Ανοδικά κινήθηκε και για το 2021 ο αριθμός των εργαζομένων στο λιανεμπόριο τροφίμων της Ελλάδας, με το σύνολο των άμεσα απασχολουμένων του κλάδου να ξεπερνά τους 220.000, με 12.000 να έχουν προστεθεί μέσα στην περίοδο της πανδημίας του κορονοϊού.
Αυτό προκύπτει από τα στοιχεία που παρουσίασε το Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ).
Σύμφωνα με τα ευρήματα, την περίοδο 2000-2021 το λιανεμπόριο τροφίμων παρουσιάζει αύξηση της απασχόλησης κατά 57%, σε αντίθεση με το υπόλοιπο λιανικό εμπόριο το οποίο παρουσιάζει μείωση κατά 11%. Πρακτικά το λιανεμπόριο τροφίμων το 2021 απασχολεί σχεδόν 80 χιλ. περισσότερους εργαζόμενους σε σχέση με το 2000 ξεπερνώντας τις 220 χιλ. άμεσα απασχολούμενους.
Συγκεκριμένα για το 2021 καταγράφεται σημαντική επίδραση της πανδημίας. Το λιανεμπόριο τροφίμων αύξησε την απασχόληση του κατά 3,5% σε σχέση με το 2020 και κατά 8% σε σχέση με το προ πανδημίας επίπεδο, δηλαδή κατά 13 χιλ. εργαζομένους. Η τάση αυτή ήταν αντίστροφη με το λοιπό λιανικό εμπόριο παρουσιάζοντας μειωτική τάση το 2021 κατά 1,8% σε σχέση με το 2020 και σχεδόν κατά 5% σε σχέση με το προ πανδημίας επίπεδο. Εξαιτίας της αύξησης που παρουσιάζει την τελευταία 6ετία το λιανεμπόριο τροφίμων και της ταυτόχρονης μείωσης των άλλων εμπορικών κλάδων, πλέον η απασχόληση του λιανεμπορίου τροφίμων αντιπροσωπεύει πάνω από το 30% συνολικά του λιανικού και χονδρικού εμπορίου, έχοντας μεγαλύτερες πωλήσεις από το λοιπό λιανεμπόριο. Σημειώνεται ότι το λιανεμπόριο τροφίμων το 2021 αντιπροσωπεύει πάνω από το 5% στην συνολικής απασχόλησης στην Ελλάδα, ξεπερνώντας κλάδους όπως είναι οι Κατασκευές, οι Τράπεζες, οι Μεταφορές και η Υγεία.
Πρακτικά, φαίνεται ότι το λιανεμπόριο τροφίμων αύξησε τις θέσεις εργασίας κατά 7.500 σε σχέση με το προηγούμενο έτος, ανεβάζοντας τη συνολική αύξηση της απασχόλησης στην περίοδο lockdown-Πανδημίας στις 13.000.
Η αύξηση αυτή της απασχόλησης στο λιανεμπόριο τροφίμων είναι αποτέλεσμα αρκετών παραγόντων με κυριότερη αιτία την πανδημία:
- Η αξιοποίηση νέων καναλιών πώλησης όπως π.χ. τα ηλεκτρονικά σουπερμάρκετ, οι τηλεφωνικές παραγγελίες, δημιούργησαν την ανάγκη για επιπλέον προσωπικό για τη διαχείριση, εκτέλεση και παράδοση των παραγγελιών.
- Τα μέτρα για τον περιορισμό της εξάπλωσης της πανδημίας, όπως ο έλεγχος του αριθμού ατόμων στα καταστήματα, η απολύμανση ή ακόμα και η διάθεση σελφ τεστ κλπ, δημιούργησαν νέες θέσεις εργασίας.
- Οι παραπάνω εξελίξεις προκαλούν αλυσίδα προσλήψεων καθώς απαιτούν νέες επιπλέον επενδύσεις στην οργάνωση, μηχανογράφηση και συντήρηση του δικτύου, προκειμένου να αυξηθεί η παραγωγικότητα των επιχειρήσεων, οι οποίες με τη σειρά τους προκαλούν νέες ανάγκες σε υψηλών προσόντων προσωπικού.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι διαχρονικά το προσωπικό των σουπερμάρκετ αποτελεί ένα από τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα του κλάδου. Την περίοδο 2016-2021 σύμφωνα με τα στοιχεία της ετήσιας έρευνας καταναλωτών του ΙΕΛΚΑ το αγοραστικό κοινό αξιολογεί ιδιαίτερα θετικά τη συμβολή του σουπερμάρκετ στην απασχόληση σε ποσοστά της τάξης του 65%.
Όπως φαίνεται στο σχήμα 3, το 93% του αγοραστικού κοινού θεωρεί ότι το προσωπικό των καταστημάτων βοηθάει τους καταναλωτές και τους εξυπηρετεί άμεσα, ενώ το 80% έχει προσωπική επαφή-σχέση εμπιστοσύνης με το προσωπικό στα σερβιριζόμενα τμήματα του καταστήματος, το κρεοπωλείου, τα τυριά και αλλαντικά.
Σε σχέση με τα ποιοτικά στοιχεία της απασχόλησης στον κλάδο των σούπερ μάρκετ, επισημαίνεται ότι οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ προσφέρουν εργασία σε ομάδες του πληθυσμού που πλήττονται περισσότερο από την ανεργία και αντιμετωπίζουν μεγαλύτερες δυσκολίες στην εύρεση εργασίας, όπως οι νέοι, οι ανειδίκευτοι εργάτες και οι γυναίκες.
Επίσης, πρέπει να σημειωθεί η συμβολή του κλάδου στην αντιμετώπιση της ανεργίας στην επαρχία, εφόσον τα δίκτυα πωλήσεων των αλυσίδων δεν περιορίζονται στα αστικά κέντρα ή τις βιομηχανικές περιοχές της χώρας, αλλά καλύπτουν όλη την επικράτεια. Στο προσωπικό των αλυσίδων σούπερ μάρκετ υπερτερούν οι γυναίκες σε ποσοστά 65%-70%, ενώ περισσότερο από τα 2/3 των καταστημάτων των αλυσίδων δραστηριοποιούνται εκτός των μεγάλων αστικών κέντρων της χώρας.
