Μέσω 6 πρότζεκτ δίνει η Ελλάδα το «παρών» στον νέο, 5ο κατά σειρά, κατάλογο Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI) στον τομέα της ενέργειας, που ενέκρινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Έτσι, στη νέα λίστα των υποδομών που προκρίνει η Κομισιόν ως κρίσιμα για την εσωτερική ενεργειακή αγορά, θέση έχουν η αποθήκη αερίου στην Καβάλα, ο αγωγός αερίου Ελλάδας-Βουλγαρίας (IGB), η μονάδα αντλησιοταμίευσης στην Αμφιλοχία, η ηλεκτρική διασύνδεση Ισραήλ-Κύπρου-Ελλάδας (μέσω Κρήτης) και οι αγωγοί αερίου EastMed και Poseidon.
Για να ενταχθεί ένα έργο στη λίστα PCI, θα πρέπει να έχει κρίσιμο ρόλο ως διασυνοριακή ενεργειακή υποδομή, για την οικοδόμηση μιας πιο ενοποιημένης και ανθεκτικής εσωτερικής αγοράς ενέργειας της Ε.Ε. και την επίτευξη των ευρωπαϊκών στόχων για την ενέργεια και το κλίμα. Ως συνέπεια, για την υλοποίησή του ισχύουν απλουστευμένες διαδικασίες αδειοδότησης και κανονιστικές διαδικασίες, ενώ είναι επιλέξιμο για χρηματοδοτική στήριξη από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό «Συνδέοντας την Ευρώπη» (CEF) της ΕΕ.
98 έργα στον κατάλογο
Ο κατάλογος PCI αναθεωρείται κάθε δύο έτη, με την καινούρια 5η λίστα να περιλαμβάνει
συνολικά 98 έργα. Από αυτά, τα 67 είναι υποδομές μεταφοράς και αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας, 20 έργα φυσικού αερίου, έξι έργα δικτύων CO2 και πέντε έργα «έξυπνων» δικτύων. Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Κομισιόν, τα έργα μεταφοράς και αποθήκευσης ρεύματος θα συμβάλουν σημαντικά στην ενισχυμένη φιλοδοξία της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας όσον αφορά την ανανεώσιμη ενέργεια.
Επίσης, τα πέντε έργα έξυπνων δικτύων θα βελτιώσουν την απόδοση των δικτύων, τον διασυνοριακό συντονισμό των δεδομένων και την ασφαλέστερη διαχείριση του δικτύου. Όσον αφορά τα έργα φυσικού αερίου, η Επιτροπή επισημαίνει πως στην 5η λίστα δεν έχει προστεθεί καμία νέα υποδομή. Έτσι, διατηρήθηκαν από τον 4ο κατάλογο μόνο λίγα και επιλεγμένα έργα, τα οποία είναι αναγκαία για την εγγύηση της ασφάλειας του εφοδιασμού για όλα τα κράτη-μέλη.
Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι η συνέχιση ένταξης στη λίστα πρότζεκτ φυσικού αερίου προκαλεί αντιδράσεις από μερίδα βουλευτών του Ευρωκοινοβουλίου, το οποίο θα πρέπει να την εγκρίνει, ώστε να τεθεί αυτή σε ισχύ. Επίσης, ο κατάλογος θα πρέπει να πάρει το «πράσινο φως» και από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Τα δύο νομοθετικά σώματα έχουν στη διάθεσή τους δύο μήνες για να αποδεχθούν ή να απορρίψουν τον κατάλογο — διαδικασία η οποία μπορεί να παραταθεί κατά δύο επιπλέον μήνες, εάν χρειαστεί. Βάσει των εφαρμοστέων νομικών διατάξεων, δεν έχουν τη δυνατότητα να τροποποιήσουν το σχέδιο καταλόγου.
Οι ελληνικές υποδομές
Όσον αφορά τα εγχώρια πρότζεκτ του νέου καταλόγου, η μονάδα αντλησιοταμίευσης στην Αμφιλοχία, που προωθείται από την ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, προορίζεται να αποτελέσει μία μαζική «φυσική μπαταρία» αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας, ενισχύοντας έτσι την ασφάλεια τροφοδοσίας με την προέλαση των ΑΠΕ στο μίγμα ηλεκτροπαραγωγής. Από την άλλη μεριά, στο τελικό στάδιο ολοκλήρωσης βρίσκεται η κατασκευή του διασυνδετήριου αγωγού Ελλάδας-Βουλγαρίας (IGB), ο οποίος θα ενισχύσει τη διαφοροποίηση των πηγών τροφοδοσίας και οδεύσεων για την προμήθεια με φυσικό αέριο της ευρύτερης περιοχής.
Ρόλο στην ενίσχυση της ασφάλειας τροφοδοσίας με αέριο προορίζεται να παίξει η αποθήκη στη Νότια Καβάλα, με τη μετατροπή του εξαντλημένου κοιτάσματος στην περιοχή. Παράλληλα, το έργο θα δώσει τη δυνατότητα αξιοποίησης των ευκαιριών διαφοροποίησης των τιμών, με την αποθήκευση καυσίμου σε περιόδους χαμηλού κόστους και την πώληση σε χρονικά διαστήματα υψηλών τιμών. Για την παραχώρηση της υποδομής βρίσκεται σε εξέλιξη διαγωνισμός από το ΤΑΙΠΕΔ, στον οποίο συμμετέχουν η κοινοπραξία ΔΕΣΦΑ – ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και η Energean Gas & Oil.
Από το πρότζεκτ ηλεκτρικής διασύνδεσης Ισραήλ-Κύπρου-Ελλάδας (μέσω Κρήτης), το οποίο προωθείται από την EuroΑsia Interconnector, πιο ώριμο προς υλοποίηση είναι το υποβρύχιο καλώδιο Κύπρου-Κρήτης. Το πρότζεκτ έδινε το «παρών» και στον προηγούμενο κατάλογο PCI, με τον φορέα υλοποίησής του να υποβάλει πρόσφατα αίτηση χρηματοδότησης για τη διασύνδεση Κρήτη-Κύπρος στον μηχανισμό Connecting Europe Facility.
Τέλος, ο αγωγός EastMed προωθείται για τη μεταφορά φυσικού αερίου από τα νέα κοιτάσματα στη λεκάνη της Λεβαντίνης (Νοτιοανατολική Μεσόγειος) στις αγορές της Δυτικής Ευρώπης, μέσω της Ελλάδας και της Κύπρου. Φορέας υλοποίησης του πρότζεκτ είναι η ΙGI Poseidon, στην οποία συμμετέχει κατά 50% η ΔΕΠΑ. Συναρτημένο με το έργο αυτό είναι ο υποθαλάσσιος αγωγός αερίου Poseidon, για τη διασύνδεση των συστημάτων μεταφοράς καυσίμου Ελλάδας και Ιταλίας.
