Περί τα 2,3 δισ. λιγότεροι επιβάτες ταξίδεψαν αεροπορικώς την χρονιά που μας πέρασε σε σχέση με την προ κορονοϊού εποχή, επισφραγίζοντας το γεγονός ότι οι αερομεταφορές ανακάμπτουν, με αργό όμως ρυθμό. Παρά την αργή ανάκαμψη βέβαια τα ελληνικά αεροδρόμια κατάφεραν να περιορίσουν τις απώλειες σε σχέση με τους ευρωπαίους ανταγωνιστές τους, καταγράφοντας τις υψηλότερες επιδόσεις από άποψη επιβατικής κίνησης. Σύμφωνα βέβαια με αναλυτές κι εμπειρογνώμονες της βιομηχανίας, η συνέχεια προδιαγράφεται εν μέρει αβέβαιη, με τις αερομεταφορές να συνεχίζουν να κινούνται σύμφωνα με τον «άνεμο» των μεταλλάξεων και των υγειονομικών συνθηκών.
Τα παραπάνω προκύπτουν από την πρόσφατη έκθεση του Διεθνή Οργανισμού Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO), «Economic Impacts of COVID-19 on Civil Aviation», σύμφωνα με την οποία οι αερομεταφορές παγκοσμίως κατέγραψαν πτώση της τάξης του 49% το 2021 σε σχέση με το 2019, κινήθηκαν ωστόσο καλύτερα από την πρώτη πανδημική χρονιά όπου η πτώση έφτασε το 60% εν συγκρίσει με τα προ κορονοϊού επίπεδα.
Βελτιωμένη σε σχέση με το 2020 ήταν και η παγκόσμια χωρητικότητα των αερομεταφορέων, με τον συνολικό συντελεστή πληρότητας επιβατών να φτάνει το 68% έναντι 82% το 2019, και τις ζημιές των αεροπορικών εταιρειών να πέφτουν στα 324 δισ. δολάρια από 372 δισ. δολάρια που ήταν το 2020.
Στην αποκλιμάκωση της φθίνουσας πορείας συνέβαλε η υιοθέτηση των συστάσεων των αρμόδιων αρχών για εξάλειψη των ταξιδιωτικών περιορισμών που ίσχυσαν την πρώτη χρονιά της πανδημίας. Η απελευθέρωση των ταξιδίων που υιοθετήθηκε βέβαια, δεν κατάφερε να φέρει παρά σποραδικές βελτιώσεις από τις οποίες ευνοήθηκαν συγκεκριμένες περιοχές και χώρες, όπως για παράδειγμα η δική μας.
Οι μεταλλάξεις περιόρισαν την κίνηση και στην Ευρώπη
Για την ακρίβεια σύμφωνα με την έκθεση «The Full Year 2021 & December 2021 traffic report» του Διεθνούς Συμβούλιου Αεροδρομίων της Ευρώπης (ACI EUROPE), η επιβατική κίνηση στο ευρωπαϊκό δίκτυο αεροδρομίων αυξήθηκε κατά +37% το 2021 σε σύγκριση με το 2020, παρέμεινε ωστόσο κατά -59% χαμηλότερη από τα προ πανδημίας (2019) επίπεδα. Παρά τις ελπίδες για ισχυρή ανάκαμψη την προηγούμενη χρονιά, έπειτα από την απώλεια 1,72 δισ. επιβατών το 2020, το 2021 χάθηκαν ακόμα 1,4 δισεκατομμύρια επιβάτες. Σε αυτό συνέβαλε αισθητά η μετάλλαξη Δέλτα, η οποία επηρέασε την επιβατική κίνηση όλο το πρώτο εξάμηνο της προηγούμενης χρονιάς (πτώση της τάξης του -77,7% σε σχέση με το 2019). Η ανάκαμψη δεν ήρθε παρά το δεύτερο εξάμηνο του έτους, όπου η επιβατική κίνηση έφτασε στο 57,6% του 2019, ανακόπηκε όμως εκ νέου τον Δεκέμβριο από την μετάλλαξη Όμικρον.
Υψηλότερες πτήσεις για την Ελλάδα
Σε αυτό το πλαίσιο και παρά τους υγειονομικούς και ταξιδιωτικούς περιορισμούς που ίσχυσαν πέρυσι, η χώρα μας κατάφερε αξιοσημείωτες επιδόσεις, παρουσιάζοντας τα ισχυρότερα ετήσια αποτελέσματα.
Για την ακρίβεια και παρά το γεγονός ότι η παραλλαγή Δέλτα έπληξε σημαντικά την επιβατική κίνηση των ευρωπαϊκών αεροδρομίων το πρώτο εξάμηνο του 2021, τα ελληνικά αεροδρόμια σημείωσαν τη μικρότερη πτώση (-46,8%) σε επίπεδο επιβατικής κίνησης σε σχέση με τους αερολιμένες των άλλων κρατών της Ε.Ε.
Ακολούθησαν τα αεροδρόμια της Ρουμανίας (καταγράφοντας πτώση 52,7%), του Λουξεμβούργου (-53,9%), της Κύπρου (-55,6%), της Βουλγαρίας (-55,9%), της Ισπανίας (-56,4%) και της Πορτογαλίας (-57,9%).
Στον αντίποδα πολύ κακή χρονιά αποδείχτηκε το 2021 για τα αεροδρόμια της Φινλανδίας (-80,5%), του Ηνωμένου Βασιλείου (-78,1%), της Τσεχίας (-74,8%) και της Ιρλανδίας (-74,4%) τα οποία υπέστησαν τις μεγαλύτερες απώλειες στην επιβατική κίνηση κυρίως λόγω των αυστηρών περιορισμών στα ταξίδια που επέβαλαν οι χώρες αυτές.
Το καλό και το κακό σενάριο για το 2022
Οι προβλέψεις για την συνέχεια είναι τόσο αισιόδοξες όσο κι επιφυλακτικές, κάνοντας λόγο για καλό και για κακό σενάριο.
Στην πρώτη περίπτωση και βάσει των προβλέψεων του Οργανισμού Πολιτικής Αεροπορίας, η επιβατική κίνηση θα μπορούσε να ανακάμψει στο 86% των επιπέδων του 2019 την τρέχουσα χρονιά, χάρη στην ανάκαμψη της διεθνούς κίνησης κατά 73% και την αποκατάσταση της εγχώριας πτητικής δραστηριότητας κατά 95%.
Σύμφωνα ωστόσο με το απαισιόδοξο σενάριο, οι αερομεταφορές το 2022 θα μπορούσαν να ανακτήσουν μόνο το 75% της προ κορονοϊού επιβατικής κίνησης με την αποκατάσταση των εγχώριων πτήσεων να φτάνει στο 86% και αυτή των διεθνών στο 86%.
Κάπως έτσι και σύμφωνα με τα σημερινά δεδομένα, η πτώση του αριθμού των επιβατών της τρέχουσας χρονιάς θα μπορούσε να κυμανθεί μεταξύ 26% και 31% και η διαθεσιμότητα των αεροπορικών θέσεων μεταξύ μείον 20% και μείον 23%, όντας βελτιωμένη σε σχέση με πέρυσι αλλά παραμένοντας σε υστέρηση εν συγκρίσει με τα προ πανδημίας επίπεδα. Η μειωμένη για ακόμα μια χρονιά κίνηση θα μπορούσε να οδηγήσει σε απώλειες ύψους 186 έως 217 δισ. δολαρίων την νέα χρονιά σε επίπεδο ακαθάριστων εσόδων.
Σε κάθε περίπτωση το αποτέλεσμα θα κριθεί από τα υγειονομικά δεδομένα, τα οποία επηρεάζουν άμεσα την συμπεριφορά των δυνητικών ταξιδιωτών. «Κοιτάζοντας τους επόμενους μήνες οι αβεβαιότητες ως προς την εξέλιξη της πανδημίας παραμένουν σημαντικές και περιορίζουν και την ορατότητα ως προς το πώς θα κινηθούν την τρέχουσα χρονιά οι αερομεταφορές. Προς το παρόν, ο αντίκτυπος της Όμικρον εξακολουθεί να είναι πολύ έντονος, με τις αεροπορικές εταιρείες να μειώνουν πτήσεις και χωρητικότητα ως απάντηση στην εξασθενημένη ζήτηση. Αυτό σημαίνει ότι το πρώτο τρίμηνο θα είναι απογοητευτικό. Ωστόσο ελπίζουμε ότι το κλίμα θα αντιστραφεί καθώς πλησιάζει η Άνοιξη. Το αν αυτό θα συμβεί νωρίτερα εξαρτάται από τον ρυθμό με τον οποίο αίρονται οι ταξιδιωτικοί περιορισμοί. Κάποιες χώρες κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση, δεν είναι όμως αρκετές» ανέφερε χαρακτηριστικά ο Olivier Jankovec, Γενικός Διευθυντής του ACI Europe.
