Σχέδιο τριών αξόνων για τη στήριξη των επιχειρήσεων που πλήττονται από τη νέα κρίση που πυροδότησε η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου, υλοποιούν οι τράπεζες.
Από τις πρώτες ημέρες της νέας αιφνίδιας κρίσης, οι τράπεζες προχώρησαν στην κατηγοριοποίηση της επιχειρηματικής τους πελατείας προκειμένου να αντιμετωπίσουν άμεσα και στοχευμένα τις ιδιαίτερες ανάγκες τους σε ρευστότητα. Με την επιβολή των κυρώσεων της Δύσης στη Ρωσία, και κυρίως με το «πάγωμα» των περιουσιακών στοιχείων της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας και τον αποκλεισμό μεγάλων ρωσικών τραπεζών από το παγκόσμιο διατραπεζικό σύστημα πληρωμών SWIFT, ο αντίκτυπος του πολέμου άρχισε να γίνεται πιο έντονος και να πυροδοτεί την εκκολαπτόμενη από την πανδημία, κρίση στην ενέργεια και τον πληθωρισμό.
Όπως αναφέρουν τραπεζίτες στο insider.gr, το σχέδιο δράσης των τραπεζών χωρίστηκε σε τρεις άξονες κατεύθυνσης:
α) στην κάλυψη των αναγκών ρευστότητας επιχειρήσεων που επηρεάζονται από την αύξηση του ενεργειακού κόστους,
β) στην παροχή ρευστότητας σε επιχειρήσεις που είναι εκτεθειμένες στην αύξηση των πρώτων υλών λόγω πληθωρισμού, και
γ) στην αντιμετώπιση των προβλημάτων επιχειρήσεων με απευθείας έκθεση σε Ουκρανία και Ρωσία.
Και στις τρεις κατηγορίες επιχειρήσεων, οι τράπεζες ήταν «δυνατές και σε καλή κατάσταση ρευστότητας», όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, για να τροφοδοτήσουν άμεσα με τα αναγκαία κεφάλαια κίνησης τις επιχειρήσεις. Όπως σημειώνουν τα τραπεζικά στελέχη, τα κεφάλαια κίνησης ήταν η κατ΄ εξοχήν χρηματοδότηση που χρειάστηκαν οι επιχειρήσεις, ενώ σε μικρότερο βαθμό οι τράπεζες χορήγησαν ρευστότητα για τη συνέχιση επενδύσεων που είχαν ξεκινήσει οι επιχειρήσεις πριν να ξεσπάσει ο πόλεμος.
Περισσότερη ζήτηση για κεφάλαια σημειώθηκε από τις μεγάλες επιχειρήσεις, με ποσά χρηματοδότησης της τάξεως των 200 – 300 εκατ. ευρώ. Η μεγαλύτερη στροφή των μεγάλων επιχειρήσεων στις τράπεζες για δανεισμό είναι απόρροια και του γεγονότος ότι ο πόλεμος και η αβεβαιότητα έχουν κλείσει τις αγορές για ομολογιακές εκδόσεις, στις οποίες προχωρούσαν εκτεταμένα οι μεγάλες επιχειρήσεις για να αντλήσουν φθηνότερα κεφάλαια.
Όπως αναφέρουν οι τραπεζίτες, στην τρέχουσα κρίση του τελευταίου μήνα, κάποιες επιχειρήσεις έχουν αυξήσει τον δανεισμό τους έως και κατά 50%, ενώ άλλες περιορίστηκαν σε αύξηση κατά 5% - 10%.
Επισημαίνοντας ότι η κατάσταση είναι δυναμική και ως εκ τούτου παρακολουθείται μέσα με τη μέρα, οι τραπεζίτες αναφέρουν στο insider.gr τα εξής για τις τρεις «φυλές» των πληττόμενων επιχειρήσεων σε αυτή τη φάση:
α) Επιχειρήσεις που πλήττονται από το ενεργειακό κόστος. Η αύξηση του ενεργειακού κόστους δεν αφήνει αλώβητη καμία επιχειρηματική δραστηριότητα. Ωστόσο, η μεγαλύτερη επιβάρυνση εντοπίζεται στη βιομηχανία, στα τρόφιμα αλλά και στο λιανικό εμπόριο εάν οι επιχειρήσεις δεν έχουν συνάψει μακροπρόθεσμες συμβάσεις με τις εταιρείες ενέργειας. Για όλες τις παραπάνω επιχειρήσεις το ενεργειακό κόστος έχει αυξηθεί πάνω από δύο φορές, ενώ επιχειρήσεις που εισάγουν φυσικό αέριο και πετρέλαιο έχουν δει το κόστος τους να αυξάνεται 4 – 5 φορές, αφού πριν από τον πόλεμο ένα φορτίο πλοίου κόστιζε 30 εκατ. δολάρια και τώρα κοστίζει 120 – 150 εκατ. δολάρια.
β) Επιχειρήσεις που πλήττονται από τον πληθωρισμό. Ήδη από την εποχή της πανδημικής κρίσης δημιουργήθηκαν διαταραχές στην εφοδιαστική αλυσίδα, οι οποίες πολλαπλασιάστηκαν με τον πόλεμο στην Ουκρανία, προκαλώντας μεγάλες πιέσεις στο κόστος των πρώτων υλών και εκτοξεύοντας τον πληθωρισμό. Ανάλογα με τον κλάδο στον οποίο ανήκουν, οι επιχειρήσεις που πλήττονται από το κόστος των πρώτων υλών αναζητούν εναλλακτικές πηγές τροφοδοσίας ή/και αντικατάσταση μεταφορών από άλλες.
Για κάποιες από τις επιχειρήσεις που πλήττονται από την άνοδο στις τιμές των πρώτων υλών, η μετακύλιση μέρους της αύξησης του κόστους στον καταναλωτή έχει συντελεσθεί και το ερώτημα είναι για το πόσο αυτό μπορεί να συνεχιστεί ή οι πελάτες θα μειώσουν την κατανάλωση και μοιραία θα πέσουν οι όγκοι των πωλήσεων των επιχειρήσεων. Άλλες επιχειρήσεις έχουν μπορέσει να καλύψουν μέρος της αύξησης των πρώτων υλών, απορροφώντας κάποια κόστη. Ωστόσο, η «πρακτική επιβίωσης στην κρίση» για τις επιχειρήσεις αυτής της κατηγορίας είναι οι ανατιμήσεις. Από εκεί που οι ανατιμήσεις των προϊόντων γίνονταν μία φορά ετησίως, τώρα οι επιχειρήσεις σχεδιάζουν να προβούν σε 2 – 3 ανατιμήσεις μέσα στην ίδια χρονιά.
γ) Επιχειρήσεις που πλήττονται λόγω της άμεσης έκθεσής τους στην Ουκρανία και τη Ρωσία, και οι οποίες αποτελούν πολύ μικρό μέρος της πελατείας των τραπεζών.
Όπως σημειώνουν οι τραπεζίτες, όσες επιχειρήσεις και από τις τρεις κατηγορίες είχαν ανοιχτές γραμμές πίστωσης με τις τράπεζες ή καλή πιστοληπτική αξιολόγηση, μπορούν άνετα να κάνουν χρήση των credit lines τους ή να συνάψουν τώρα δανειακή σύμβαση. Η εξάντληση των ανοιχτών ορίων χρηματοδότησης, όπως έγραφε το insider.gr,έχει οδηγήσει σε αύξηση τις νέες εκταμιεύσεις επιχειρηματικών δανείων από τις τράπεζες και αυτό θα αποτυπωθεί στα στοιχεία Μαρτίου.
