Στη μάχη της κλιματικής αλλαγής ρίχνονται οι κεντρικές τράπεζες, προσπαθώντας να διευρύνουν το ρόλο τους στο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα και να καταστήσουν το περιβάλλον ουσιαστικό κομμάτι της χάραξης νομισματικής πολιτικής.
Η πρόεδρος της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ έχει θέσει ως προτεραιότητα του στρατηγείου της Φρανκφούρτης την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, ενώ είναι πιθανό να παρουσιάσει το επόμενο διάστημα ένα ευρύτερο ολοκληρωμένο σχέδιο κινήσεων. Το μεγάλο εμπόδιο που εντοπίζεται για την ώρα, είναι το πως θα καταφέρει η ΕΚΤ να εξαλείψει από το χαρτοφυλάκιο της περιουσιακά στοιχεία (assets) με έντονο το στοιχείο του άνθρακα και των ορυκτών καυσίμων. Ξεκάθαρη απάντηση δεν έχει δοθεί από τη Λαγκάρντ, με την ίδια ωστόσο να τονίζει πως «αυτό δεν μπορεί να αλλάξει εν μία νυκτί, αλλά είναι κάτι που πρέπει να γίνει». Παράλληλα, η ισχυρή γυναίκα της ΕΚΤ έχει αποστασιοποιηθεί από τη δογματική αρχή της «ουδετερότητας της αγοράς», θέλοντας να ενεργοποιήσει την αρχή του taxonomy της ΕΚΤ για τα green assets.
Στο πλευρό της η Λαγκάρντ έχει άλλες δύο ισχυρές γυναικείες παρουσίες που πιέζουν προς την ίδια κατεύθυνση, τη νέα πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν και την επικεφαλής του ΔΝΤ Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα. Η πρώτη έχει δεσμευθεί πως θα δημιουργήσει μια περιβαλλοντική νομοθεσία ώστε να επιτευχθούν συγκεκριμένοι στόχοι για το κλίμα μέχρι το 2050, ενώ η δεύτερη επεσήμανε με άρθρο της πως η κλιματική αλλαγή θα πρέπει να συμπεριληφθεί στα μοντέλα διαχείρισης ρίσκου και αξιολόγησης της ανθεκτικότητας των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων (stress-tests).
Αντίθετος στην ευρύτερη περιβαλλοντική στροφή της ΕΚΤ είναι το ισχυρό «γεράκι» και πρόεδρος της Κεντρικής Τράπεζας της Γερμανίας Γιενς Βάιντμαν. Ο Γερμανός κεντρικός τραπεζίτης έχει αναφέρει σε ομιλία του στη Bundesbank πως βλέπει πολύ επικριτικά την προσπάθεια ανακατεύθυνσης των ενεργειών της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Η Γερμανία αποτελεί την «ατμομηχανή» της Ευρώπης διαθέτοντας μια πολύ ισχυρή και βαριά βιομηχανία (αυτοκινητοβιομηχανία, μηχανήματα, χημικά) και η ευρύτερη στροφή της ΕΚΤ θα πλήξει κομμάτι αυτών των επιχειρήσεων. Αυτός είναι και ο λόγος που Βάιντμαν διατηρεί τις επιφυλάξεις του, κρούοντας παράλληλα τον κώδωνα του κινδύνου τόσο μια για πιθανή «υπερφόρτωση» από αγορές assets μέσω της νομισματικής πολιτικής (APP) όσο και για τη χρήση ειδικών ρυθμίσεων και κανόνων στα τραπεζικά ιδρύματα ώστε να θέσουν στόχους για την «πράσινη ανάπτυξη».
Βήματα από την Τράπεζα της Αγγλίας
Βήματα προς την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής κάνει και η Τράπεζα της Αγγλίας που σχεδιάζει να ενσωματώσει μέχρι το 2021 στις βρετανικές τράπεζες stress – tests ώστε να εξεταστεί η ανθεκτικότητα των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων σε διάφορα περιβαλλοντικά σοκ όπως είναι η άνοδος της θερμοκρασίας. Παρ’όλα αυτά ο διοικητής της Τράπεζας της Αγγλίας Μαρκ Κάρνεϊ έχει σταματήσει να ασκεί νομισματική πολιτική για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, επισημαίνοντας παράλληλα πως η πολιτική θα ηγηθεί και η οικονομία θα υποστηρίξει την ευρύτερη περιβαλλοντική στροφή.
Εκτός πλάνων της Fed τα περιβαλλοντικά θέματα
Στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού, η Fed έχει αποφύγει να θέσει επί τάπητος τα περιβαλλοντικά ζητήματα στην ευρύτερη στρατηγική της. Ενδεικτικό είναι πως ο Αμερικανός κεντρικός τραπεζίτης Τζερόμ Πάουελ στην ακρόαση του στο Κογκρέσο δήλωσε πως «η κλιματική αλλαγή είναι ένα σημαντικό ζήτημα αλλά όχι πρωτίστως για τη Fed, αλλά για τους πολιτικούς».
