Τα «κάστανα από τη φωτιά» θα επιδιώξει να βγάλει για τρίτη φορά μέσα στο 2019 η Fed, μετά τις ανακοινώσεις του Μάριο Ντράγκι για διατήρηση των επιτοκίων της ΕΚΤ στα τρέχοντα επίπεδα.
Το «game over» του «Σούπερ» Μάριο συνοδεύτηκε από την αναμενόμενη απόφαση του Εκτελεστικού Συμβουλίου της ΕΚΤ για διατήρηση των καταθετικών επιτοκίων σε αρνητικά επίπεδα στο -0,50%. Ο Ιταλός τραπεζίτης μπορεί να δέχθηκε έντονες κριτικές το τελευταίο διάστημα για την νομισματική πολιτική που ακολούθησε, αλλά υπήρξε ο άνθρωπος που έσωσε το ευρώ παρεμβαίνοντας και κάνοντας «ό,τι χρειαστεί-whatever it takes». Παρ' όλα αυτά το υπερβολικά φθηνό χρήμα και οι συνεχείς μειώσεις επιτόκιων γεννούν ερωτήματα για το αν τα μέτρα «τόνωσης» θα γυρίσουν μπούμερανγκ στην παγκόσμια οικονομία βυθίζοντας την σε μια βαθιά ύφεση.
Το τρένο της Ευρωζώνης μπορεί να κατευθύνεται προς ένα υφεσιακό τούνελ, περιμένοντας τα καύσιμα από το QE που επανέφερε ο Μάριο Ντράγκι, την ίδια στιγμή όμως η αμερικανική οικονομία είναι η μόνη που εξακολουθεί να δείχνει σημάδια υγείας. Για τρίτη φορά, λοιπόν, σε διάστημα λίγων μηνών ο κεντρικός τραπεζίτης των ΗΠΑ Τζερόμ Πάουελ καλείται να αποφασίσει αν θα «υποκύψει» στις επιθέσεις που εξαπολύει ο Ντόναλντ Τραμπ και στις πιέσεις των αγορών, ή αν θα διατηρήσει την ανεξαρτησία του ρόλου του αντλώντας ώθηση από τα πιεσμένα αλλά ιδιαίτερα καθησυχαστικά για την ώρα στοιχεία της αμερικανικής οικονομίας. Να τονίσουμε πως αν η Fed προβεί σε τρίτη κατά σειρά μείωση των επιτοκίων για το 2019 κατά 75 μονάδες βάσης (συνολικά) αυτό θα συνιστά μια προσαρμογή στο μέσο του κύκλου.
Ενδεικτικό είναι πως:
- H ανεργία στις ΗΠΑ έχει φτάσει στο χαμηλότερο σημείο εδώ και 50 χρόνια στο 3,5%.
- H αμερικανική οικονομία αναπτύσσεται για 123 μήνες - ο μακροβιότερος οικονομικός κύκλος στην ιστορία.
- Το ΔΝΤ προβλέπει αύξηση του αμερικανικού ΑΕΠ 2,4% φέτος και 2,1% το 2020.
- Η απασχόληση στις ΗΠΑ αυξάνεται έστω και με μικρότεορ ρυθμό για 108 διαδοχικούς μήνες.
- Ο δείκτης τιμών καταναλωτή (CPI) βρίσκεται σε υψηλά 11 χρόνων στο 2,4%.
- Η πλειονότητα των αμερικανικών τραπεζών έδειξε ανθεκτικότητα στο τρίτο τρίμηνο του 2019.
«Αγκάθια» στην αγορά repos
Η Fed επανήλθε στις αγορές κρατικών ομόλογων στις αρχές Οκτωβρίου αυξάνοντας τον όγκο χρεογράφων που διακρατεί στον ισολογισμό της ενώ παράλληλα έχει επεκτείνει το χρονοδιάγραμμά της για την διενέργεια πράξεων repos μέσω ολονύκτιων δημοπρασιών repos ύψους τουλάχιστον 75 δισ. δολαρίων στις τράπεζες μέχρι τις 4 Νοεμβρίου. Παρότι τα overnight επανήλθαν σε φυσιολογικά επίπεδα οι παρεμβάσεις της Fed συνεχίζονται γεννώντας ερωτήματα για το τι επεδιώκει η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ, και ποια μεγάλη επενδυτική αμερικανική τράπεζα προσπαθεί να στηρίξει. H Fed της Νέας Υόρκης που είναι υπεύθυνη για τη διενέργεια πράξεων repos είχε αναφέρει πως η κίνηση της πραγματοποιείται στην προσπάθεια της να σταθεροποιήσει την αγορά σε ένα συνολικό πλάνο της Fed να θέσει όρια.
Η αγορά σταθεροποιήθηκε αλλά τα overnight repos παρέμειναν...
Ο Τραμπ πλήττει την ανεξαρτησία της Fed
O Αμερικανός Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, μετά τις ανακοινώσεις του Μάριο Ντράγκι, έσπευσε να πλήξει για πολλοστή φορά το προφίλ ανεξαρτησίας της Fed εξαπολύοντας νέα πυρά για τις κινήσεις νομισματικής πολιτικής που ακολουθεί. Βαδίζοντας προς μια σκληρή εκλογική μάχη για την ανάληψη της προεδρίας των ΗΠΑ ο Ντόναλντ Τραμπ θα επιτείνει τις επιθέσεις του προς τη Fed για να καρπωθεί ο ίδιος μια πιθανή οικονομική αναζωογόνηση σε μια στάσιμη οικονομία όπως είναι αυτή των ΗΠΑ. Εξάλλου, το προφίλ του Τραμπ έχει δεχθεί ήδη ένα ισχυρό πλήγμα από τη μεριά των Δημοκρατικών για το σκάνδαλο «Μπάιντεν», αλλά και από την καθυστέρηση επίτευξης συμφωνίας με την Κίνα που μπορεί να μπαίνει σε μια νέα φάση συνθηκολόγησης των πρώτων οικομικών στάδιων αλλά απέχει πολύ από το να υπάρξει απόλυτη συμφωνία στα κρίσιμα ζητήματα.
Να υπενθυμίσουμε πως η ατέρμονη εμπορική διαμάχη ΗΠΑ - Κίνας έχει οδηγήσει τον αγροτικό κόσμο των ΗΠΑ σε αδιέξοδο, ένας κόσμος που στήριξε με θέρμη τον Ντόναλντ Τραμπ το 2016.
Το εύκολο χρήμα δεν είναι πανάκεια
Οι μειώσεις των επιτοκίων που πραγματοποιήθηκαν το 2001 και το 2007 δεν εμπόδισαν την ύφεση που ξεκίνησε το Μάρτιο του 2001 και το Δεκέμβριο του 2007. Γίνεται σαφές λοιπόν πως το εύκολο χρήμα δεν είναι πανάκεια για τις κεντρικές τράπεζες. Όταν ένας οικονομικός κύκλος κλείνει θα υπάρξει ύφεση. Το ερώτημα είναι πόσο προετοιμασμένες είναι οι κεντρικές τράπεζες και ειδικά η Fed ώστε να αντέξουν μια ύφεση και τι εργαλεία διαθέτουν ή έχουν παραμείνει στο οικονομικό τους οπλοστάσιο.
Η Goldman Sachs σε ανάλυση της αναμένει μια εκ νέου μείωση των επιτοκίων στο εύρος του 1,75%-2,00% προμηνύοντας όμως μια μεγάλη αλλαγή στα όσα θα δηλώσει ο πρόεδρος της Fed Τζερόμ Παόυελ για να δικαιολογήσει τη δράση αυτή. Η αμερικανική τράπεζα επισημαίνει πως ο κεντρικός τραπεζίτης των ΗΠΑ θα αλλάξει το χαρακτήρα των δηλώσεων του από το «η Fed θα ενεργήσει όπως αρμόζει για να διατηρήσει την επέκταση» στο «η Fed θα ενεργήσει όπως απαιτείται για την προώθηση των στόχων της».
Αυτό που διαφαίνεται πάντως είναι η υιοθέτηση μιας προσέγγισης «wait-and-see» μετά τις ανακοινώσεις του Τζερόμ Πάουελ την Τετάρτη διατηρώντας τα επιτόκια αμετάβλητα μέχρι το 2020 στο εύρος του 1,75%-2,00% αν επιβεβαιωθούν τα σενάρια για τρίτη μείωση. Πρόσθετη χαλάρωση θα υπάρξει αν αυξηθεί η αβεβαιότητα και οι γεπολιτικές εντάσεις και επιδεινωθούν περαιτέρω οι οικονομικές συνθήκες, και ίσως αυτό να είναι και ένα από τα μηνύματα που θα θέλει να περάσει ο κεντρικός τραπεζίτης των ΗΠΑ στη συνέντευξη Τύπου.
