίας. Πρέπει να κατανοήσετε ότι είχαμε μοναδικό προσωπικό, το οποίο "ό,τι έπιανε στα χέρια του γινόταν χρυσάφι". Καταπληκτικοί τεχνικοί, οι οποίοι δεν ζητούσαν από τους μηχανικούς σχεδιογραφήματα, αλλά εργάζονταν με σκίτσα. Ιδιοφυείς επιστήμονες. Ενώ τώρα, οι ιδιοφυείς επιστήμονες δεν τυγχάνουν φυσιολογικής αντιμετώπισης, και τους δέχονται αλλού, όπως στη NASA. Γι’ αυτό, ακόμη και αν σήμερα ειπωθούν πολλά και μεγάλα λόγια, δεν θα είναι εύκολο να επιβεβαιωθούν από τις πράξεις», αναφέρει ο Grechko.
Με πληροφορίες από την Rossiskaya Gazeta
