Πρόσκληση υποβολής αιτήσεων χρηματοδότησης ερευνητικών έργων στη Δράση «Εμβληματικές δράσεις σε διαθεματικές επιστημονικές περιοχές με ειδικό ενδιαφέρον για την σύνδεση με τον παραγωγικό ιστό» απηύθυνε το υπουργείο Ανάπτυξης προς τους δικαιούχους του προγράμματος, δηλαδή σε Οργανισμούς έρευνας και διάδοσης γνώσεων, οι οποίοι ασκούν δραστηριότητες μη οικονομικής φύσης. Ο προϋπολογισμός της δράσης ανέρχεται σε 39.322.800 ευρώ, με τη Δημόσια Δαπάνη να συγχρηματοδοτείται από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και το Ελληνικό Δημόσιο. Η καταληκτική ημερομηνία υποβολής των αιτήσεων χρηματοδότησης ερευνητικών έργων ορίστηκε για την Παρασκευή 11 Νοεμβρίου 2022.
Η εν λόγω δράση απευθύνεται σε Οργανισμούς έρευνας και διάδοσης γνώσεων, οι οποίοι ασκούν δραστηριότητες μη οικονομικής φύσης. Βασικός στόχος της Δράσης είναι ενίσχυση συνεργατικών ερευνητικών έργων διαθεματικού χαρακτήρα, υψηλής επιστημονικής και τεχνολογικής ποιότητας, με σκοπό την ενσωμάτωση της έρευνας και της καινοτομίας στον παραγωγικό ιστό της χώρας και την ανάσχεση του «brain drain». Συγκεκριμένα, δικαιούχοι της Δράσης είναι τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (ΑΕΙ) της χώρας και τα Ερευνητικά Κέντρα-Ινστιτούτα. Ευρύτερα, οι φορείς αυτοί δύνανται να είναι: κάθε οντότητα, όπως Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα ή Ερευνητικά Κέντρα/Ινστιτούτα, Τεχνολογικοί Φορείς και Ερευνητικά Πανεπιστημιακά Ιδρύματα, ανεξάρτητα από το νομικό καθεστώς τους (δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου) ή τον τρόπο χρηματοδότησής τους, πρωταρχικός σκοπός των οποίων είναι η εκπαίδευση, η ανεξάρτητη διεξαγωγή βασικής έρευνας, βιομηχανικής έρευνας ή πειραματικής ανάπτυξης ή η ευρεία διάδοση των αποτελεσμάτων των εν λόγω δραστηριοτήτων με τη διδασκαλία, τη δημοσίευση ή τη μεταφορά γνώσεων.
Μέσω της Δράσης θα επιχορηγηθούν δραστηριότητες, οι οποίες αφορούν ενισχύσεις πράξεων/έργων έρευνας και ανάπτυξης (κατηγορία έρευνας: βιομηχανική έρευνα, πειραματική ανάπτυξη), ενεργειών προβολής/διάχυσης των αποτελεσμάτων της πράξης, συμμετοχής σε διεθνή συνέδρια, σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Ως φορέας υλοποίησης της Δράσης ορίζεται η Διεύθυνση Υποστήριξης Δράσεων Έρευνας και Καινοτομίας της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Καινοτομίας (ΓΓΕΚ).
Η Δράση έχει ως ειδικότερους στόχους:
- Την ανάπτυξη συνεργασίας μεταξύ ερευνητικών ομάδων αλλά και την συνεργασία μεταξύ των ερευνητικών Φορέων.
- Την επικέντρωση των προσπαθειών και των διαθέσιμων πόρων σε ερευνητικά θεματικά πεδία, μείζονος ενδιαφέροντος για την κοινωνία και την οικονομία, σύμφωνα με τις προτεραιότητες της Εθνικής Στρατηγικής της Έξυπνης Εξειδίκευσης.
- Την αξιοποίηση των υψηλών προσόντων του ερευνητικού δυναμικού για την ανάπτυξη, την αντιμετώπιση της ανεργίας και την ανακοπή της μετανάστευσης ποιοτικού επιστημονικού δυναμικού.
- Την μεταφορά και η διάχυση καινοτόμων τεχνολογιών προς τους παραγωγικούς φορείς της χώρας με σκοπό την ανάπτυξη/βελτίωση προϊόντων, διεργασιών ή υπηρεσιών υψηλής προστιθέμενης αξίας, με την αξιοποίηση των προϊόντων της έρευνας.
- Την ανάπτυξη νέων γνώσεων-συμπεριλαμβανομένων των νέων τεχνολογιών με στόχο τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας και την αντιμετώπιση σημαντικών κοινωνικών και περιβαλλοντολογικών αναγκών.
Οι βασικές προϋποθέσεις συμμετοχής των δυνητικών δικαιούχων στη Δράση είναι οι εξής:
- Οι δικαιούχοι δεσμεύονται ότι το έργο δεν έχει υποβληθεί για χρηματοδότηση και δεν θα υποβληθεί σε άλλο πρόγραμμα που χρηματοδοτείται από εθνικούς ή κοινοτικούς πόρους, εφόσον ενταχθεί στη Δράση.
- Οι δικαιούχοι οφείλουν να εκτελέσουν το ερευνητικό έργο σε εγκατάστασή τους, που βρίσκεται εντός των γεωγραφικών ορίων της ελληνικής επικράτειας.
- Εφόσον εγκριθεί η ενίσχυση ενός έργου, απαγορεύεται η εκχώρηση του ανατιθέμενου έργου σε τρίτους από οποιονδήποτε δικαιούχο, καθώς και της απαίτησης για ενίσχυση που προκύπτει από την ανάθεση αυτή.
- Οι συμμετέχοντες φορείς ενός έργου θα υπογράψουν συμφωνητικό συνεργασίας για την από κοινού υλοποίησή του και τους όρους της μεταξύ τους συνεργασίας. Στο συμφωνητικό θα ορίζεται ο Συντονιστής φορέας, ο οποίος είναι ο κοινός εκπρόσωπος των φορέων που συμπράττουν για την υλοποίηση και αναλαμβάνει την ευθύνη για τη συνολική διαχείριση του έργου, καθώς και ο Επιστημονικός Υπεύθυνος.
Επιλέξιμες Διαθεματικές Επιστημονικές Περιοχές
1. Agriculture and Food Industry:
Καινοτόμος φυτοπροστασία και περιβάλλον Ανάπτυξη σύγχρονων τεχνολογιών, προϊόντων και στρατηγικών φυτοπροστασίας, για τη βιώσιμη γεωργική παραγωγή, χωρίς υπολείμματα φυτοφαρμάκων στα προϊόντα και το περιβάλλον. Επείγουσες εναλλακτικές λύσεις για τα μείζοντα θέματα φυτοπροστασίας και τη στήριξη της ελληνικής υπαίθρου, στην νέα πραγματικότητα της πράσινης Ευρώπης.
2. Health and Pharmaceuticals
Ανάδειξη, επιβεβαίωση και αξιοποίηση της γενετικής βάσης μη-μεταδοτικών πολυπαραγοντικών νοσημάτων για την ανάπτυξη νέων θεραπευτικών προσεγγίσεων και αξιόπιστων βιοδεικτών Ανάπτυξη υπολογιστικών τεχνολογιών για την ανάλυση σύνθετων γενετικών αλλαγών που σχετίζονται με πολυπαραγοντικά νοσήματα. Σχεδίαση και οργάνωση δράσεων για τη δημιουργία βιοτραπεζών και βάσεων δεδομένων για γενετικές μελέτες.
3. Health and Pharmaceuticals
Ανάπτυξη βιολογικών μοντέλων πρόβλεψης κινδύνου (systems medicine approach) επιπλοκών από λοιμώδη νοσήματα σε εξατομικευμένο επίπεδο στον «υγιή» πληθυσμό. α. Ανάπτυξη μιας ολιστικής πολυπαραμετρικής προσέγγισης (systems medicine approach) που περιλαμβάνει την κατανόηση γενετικών και επιγενετικών μηχανισμών ρύθμισης (α) της ανοσολογικής απάντησης και (β) της ιστικής αντοχής στο stress που προκαλείται από διαφορετικές κατηγορίες παθογόνων και καθορίζει την τελική έκβαση της λοίμωξης, σε εξατομικευμένο επίπεδο σε ένα μεγάλο εύρος του φυσιολογικού πληθυσμού. β. Ανάπτυξη εξειδικευμένων λειτουργικών δοκιμασιών (functional assays) που επιτρέπουν την εκτίμηση (α) της ανοσολογικής απορρύθμισης/βλάβης και (β) της ικανότητας επούλωσης.
4. ICT & Health
4.1 Ενοποίηση και ανάλυση μεγάλων δεδομένων για την ιατρική ακριβείας α. Ενοποίηση δεδομένων για ημιαυτόματη ανάπτυξη και συντήρηση μητρώου ασθενών β. Χρήση μεγάλων δεδομένων (γενετικών και άλλων) για την ανάπτυξη μοντέλων ιατρικής ακριβείας γ. Χρήση δεδομένων ηλεκτρονικής συνταγογράφησης για υποστήριξη πολιτικών υγείας, για ρυθμιστικές διαδικασίες και για έρευνα.
4.2 Ψηφιακοί βιοδείκτες πρόληψης, έγκαιρης διάγνωσης και πρόγνωσης χρόνιων νοσημάτων α. Ενοποίηση ιατρικών εικόνων (π.χ. βάσεις δεδομένων Harmony και PACS) και ηλεκτρονικών φακέλων υγείας (EHR) για την ανάπτυξη νέων μοντέλων πρόβλεψης και διάγνωσης βασισμένων στην τεχνητή νοημοσύνη β. Συνδυασμός μη επεμβατικών βιοδεικτών (π.χ. wearables, ομιλία, δείκτες αίματος) για την πρόληψη, έγκαιρη διάγνωση ή/και παρακολούθηση θεραπειών ασθενειών γ. Ανάπτυξη και εφαρμογές τεχνικών τεχνητής νοημοσύνης για την αυτόματη επεξεργασία και ανάλυση ιατρικών εικόνων (π.χ. μέτρηση διαστάσεων, διάκριση οργάνων και όγκων).
5. ICT – Industry 4.0
5.1. Βελτιστοποίηση διαδικασιών παραγωγής με Cyber-Physical Systems για έξυπνα και προσαρμοστικά συστήματα παραγωγής, Έξυπνους αισθητήρες και IoT πλατφόρμες, Τεχνολογία digital twins, Προηγμένα συστήματα ελέγχου και ρομποτικής
5.2. Πλατφόρμα διαχείρισης έξυπνης πόλης που ενσωματώνει ετερογενή δεδομένα από διάφορες πηγές και δίνει τη δυνατότητα οπτικοποίησης της πληροφορίας και αναλύσεων μεγάλων δεδομένων μέσα από dashboards, τεχνολογία digital twins, με εφαρμογές όπως η διαχείριση της κυκλοφορίας πεζών και οχημάτων, η διαχείριση υποδομών& πόρων για πράσινη οικονομία.
6. Energy – Climate
6.1 Πράσινα Νησιά Βέλτιστες ενεργειακές λύσεις για Νήσους, βασισμένες σε ΑΠΕ και Αποθήκευση Ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης πράσινης κινητικότητας και διαχείρισης υδάτων, στα πλαίσια της Κυκλικής Οικονομίας.
6.2 Πράσινη Ναυτιλία Τεχνολογίες χαμηλού άνθρακα στη ναυτιλία, συμπεριλαμβανομένων λύσεων Ηλεκτροκίνησης, Αμμωνίας και Υδρογόνου σε πλοία και λιμένες.
7. Advanced Materials for Energy
7.1 Υλικά για φωτοβολταϊκές κυψέλες: υλικά για φωτοβολταϊκά τρίτης γενεάς (υψηλής απόδοσης, χαμηλότερου κόστους και υψηλής σταθερότητας), αποδοτικά φωτοβολταϊκά περοβσκιτών και χαλκογoνιδίων μετάλλων μετάπτωσης, υλικά για υβριδικές διατάξεις, υλικά για κυψέλες πολλαπλών σταδίων, οργανικά και εύκαμπτα φωτοβολταϊκά.
7.2 Υλικά για μετατροπή, αποθήκευση εξοικονόμηση ενέργειας ή εφαρμογές αντιρρύπανσης: υλικά για μετατροπή και αποθήκευση ενέργειας (π.χ., υλικά για παραγωγή υδρογόνου, υλικά για κελία καυσίμων, υλικά για μπαταρίες, υλικά για υπερπυκνωτές), Υλικά για εξοικονόμηση ενέργειας (π.χ., θερμοηλεκτρικά υλικά για ηλεκτρονικά ισχύος, υλικά για αποδοτικότερα ηλεκτρονικά συστήματα, εύκαμπτα ηλεκτρονικά για εφαρμογές χαμηλής κατανάλωσης, υλικά για εφαρμογές μηδενικής κατανάλωσης), Υλικά για περιβαλλοντικές εφαρμογές αντιρρύπανσης (π.χ., μεμβράνες διαχωρισμού αερίων για απομάκρυνση CO2, υλικά για κατακράτηση CO2, μεμβράνες καθαρισμού νερού)
8. Social impact of green and digital transformation
Κοινωνικές και ανθρωπιστικές επιπτώσεις της μετάβασης στην πράσινη ανάπτυξη και στην ψηφιακή οικονομία, και αξιολόγηση των δράσεων που θα συμβάλλουν ώστε αυτή να είναι συμπεριληπτική. Το έργο θα πρέπει: · να καλύπτει το ευρύτερο δυνατό φάσμα επιπτώσεων (εντοπισμός κλάδων, επαγγελμάτων, δεξιοτήτων, περιοχών, κοινωνικών ομάδων που αναμένεται να ωφεληθούν από την οικονομική αναδιάρθρωση, καθώς και εκείνων που αναμένεται να πληγούν) · να αξιοποιεί όλα τα διαθέσιμα εμπειρικά δεδομένα για την πρόβλεψη και παρακολούθηση των επιπτώσεων, και θα δημιουργεί νέα δεδομένα (π.χ. με επιτόπια έρευνα σε χώρους εργασίας σε διάφορους κλάδους και περιοχές) · να αξιολογεί τις δημόσιες πολιτικές (π.χ. στο πεδίο της αναβάθμισης των δεξιοτήτων, ή της διευκόλυνσης της κινητικότητας από παρωχημένες σε βιώσιμες δραστηριότητες) οι οποίες στοχεύουν στη δίκαιη μετάβαση, αξιοποιώντας και τη διεθνή εμπειρία, καταλήγοντας σε συγκεκριμένες και κοστολογημένες προτάσεις.
