Είναι κρίσιμη η απόφαση που θα κοινοποιηθεί από τη Ρυθμιστική Αρχή ενέργειας στον ΑΔΜΗΕ για το WACC (μεσοσταθμικό κόστος κεφαλαίου), καθώς θα καθορίσει τη δυνατότητα του Διαχειριστή να αναπτύξει το σύστημα μεταφοράς στον χρόνο και τον τρόπο που έχει συνομολογηθεί με τη ΡΑΕ και την πολιτεία.
Αυτό επισήμανε πριν από λίγο σε συνέντευξη Τύπου ο Γενικός Διευθυντής Επιχειρηματικής Ανάπτυξης και Ψηφιακού Μετασχηματισμού του ΑΔΜΗΕ, Ιάσων Ρουσόπουλος, προσθέτοντας ότι η απόφαση της ΡΑΕ θα επηρεάσει και την εκμετάλλευση των ευκαιριών που παρουσιάζονται, για τη δρομολόγηση διεθνών επενδύσεων τόσο στα Βαλκάνια, όσο και τη νοτιοανατολική Μεσόγειο.
«Αν επιβεβαιωθούν οι δημοσιογραφικές πληροφορίες αλλά και τα πρώτα στοιχεία που έχουμε λάβει από τη ΡΑΕ για το WACC, ότι δηλαδή αυτό θα καθορισθεί στο 6,1%, θα λαμβάνουμε έσοδο που δεν θα αρκεί για να προβούμε σε όλες αυτές τις επενδύσεις ταυτόχρονα και στον προβλεπόμενο χρόνο», πρόσθεσε, αφήνοντας να εννοηθεί ότι υπάρχει ο κίνδυνος να καθυστερήσει η υλοποίηση κάποιων ηλεκτρικών διασυνδέσεων, σε σχέση με το υφιστάμενο χρονοδιάγραμμα.
Ο κ. Ρουσόπουλος σημείωσε ότι την περασμένη Δευτέρα ο ΑΔΜΗΕ προχώρησε σε εισήγηση για αναθεώρηση του WACC στο 8,16%, με τα σχετικά έγγραφα που τεκμηριώνουν την αναπροσαρμογή του, στη βάση των δεδομένων που έχουν διαμορφωθεί πλέον στο διεθνές και εγχώριο χρηματοικονομικό περιβάλλον. «Ελπίζουμε ότι θα υπάρξει διάλογος με τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, ώστε να ληφθεί μία σωστή και δίκαιη απόφαση», πρόσθεσε.
Επανεξέταση του Προγράμματος Ανάπτυξης
Στην περίπτωση που η ΡΑΕ εμμείνει στην αρχική της θέση, σημείωσε πως αυτή τη στιγμή δεν μπορούν να συγκεκριμενοποιηθούν οι αρνητικές επιπτώσεις της, καθώς ο Διαχειριστής θα μπορέσει να επανεξετάσει το Πρόγραμμα Ανάπτυξης μόλις έχει στα χέρια του την πλήρη απόφαση της Αρχής. Επισήμανε ωστόσο ότι η επανεξέταση θα είναι απαραίτητη, από τη στιγμή που τα έσοδα του ΑΔΜΗΕ θα είναι μικρότερα από τα προβλεπόμενα.
Πρόσθεσε ότι η όποια αναθεώρηση του Προγράμματος, στην οποία θα καταλήξει ο Διαχειριστής, θα πρέπει να εγκριθεί από τη ΡΑΕ. «Οι τροποποιήσεις που θα αποφασισθούν θα προέλθουν από το γεγονός ότι δεν θα μπορούμε πλέον να αντλήσουμε όσα δάνεια χρειάζονται, για την υλοποίηση του Προγράμματος στους υφιστάμενους χρόνους», συμπλήρωσε.
Το στέλεχος του ΑΔΜΗΕ απέκλεισε το ενδεχόμενο να αφαιρεθούν έργα από το Πρόγραμμα, σημειώνοντας ότι είναι πιθανό να διαπιστωθεί αντικειμενική αδυναμία για την ταυτόχρονη ανάπτυξη ορισμένων υποδομών, όπως προβλέπεται τώρα. «Σταθμίζοντας τα νέα δεδομένα, θα κάνουμε το καλύτερο δυνατό για την υλοποίηση των έργων», τόνισε χαρακτηριστικά.
Όπως πρόσθεσε, στην περίπτωση που η επανεξέταση του Προγράμματος οδηγήσει για παράδειγμα στην καθυστέρηση κάποιων από τις νησιωτικές διασυνδέσεις που προγραμματίζεται να κατασκευασθούν τα επόμενα χρόνια, τότε η άρση της «ηλεκτρικής απομόνωσης» νησιών 3 ή 4 χρόνια αργότερα θα στερήσει από τους καταναλωτές σημαντικό οικονομικό όφελος, με την παράταση της λειτουργίας των πετρελαϊκών μονάδων στα νησιά.
Κλείνει το «παράθυρο ευκαιρίας» για συμμετοχή σε διεθνείς διασυνδέσεις
Εκτός από την επανεξέταση του «οδικού χάρτη» υλοποίησης των σχεδιαζόμενων έργων, ο καθορισμός του WACC στο 6,1% θα αναγκάσει τον ΑΔΜΗΕ να «ξαναδεί» και τη συμμετοχή τους σε στρατηγικές διεθνείς επενδύσεις που δρομολογούνται και οι οποίες περιλαμβάνουν και τη χώρα μας. Τέτοια έργα είναι το θαλάσσιο καλώδιο με την Αίγυπτο, καθώς η διεθνής διασύνδεση της Ελλάδας με την την Κύπρο και το Ισραήλ.
«Ο ΑΔΜΗΕ θα μείνει χωρίς τους αναγκαίους πόρους, που θα μας διευκόλυναν να εκμεταλλευθούμε τις ευκαιρίες συμμετοχής σε στρατηγικές διεθνείς επενδύσεις που δρομολογούνται», υπογράμμισε.
Όπως πρόσθεσε, θα είναι κρίμα να μην αξιοποιηθεί το «παράθυρο ευκαιρίας» που ανοίγεται, για σύμπραξη του Διαχειριστή σε αυτά τα έργα. «Παράθυρο» που είναι βέβαιο ότι δεν θα παραμείνει ανοικτό για μεγάλο χρονικό διάστημα, καθώς υπάρχουν αρκετοί ακόμη επενδυτές που θα ήθελαν να «εισέλθουν» σε αυτές τις διεθνείς συμπράξεις.
Απόφαση με δεδομένα του 2020
Σύμφωνα με το στέλεχος του ΑΔΜΗΕ, στην απόφασή της η ΡΑΕ επέλεξε τις ίδιες παραμέτρους που χρησιμοποίησε και στον ΔΕΔΔΗΕ το 2020, τη στιγμή που στο διάστημα που μεσολάβησε έχουν αλλάξει τελείως οι χρηματοοικονομικές συνθήκες. Ως ενδεικτικό παράδειγμα ανέφερε ότι συνυπολόγισε την απόδοση του γερμανικού ομολόγου στο 0,5%, όταν τον Ιούνιο ξεπέρασε το 1,7%.
«Μόνο η αλλαγή με βάση τα υφιστάμενα επίπεδα του ομολόγου, θα άλλαζε άρδην τον καθορισμό του μεσοσταθμικού κόστους. Μάλιστα, αν λάβουμε υπόψη τον πληθωρισμό, τότε στην πραγματικότητα το WACC διαμορφώνεται σε αρνητικό πρόσημο, δηλαδή ο Διαχειριστής δεν αποζημιώνεται», πρόσθεσε.
Επίσης, αντέκρουσε τις αιτιάσεις της ΡΑΕ, για το ότι ο ΑΔΜΗΕ αποφεύγει τη διεκδίκηση επιδοτήσεων από το ΕΣΠΑ. Σημείωσε πως κάθε έργο που έχει υλοποιηθεί ή δρομολογείται καλύπτεται κατά τουλάχιστον κατά 35-40% με επιδοτήσεις, ενώ είναι ενδεικτικό ότι στη διασύνδεση Αττική-Κρήτη η επιχορήγηση θα αγγίξει τα 450 εκατομμύρια ευρώ, από τα 700 εκατ. που είναι συνολικά τα κεφάλαια του ΕΣΠΑ τα οποία διατίθενται σε έργα ενεργειακής εξοικονόμησης.
«Παράλληλα, διεκδικούμε επιδοτήσεις κοντά στο 1 δισ. ευρώ από το RepowerEU, για τις διασυνδέσεις των Δωδεκανήσων και των νησιών Βόρειου Αιγαίου», πρόσθεσε.
Ανάγκη για σημαντική αύξηση του προσωπικού
Σύμφωνα με την Αναπληρώτρια Γενική Διευθύντρια Οικονομικών Υπηρεσιών, Ελένη Ζαρίκου, ο ΑΔΜΗΕ έχει επίσης ανάγκη για σημαντική αύξηση του προσωπικού. Η αύξηση αυτή θα πρέπει να συμβαδίσει με την αύξηση του συστήματος μεταφοράς, το οποίο πρόκειται σχεδόν να διπλασιαστεί μέχρι το 2025.
«Ο ΑΔΜΗΕ απασχολεί αυτή τη στιγμή 1.750 υπαλλήλους και έχει ζητήσει 650 προσλήψεις έως το 2025», τόνισε. Όπως πρόσθεσε, πέρα από την αύξηση των ενεργειακών υποδομών, το νέο προσωπικό θα πρέπει να καλύψει την αύξηση και του διαχειριστικού φόρτου που αναμένεται τα επόμενα χρόνια, ώστε ο Διαχειριστής να υποστηρίξει την ανάγκη για επιτάχυνση της σύνδεσης νέων μονάδων ΑΠΕ στο σύστημα.
Παράλληλα, χρειάζεται επιπλέον προσωπικό σε τομείς που είναι επιφορτισμένοι με 24ωρες βάρδιες, όπως στα Κέντρα Ελέγχου ή στον τομέα τομέα κυβερνοασφάλειας. Νέο έμψυχο δυναμικό είναι επίσης απαραίτητο και για την εύρυθμη λειτουργία του Target Model.
«Η ΡΑΕ εγκρίνει λιγότερες από τις μισές προσλήψεις που έχουμε ζητήσει. Ως αποτέλεσμα, δεν θα μπορούμε να καλύψουμε τις ανάγκες σε καινούριο προσωπικό», πρόσθεσε.
Μπατζιάς (Deloitte): Σημαντική αλλαγή των δεδομένων για το WACC
Στους παράγοντες που επηρεάζουν το WACC, και έχουν μεταβληθεί σημαντικά εντός του έτους, αναφέρθηκε ο Σωτήρης Μπατζιάς, τεχνικός σύμβουλος του ΑΔΜΗΕ από την Deloitte. Σύμφωνα με τον κ. Μπατζιά, στο Risk free rate δείκτης αναφοράς είναι η απόδοση του γερμανικού ομολόγου, το οποίο ακολουθεί ανοδικές τάσεις από τα τέλη του 2021, και τώρα κινείται στα επίπεδα του 1,5%.
Επισήμανε, ότι είναι δύσκολο να εκτιμηθεί αν και πότε θα αποκλιμακωθεί. Μάλιστα, όπως πρόσθεσε, υπάρχουν προβλέψεις ότι θα κλείσει στα επίπεδα του 2%, στο τέλος του 2022.
Όσον αφορά το ασφάλιστρο κινδύνου της χώρας, σημείωσε πως η τρέχουσα απόδοση του ελληνικού ομολόγου βρίσκεται αισθητά υψηλότερα από τα τέλη του 2021. Σε σχέση με το κόστος δανειακών κεφαλαίων, επισήμανε ότι το σταθμισμένο κόστος για τον ΑΔΜΗΕ ήταν 2,8% πριν από την αύξηση των επιτοκίων, τα οποία εκτιμάται ότι θα ενισχυθούν περαιτέρω το επόμενο διάστημα. Αύξηση των επιτοκίων θα υπάρξει και στη δανειοδότηση από την ΕΤΕπ, καθώς σύμφωνα με πρόσφατες συζητήσεις με την Τράπεζα, αναμένεται να διαμορφωθούν στο 3,84%, αν συνυπολογισθούν οι εγγυήσεις του ελληνικού Δημοσίου.
