Τον προϋπολογισμό για τα έξοδα λειτουργίας τους ενδέχεται να κληθούν να ξαναγράψουν οι τράπεζες τον Ιούνιο, λόγω της «έκρηξης» του ενεργειακού κόστους και των συνεπειών του πληθωρισμού.
Μπορεί στο προσκήνιο να έχουν έρθει οι επιπτώσεις στα δανειακά χαρτοφυλάκια των τραπεζών, καθώς πληθωρισμός και κόστος ενέργειας πλήττουν καίρια το διαθέσιμο εισόδημα των δανειοληπτών και απειλούν με νέα κόκκινα δάνεια, ωστόσο οι τράπεζες μετρούν ήδη το κόστος στην ίδια τη λειτουργία τους.
Όπως αναφέρουν αρμόδια τραπεζικά στελέχη στο insider.gr, οι τράπεζες αντιμετωπίζουν ήδη υπερδιπλασιασμό του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας από πέρυσι για τον φωτισμό, τη θέρμανση/κλιματισμό των καταστημάτων και των κτιρίων διοίκησης και κυρίως τη λειτουργία των πολύ ενεργοβόρων data centers. Ενδεικτικά, για μία μόνο από τις συστημικές τράπεζες (η οποία λόγω δομής φαίνεται ότι έχει και το χαμηλότερο ενεργειακό «κονδύλι») πέρυσι το ενεργειακό κόστος ήταν ύψους 7 εκατ. ευρώ, με το μέσο κόστος της στα 70 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Μέχρι στιγμή το κόστος αυτό έχει ξεπεράσει σημαντικά τα 15 εκατ. ευρώ, αφού η χρέωση της μεγαβατώρας κινείται άνω των 300 ευρώ. Σημειώνεται ότι στις 17 Μαρτίου, όταν ανακοινώθηκαν από την κυβέρνηση τα τέσσερα νέα μέτρα, συνολικού κόστους 1,1 δισ. ευρώ, για την ενίσχυση νοικοκυριών και επιχειρήσεων έναντι της ακρίβειας, η μέση τιμή της Ηλεκτρικής Ενέργειας από τις αρχές Μαρτίου διαμορφωνόταν στα 312 ευρώ/MWh όταν τον Ιανουάριο ήταν στα 227 ευρώ/MWh και τον Φεβρουάριο στα 213 ευρώ/MWh, 5 φορές υψηλότερη από τον περυσινό αντίστοιχο μήνα.
Η άνοδος του ενεργειακού κόστους είχε ξεκινήσει πριν ξεσπάσει ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι τράπεζες ήλπιζαν ότι το φαινόμενο θα ήταν παροδικό και δεν θα διαρκούσε πέραν των 3, μάξιμουμ 6 μηνών. Στην πορεία τα δεδομένα άλλαξαν και οι τράπεζες βλέπουν πλέον μακρύτερο ορίζοντα επιβάρυνσης, εκτός και αν υπάρξει θετικός αντίκτυπος από τις συζητήσεις στην ΕΕ για την εποπτεία και των έλεγχο των τιμών στην ενέργεια.
Τα κόστη λειτουργίας των τραπεζών δεν επιβαρύνονται, ωστόσο, μόνο από την ενέργεια. Το κόστος του πληθωρισμού αγγίζει επίσης τις τράπεζες μέσα από πτυχές που δύσκολα θα φανταζόταν κανείς. Μία τέτοια πτυχή είναι το κατασκευαστικό κόστος των νέων καταστημάτων ή οι ανακαινίσεις των υφιστάμενων. Οι τράπεζες μπορεί να συρρικνώνουν το δίκτυο των καταστημάτων τους, ωστόσο αυτό αλλάζει μορφή προκειμένου να εκσυγχρονιστεί και να προσελκύσει νέα πελατεία. Στο πλαίσιο αυτό, οι τράπεζες και νέα καταστήματα δημιουργούν και ακόμη περισσότερα ανακαινίζουν.
Ο πληθωρισμός έχει ανεβάσει το κατασκευαστικό κόστος για τις τράπεζες κατά 20% τουλάχιστον σε σχέση με όσα μπορεί να είχαν συμφωνήσει με τους εργολάβους κατασκευών οι τράπεζες 3 – 4 μήνες νωρίτερα. Τα τραπεζικά στελέχη αναφέρουν στο insider.gr ότι το κόστος για μια ανακαίνιση καταστήματος που πριν ανερχόταν σε 200.000 ευρώ, έχει τώρα ανέβει στις 250.000, ενώ το κόστος για μεγαλύτερες παρεμβάσεις σε μεγαλύτερα καταστήματα έχει αυξηθεί κατά 100.000 ευρώ (από τις 400 στις 500 χιλιάδες ή από τις 500 στις 600 χιλιάδες ευρώ).
Ενδεικτικά, μία από τις συστημικές τράπεζες έχει ετήσιο κονδύλι για ανακαινίσεις καταστημάτων 7 – 8 εκατ. ευρώ. Με την αύξηση του κατασκευαστικού κόστους κατά τουλάχιστον 20%, οι επιλογές της τράπεζας θα είναι ή να επιβαρυνθεί με το κόστος αυτό ή να αποφασίσει ότι θα μειώσει κατά 20% το άνοιγμα (αναδιαμόρφωση με νέο προφίλ εξυπηρέτησης) των καταστημάτων που είχε υπολογίσει.
Ο πληθωρισμός επηρεάζει επίσης σημαντικά τα ενοίκια που πληρώνουν οι τράπεζες για τα μη ιδιόκτητα καταστήματά τους. Στις περισσότερες συμβάσεις μίσθωσης που έχουν υπογράψει οι τράπεζες, προβλέπεται τιμαριθμική αναπροσαρμογή. Επομένως, όσες συμβάσεις λήξουν εφεξής θα ανανεωθούν με πλήρη ενσωμάτωση της αύξησης του πληθωρισμού, ενώ είναι βέβαιον ότι οι τράπεζες θα εξαντλήσουν όπου μπορούν τα όρια επαναδιαπραγμάτευσης των μισθωτηρίων συμβολαίων τους.
Πληθωριστικό κόστος, επουσιώδες ωστόσο συγκριτικά, θα έχουν οι τράπεζες και από τις αυξήσεις στον κατώτατο μισθό. Ο κατώτατος μισθός αυξήθηκε κατά 2% τον Ιανουάριο και τον Μάιο επίκειται νέα αύξηση που οι τράπεζες αναμένουν ποσοστιαία μεγαλύτερη. Η αύξηση του κατώτατου μισθού επιβαρύνει τις τράπεζες μέσω των συμβάσεων που έχουν συνάψει με εταιρείες παροχής υπηρεσιών (facility management) και αφορούν κυρίως τους μισθούς εργαζομένων για καθαρισμό και φύλαξη (security). Η επιβάρυνση που θα έχουν οι τράπεζες από αυτή την πηγή υπολογίζεται σε μερικές δεκάδες χιλιάδες ευρώ για την καθεμία, με το «κοντέρ» να έχει ως εκκίνηση τις 30.000 ευρώ.
Ένα κόστος, τέλος, που άρχισε να απειλεί τις τράπεζες ήδη από την κρίση της πανδημίας και πλέον έχει επιδεινωθεί με την άνοδο των τιμών των μετάλλων, είναι αυτό της παραγωγής πλαστικών καρτών. Το κόστος των πλαστικών καρτών που πριν κυμαινόταν από 0,20 – 1,20 ευρώ ανά κάρτα (σημειώνεται ότι η κάθε τράπεζα εκδίδει ετησίως από 700.000 έως 1.000.000 κάρτες), τώρα έχει ενισχυθεί τουλάχιστον κατά 15% και αυτό έχει να κάνει με την έλλειψη τσιπ στην παγκόσμια παραγωγή, η οποία δεν μπορεί να καλύψει τη ζήτηση. Η πανδημία δημιούργησε το πρώτο σοκ στη βιομηχανία παραγωγής ημιαγωγών (chips), καθώς προκάλεσε απότομη διαφοροποίηση της ζήτησης για τσιπάκια την οποία οι βιομηχανίες παραγωγής αδυνατούσαν να παρακολουθήσουν (π.χ. η αυτοκινητοβιομηχανία που χρησιμοποιούσε κατά κόρον chips και επηρεάστηκε από την πανδημία, αντικαταστάθηκε από τη ζήτηση για chips σε τομείς που ευνόησε η πανδημία, π.χ. τηλεργασία, επομένως chips για computers, εκτυπωτές κ.λπ., οικιακή ψυχαγωγία, άρα τηλεοράσεις, κονσόλες παιχνιδιών κ.ο.κ.). Στελέχη εταιρειών προμήθειας ημιαγωγών υποστήριζαν από το 2021 ότι η παγκόσμια έλλειψη σε τσιπ θα διαρκέσει τουλάχιστον μέχρι τα μέσα του 2022. Εν τω μεταξύ έχει ξεσπάσει ο πόλεμος στην Ουκρανία και έχουν εκτοξευτεί οι τιμές των μετάλλων.
