Ροή
Η συνάντηση Σκουρλέτη-Λακκοτρύπη-Steinitz στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας την Τετάρτη θέτει για άλλη μια φορά το θέμα της συνεργασίας Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ για την ενέργεια. Ήδη η επίσκεψη του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα στο Ισραήλ πριν από κάποιους μήνες είχε προετοιμάσει το έδαφος για να προχωρήσουν οι συζητήσεις σχετικά με τη δημιουργία δικτύου μεταφοράς φυσικού αερίου μέσω τερματικών σταθμών LNG στην Ελλάδα, κατασκευής αγωγών, αλλά μεταφοράς ηλεκτρισμού.
Η συνάντηση αυτή αποτελεί ένα βήμα πιο κοντά προς το στόχο να καταστεί η Ελλάδα περιφερειακό διαμετακομιστικό κέντρο φυσικού αερίου και να αναδειχθεί σε ενεργειακό κόμβο στην ευρύτερη περιοχή της ΝΑ Ευρώπης. Σημαντικό παράγοντα αποτελεί η ύπαρξη σημαντικών πηγών υδρογονανθράκων στην ανατολική Μεσόγειο (ΑΟΖ Κύπρου, Ισραήλ), οι οποίες ενισχύουν την ανάγκη για περιφερειακές συνεργασίες και την εύρεση πολλαπλών πηγών οι οποίες θα εγγυηθούν την ασφάλεια εφοδιασμού των ευρωπαϊκών κρατών.
Κρίσιμο διακύβευμα αποτελεί η διέλευση φυσικού αερίου από την Ανατολική Μεσόγειο μέσω Ελλάδας στην Ευρώπη ενώ παραμένει να διερευνηθούν κατά πόσο οι εναλλακτικές λύσεις είναι εφικτές σε επίπεδο απόδοσης, υποδομών και τήρησης των γεωπολιτικών ισορροπιών.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η ενίσχυση της περιφερειακής συνεργασίας ανάμεσα στην Ελλάδα, το Ισραήλ και την Κύπρο για θέματα ενέργειας είναι κάτι που οι ΗΠΑ υποστηρίζουν και θεωρούν ένα νέο παράγοντα που μπορεί να αυξήσει τη σταθερότητα στην περιοχή. Παράλληλα, η κατασκευή αγωγού φυσικού αερίου μπορεί να παράσχει ένα ισχυρό κίνητρο για διευθέτηση του Κυπριακού, και να δημιουργήσει ένα σημαντικό αντίβαρο στην αυξανόμενη αβεβαιότητα και την αστάθεια στη γειτονική Τουρκία
Το φυσικό αέριο, «κλειδί» για την επίλυση του Κυπριακού
O δρόμος του φυσικού αερίου από την Ανατολική Μεσόγειο προς την Ευρώπη «σκοντάφτει» στο Κυπριακό και ουσιαστικά οι δύο από τις τρεις πιθανές διαδρομές επιβάλλουν επίλυση του κυπριακού προτού υιοθετηθεί οποιαδήποτε εναλλακτική διαδρομή.
Η μεταφορά φυσικού αερίου μπορεί να γίνει είτε με την κατασκευή υποθαλάσσιου αγωγού ο οποίος θα περνά από την Κρήτη, την ηπειρωτική Ελλάδα και την Ιταλία, λύση σχεδόν ανέφικτη εξαιτίας του υψηλού κόστους κατασκευής των υποδομών. Η δεύτερη διαδρομή αφορά στην μεταφορά φυσικού αερίου μέσω αγωγού που θα διασχίζει το Ισραήλ, τη Συρία και θα καταλήγει στην Τουρκία, μια επιλογή πολιτικά ανέφικτη εξαιτίας του πολέμου στη Συρία και του Κουρδικού. Η τρίτη διαδρομή θα περνά από το βόρειο τμήμα της Κύπρου στην Τουρκία και από εκεί στην Ευρώπη. Για αυτή τη διαδρομή έχουν δείξει ενδιαφέρον μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες όπως είναι η ENI, η BG, η DELEK, η TOTAL κλπ.
Ωστόσο, για την κατασκευή του συγκεκριμένου αγωγού απαιτείται η επίλυση του Κυπριακού καθώς το «οικόπεδο 6» της κυπριακής ΑΟΖ για το οποίο γίνεται λόγος η Άγκυρα έχει δηλώσει ότι εμπίπτει σε τουρκική υφαλοκρηπίδα. Με βάση αυτά τα δεδομένα, οποιαδήποτε πρωτοβουλία από την πλευρά του Ισραήλ για πέρασμα του φυσικού αερίου μέσω Τουρκίας θα μεταφραζόταν ως αναγνώριση του κυπριακού ψευδοκράτους.
Μείωση της εξάρτησης από το ρωσικό αέριο
Σε περίπτωση που υιοθετηθεί το πέρασμα του αγωγού μέσω Τουρκίας δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για μείωση της εξάρτησης της ΕΕ από το ρωσικό φυσικό αέριο ενώ ο τουρκο-ισραηλινός αγωγός που θα περνάει από την Κύπρο θα καταστήσει την Τουρκία σε σημαντικό διαμετακομιστικό κέντρο. Βασική προϋπόθεση για να υλοποιηθούν όλα αυτά αποτελεί η επίλυση του Κυπριακού.
