Τη στρατηγική τους για να αντιμετωπίσουν τη μεγάλη πρόκληση του 2022 – να κρατήσουν υπό έλεγχο τη δημιουργία νέων κόκκινων δανείων από την πανδημική κρίση -, διαμορφώνουν οι τράπεζες.
Τόσο οι τράπεζες, όσο και οι εταιρείες διαχείρισης, σχεδιάζουν νέες ρυθμίσεις ενόψει της απόσυρσης των μέτρων στήριξης που εφαρμόστηκαν εν μέσω της πανδημίας και χάρη στα οποία οι νέες επισφάλειες διαμορφώθηκαν σε επίπεδα πολύ χαμηλότερα των αναμενόμενων. Ωστόσο, η πραγματική εικόνα των νέων κόκκινων δανείων θα φανεί μέσα στο 2022 και κυρίως στο δεύτερο εξάμηνο του έτους.
Με την παραδοχή αυτή, είναι κρίσιμο οι νέες ρυθμίσεις να εφαρμοστούν με τα πρώτα δείγματα δυσχέρειας πληρωμής που μπορεί να αντιμετωπίσουν δανειολήπτες που βρίσκονταν στην ομπρέλα κρατικών επιδοτήσεων και λοιπών προγραμμάτων στήριξης (επιστρεπτέα προκαταβολή, αναστολή καταβολής ασφαλιστικών εισφορών κ.λπ.) και να είναι στοχευμένες στην κάθε περίπτωση δανειολήπτη.
Το μεγάλο στοίχημα για τις τράπεζες θα είναι ο χειρισμός των προβλημάτων στην εξυπηρέτηση οφειλών που μπορεί να αντιμετωπίσουν οι ενήμεροι οφειλέτες. Τα προγράμματα κρατικών επιδοτήσεων («Γέφυρα») για τη διευκόλυνση της ομαλής αποπληρωμής στεγαστικών και επιχειρηματικών δανείων κατά τη διάρκεια της πανδημικής κρίσης επιβράβευσαν, για πρώτη φορά, τους οφειλέτες οι οποίοι ήταν μέχρι τότε συνεπείς στην εξυπηρέτηση των δανείων τους. Στους οφειλέτες αυτούς χορηγήθηκε κρατική επιδότηση μέχρι και 90% της μηνιαίας δόσης τους και ποσοστό περίπου 85% των δανειοληπτών που επιδοτήθηκαν ήταν ενήμεροι.
Αυτή η κρίσιμη μάζα των ενήμερων οφειλετών θα απαιτήσει και τους πιο ευέλικτους χειρισμούς από πλευράς τραπεζών, όχι μόνο προκειμένου οι δανειολήπτες αυτοί να μπορέσουν να συνεχίσουν να εξυπηρετούν τα δάνειά τους όταν θα έχουν λήξει τα κρατικά μέτρα στήριξης. Παράλληλος και πολύ σημαντικός στόχος θα είναι να εδραιωθεί η κουλτούρα πληρωμών που κατακτήθηκε σε μεγάλο βαθμό μέσα στις αντίξοες συνθήκες της πανδημικής κρίσης.
Στο παρελθόν οι τράπεζες δεν έδειξαν αντανακλαστικά για την έγκαιρη αντιμετώπιση οικονομικών δυσκολιών ενήμερων πελατών τους, με αποτέλεσμα η δυσκαμψία τους να προβούν στις κατάλληλες ρυθμίσεις, να συμβάλει στη διόγκωση των κόκκινων δανείων.
Ειδικότερα, στη μεγάλη οικονομική κρίση και εν μέσω των μνημονίων, οι τράπεζες αντί να προχωρήσουν σε ρυθμίσεις δανείων ενήμερων πελατών τους όταν οι τελευταίοι ζητούσαν μικρότερη μηνιαία δόση γιατί είχε υποστεί μείωση το εισόδημά τους, προέτρεψαν τους πελάτες αυτούς να γίνουν «κόκκινοι» για να τους ρυθμίσουν το δάνειο. Με τον τρόπο αυτό, δανειολήπτες που ήθελαν να συνεχίσουν να πληρώνουν το δάνειό τους, αλλά με αντίστοιχη διευκόλυνση στο μέτρο που είχε περικοπεί ο μηνιαίος μισθός τους και τα λοιπά εισοδήματά τους, για να πάρουν κάποια ρύθμιση αναγκάστηκαν να αφήσουν απλήρωτες δόσεις τριών μηνών τουλάχιστον, ώστε η τράπεζα να μπορέσει να τους δώσει κάποια ρύθμιση.
Σήμερα οι τράπεζες έχουν πάρει το μάθημά τους, αλλά μένει να αποδειχτεί πόσο ευέλικτες (και πόσο «ανταγωνιστικές» με τις εταιρείες διαχείρισης στη διαχείριση οφειλών) έχουν γίνει.
Σημειώνεται ότι οι πιέσεις της αγοράς εντείνονται για την παράταση κρατικών μέτρων στήριξης, τα οποία θα ενισχύσουν τη ρευστότητα επιχειρήσεων και ιδιωτών στην περίοδο μετά την πανδημία. Με τα μέχρι στιγμής δεδομένα κάτι τέτοιο μοιάζει δύσκολο, ειδικά για προγράμματα επιδότησης δόσεων δανείων (συνέχεια των προγραμμάτων «Γέφυρα»).
Όπως ανακοινώθηκε από το Υπουργείο Οικονομικών, οι κορονόπληκτοι δανειολήπτες που έχουν κριθεί επιλέξιμοι για το πρόγραμμα «Γέφυρα 2», επιδότησης δόσεων επιχειρηματικών δανείων, έχουν τελευταία προθεσμία μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2021 για να ρυθμίσουν τα δάνειά τους με τους πιστωτές τους ώστε να λάβουν στη συνέχεια την κρατική επιδότηση.
Για τους δανειολήπτες που θα ρυθμίσουν το δάνειό τους στις 31 Δεκεμβρίου, η οκτάμηνη διάρκεια της επιδότησης θα συνεισφέρει στην αποπληρωμή των δανείων τους μέχρι το τέλος Αυγούστου 2022.
Πρόκειται για το ανώτατο όριο διάρκειας της επιδότησης του «Γέφυρα 2». Σημειώνεται ότι οι αιτήσεις για το συγκεκριμένο πρόγραμμα έγιναν τον Απρίλιο – Μάιο φέτος, οι εγκρίσεις δόθηκαν τον Ιούνιο – Ιούλιο και υπήρξε μία περίοδος τριών μηνών για ρυθμιστούν τα δάνεια και να λάβουν την επιδότηση. Στη συνέχεια, το πρόγραμμα παρατάθηκε για ένα ακόμη τρίμηνο μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους. Η πλειοψηφία των επιδοτήσεων ξεκίνησε τον Αύγουστο και οι καταβολές αναμένονται μέχρι το τέλος Μαρτίου 2022.
Στο πρόγραμμα «Γέφυρα 1» για την επιδότηση δανείων που συνδέονται με την πρώτη κατοικία, η πλειοψηφία των καταβολών τελειώνει στο τέλος Ιανουαρίου 2022, καθώς οι τελευταίες ρυθμίσεις έληγαν τον Σεπτέμβριο και δόθηκε παράταση τριών μηνών στο πρόγραμμα, μέχρι 31/12/21.
