Την εισαγωγή μίας νέας αυξομειούμενης χρέωσης των καταναλωτών ρεύματος, για την αποζημίωση των μονάδων ΑΠΕ που τίθενται σε λειτουργία από τις αρχές του 2021, προβλέπει σύμφωνα με πληροφορίες του Ιnsider.gr, η μεταρρύθμιση του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ (ΕΛΑΠΕ) που εντάχθηκε στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης «Ελλάδα 2.0».
Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, η χρέωση αυτή θα είναι διακριτή από το ΕΤΜΕΑΡ (Ειδικό Τέλος Μείωσης Εκπομπών Αέριων Ρύπων), το οποίο ήδη καταβάλλεται από τους καταναλωτές για τη μείωση εκπομπών αερίων ρύπων, μέσω της προώθησης των ΑΠΕ. Οι χρεώσεις του ΕΤΜΕΑΡ θα παραμείνουν αμετάβλητες, ενώ μάλιστα για την περίπτωση που για οποιονδήποτε λόγο οι χρηματορροές από αυτό το Ειδικό Τέλος υπολείπονται των απαιτούμενων εσόδων, εισάγεται ένας μηχανισμός για την αναπλήρωσή τους, χωρίς να υπάρξει επιπλέον άμεση επιβάρυνση των καταναλωτών.
«Νέος» και «παλιός» Λογαριασμός
Οι παραπάνω αλλαγές εντάσσονται στην αναμόρφωση του ΕΛΑΠΕ, ώστε να καταστεί επιλέξιμος προς χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης. Η δομική αλλαγή του Ειδικού Λογαριασμού ήταν απαραίτητη, καθώς με τα κονδύλια του RRF δεν θα μπορούσαν να καλυφθούν τα ελλείμματα που δημιουργήθηκαν λόγω της πανδημίας, με την πτώση τόσο της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας, όσο και των χονδρεμπορικών τιμών.
Αντίθετα, η χρηματοδότηση θα ήταν συμβατή, μόνο αν αξιοποιείτο για να στηριχθεί η περαιτέρω διείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό μίγμα. Με αυτό τον τρόπο, εξασφαλίστηκε η οικονομική «ένεση» του ΕΛΑΠΕ μέσω του «Ελλάδα 2.0», με κεφάλαια ύψους 202 εκατ. ευρώ.
Στο πλαίσιο αυτής της μεταρρύθμισης, ο ΕΛΑΠΕ θα κατατμηθεί σε δύο Ειδικούς Λογαριασμούς, με τον «καινούριο» να προορίζεται για την αποζημίωση των έργων που τίθενται σε λειτουργία από τον Ιανουάριο του 2021. Το άλλο σκέλος του ΕΛΑΠΕ (τρόπον τινά ο «παλιός» Ειδικός Λογαριασμός), θα χρησιμοποιείται για την αποζημίωση των «πράσινων» μονάδων που βρίσκονταν εν λειτουργία έως τη συγκεκριμένη ημερομηνία.
Μετακύλιση στους καταναλωτές
Η καινούρια χρέωση, που ονομάζεται Δυναμική Χρέωση υπέρ ΑΠΕ (Dynamic Renewable Charge, DRC), θα αποτελέσει έσοδο αποκλειστικά του «νέου» σκέλους του ΕΛΑΠΕ. Έτσι, ο «νέος» Λογαριασμός θα μπορεί να καλύπτει το τμήμα εκείνο της εγγυημένης αποζημίωσης που έχουν «κλειδώσει» οι καινούριες μονάδες (με βάση τις «ταρίφες» που έχουν κατακυρώσει πριν από τη κατασκευή τους), το οποίο θα απομένει μετά την πώληση της ηλεκτροπαραγωγής τους στη χονδρεμπορική αγορά.
Τα ποσά που θα πρέπει να συγκεντρωθούν για τον «νέο» Λογαριασμό από τη Δυναμική Χρέωση θα καταβάλλονται από τους προμηθευτές ρεύματος, ανάλογα με το μερίδιο κάθε προμηθευτή. Ωστόσο, οι εταιρείες προμήθειας θα πρέπει υποχρεωτικά στη συνέχεια να τα μετακυλίουν στους πελάτες τους.
Με δεδομένο ότι οι απολαβές των νέων μονάδων από τη χονδρεμπορική αγορά θα είναι κυμαινόμενες, ανάλογα με τα «σκαμπανεβάσματα» των χονδρεμπορικών τιμών, έτσι και θα αυξομειώνεται και η οικονομική «τρύπα» που θα χρειάζεται να καλύπτεται από τα έσοδα μέσω του νέου «πράσινου» τέλους. Αυτό σημαίνει πως η νέα χρέωση υπέρ ΑΠΕ θα είναι επίσης κυμαινόμενη (εξ ου και Δυναμική), καθώς θα επαναπροσδιορίζεται σε τακτική βάση (ανά έτος), με σκοπό χάρις στις χρηματορροές από αυτήν, να διασφαλίζεται πως ο «νέος» ΕΛΑΠΕ δεν θα εμφανίσει έλλειμμα.
Συνδυασμός με «πράσινα» τιμολόγια ρεύματος
Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι η νέα Δυναμική Χρέωση θα είναι πολύ μικρότερη από τις επιβαρύνσεις του ΕΤΜΕΑΡ, καθώς τα ποσά που θα πρέπει να εισρεύσουν στον «νέο» ΕΛΑΠΕ θα είναι υποπολλαπλάσια από όσα χρειάζεται ο «παλιός» ΕΛΑΠΕ για να καλύψει τις «ταρίφες» των υφιστάμενων μονάδων.
Ο λόγος είναι πως τα νέα έργα κλειδώνουν πολύ μικρότερες Τιμές Αναφοράς, κάτι που σημαίνει πως ένα μεγάλο μέρος της αποζημίωσής θα καλύπτεται από την πώληση της ηλεκτροπαραγωγής τους. Επομένως εκτιμάται πως έως το 2030, ο «νέος» ΕΛΑΠΕ θα χρειαστεί το ανώτερο 150 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση για να καλύψει τα έσοδα των «πράσινων» μονάδων που δεν αντλήθηκαν από τη συμμετοχή στην αγορά. Αντίθετα, μόνο για το 2020 οι εκροές του υφιστάμενου λογαριασμού άγγιξαν τα 1,84 δισ. ευρώ, με τα έσοδα από το ΕΤΜΕΑΡ να ανέρχονται σε 547 εκατομμύρια.
Τα κονδύλια του RRF «γέφυρα» για την περίοδο 2021-2024
Ακόμη σημαντικότερο είναι πως η Δυναμική Χρέωση δεν θα χρειάζεται να «περνά» οριζόντια από τους προμηθευτές στο σύνολο του πελατολογίου τους. Ο λόγος είναι πως για το ποσό που θα καταβάλλει κάθε εταιρεία προμήθειας για τον «νέο» Λογαριασμό, θα λαμβάνει και ίσης αξίας Εγγυήσεις Προέλευσης, δηλαδή «πράσινα πιστοποιητικά» για αντίστοιχες ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας που προέρχεται από ΑΠΕ.
Με αυτές τις Εγγυήσεις Προέλευσης, οι προμηθευτές θα έχουν τη δυνατότητα να δημιουργούν «πράσινα» τιμολόγια ρεύματος, ώστε όσοι καταναλωτές το επιθυμούν, να ηλεκτροδοτούνται αποκλειστικά από ρεύμα από ΑΠΕ, καταβάλλοντας το ανάλογο έξτρα αντίτιμο. Από αυτό το επιπλέον αντίτιμο, οι προμηθευτές θα μπορούν να καλύπτουν ένα μέρος του ποσού που πρέπει κάθε φορά να αποδώσουν στον «νέο» ΕΛΑΠΕ, επιμερίζοντας μόνο το υπόλοιπο στο πελατολόγιό τους.
Όπως είναι φυσικό, όσο προελαύνουν τα «πράσινα» τιμολόγια ρεύματος στην καταναλωτική βάση ενός προμηθευτή, τόσο μικρότερη θα είναι και η επιβάρυνση των υπόλοιπων πελατών του μέσω της καινούριας Δυναμικής Χρέωσης υπέρ ΑΠΕ. Μάλιστα, τα κονδύλια των 202 εκατ. ευρώ θα χρησιμοποιηθούν ως οικονομική «ένεση» στον «νέο» ΕΛΑΠΕ από το 2021 έως και το 2024, ώστε να υπάρξει επαρκής χρόνος για να ωριμάσει αυτή η νέα αγορά των «πράσινων» τιμολογίων ρεύματος.
Μηχανισμός αυξομείωσης ΥΚΩ-ΕΤΜΕΑΡ στον «παλιό» ΕΛΑΠΕ
Όσον αφορά τον «παλιό» Ειδικό Λογαριασμό, στις ήδη υπάρχουσες πηγές εσόδων του συνυπολογίζονται και μέτρα τα οποία δρομολογήθηκαν από το υπουργείο Περιβάλλοντος και ενέργειας τον Νοέμβριο του 2020, για την εξυγίανση του υφιστάμενου Λογαριασμού. Τα μέτρα αυτά είναι η επιβολή «πράσινου» τέλους 0,03 ευρώ/λίτρο στην κατανάλωση πετρελαίου κίνησης, καθώς η εφάπαξ έκτακτη εισφορά τόσο των παραγωγών ΑΠΕ, όσο και των προμηθευτών ρεύματος.
Στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης και με σκοπό τη θωράκιση της οικονομικής βιωσιμότητας και του «παλιού» Λογαριασμού, πρόκειται επίσης να τεθεί σε ετοιμότητα ο μηχανισμός ισόποσης αυξομείωσης μεταξύ της Χρέωσης Υπηρεσιών Κοινής Ωφελείας (ΥΚΩ) και του Ειδικού Τέλους Μείωσης Εκπομπών Αερίων Ρύπων (ΕΤΜΕΑΡ), ο οποίος είχε αναγγελθεί επίσης τον Νοέμβριο του 2020.
Ο μηχανισμός αυτός προβλέπει πως μέρος της αποκλιμάκωσης των χρεώσεων ΥΚΩ, η οποία θα επιτευχθεί χάρις στην ηλεκτρική διασύνδεση των νησιών, θα μπορεί να αξιοποιηθεί για την αύξηση των εσόδων από το ΕΤΜΕΑΡ, στην περίπτωση που παραστεί τέτοια ανάγκη. Επομένως, τα έσοδα για τον «παλιό» Λογαριασμό θα αυξηθούν, χωρίς να υπάρξει πρόσθετη επιβάρυνση του καταναλωτή.
Για να διαπιστωθεί πότε θα πρέπει να ενεργοποιηθεί ο μηχανισμός αυτός, προβλέπεται η δημιουργία ενός ψηφιακού «συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης», ο οποίος θα παρακολουθεί τις χρηματορροές του «παλιού» Λογαριασμού. Εκτός από τις περιπτώσεις που το σύστημα αυτό προβλέψει τη δημιουργία ελλείμματος, και ανάψει τότε το «πράσινο φως» για την ενεργοποίηση του μηχανισμού ΥΚΩ-ΕΤΜΕΑΡ, ρόλος του εργαλείου αυτού θα είναι να βοηθά στον προσδιορισμό των απαιτούμενων εισροών από τις υπόλοιπες πηγές εσόδων, όπως π.χ. το ποσοστό των εσόδων από τα δικαιώματα ρύπων που πρέπει κάθε χρόνο να «οδεύσουν» στον «παλιό» Λογαριασμό.
