Ροή
«Ντόμινο» επιπτώσεων για την ελληνική οικονομία αναμένεται να προκαλέσουν οι διεθνείς και εγχώριες εξελίξεις στην αγορά του πετρελαίου. Το πετρέλαιο ύστερα από τη συμφωνία των μελών του OPEC για πλαφόν στην παραγωγή τα επίπεδα των 32,5 εκατομμυρίων βαρελιών την ημέρα, γίνεται ακόμη πιο ακριβό στην παγκόσμια αγορά και η άνοδος της τιμής στην Ελλάδα ενισχύεται επιπρόσθετα από την αύξηση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης (από 23 σε 28 λεπτά το λίτρο), την αύξηση του ΦΠΑ (από 23% σε 24%) και την ισοτιμία ευρώ-δολαρίου.
Η επίδραση της τιμής του πετρελαίου στην ελληνική οικονομία είναι προφανής αν αναλογιστεί κανείς ότι η αγορά καυσίμων θεωρείται μια από τις αποκαλούμενες ατμομηχανές της οικονομίας. Την επταετία 2009 – 2015 έχει συνεισφέρει στην εθνική οικονομία σχεδόν 28 δις. ευρώ σε φόρους και δασμούς δηλαδή το 12% των συνολικών εσόδων του Κράτους. Απασχολεί άμεσα πάνω από 1800 άτομα έχοντας εισφέρει σε αμοιβές και εργοδοτικές εισφορές σχεδόν 28 εκατομμύρια ευρώ ενώ εμμέσως απασχολεί περίπου 40.000 άτομα.
Η εμπειρία έχει καταδείξει ότι οι αυξήσεις στην τιμή του πετρελαίου επιφέρουν πάντα αλυσιδωτές επιπτώσεις για τις επιχειρήσεις εμπορίας πετρελαιοειδών (μείωση των επενδύσεων λόγω πτώσης των εσόδων κλπ), την καταναλωτική δαπάνη (επιβράδυνση της εγχώριας ζήτηση και του ρυθμού μεγέθυνσης του ΑΕΠ) ενώ αρνητικές είναι οι συνέπειες σε νευραλγικούς τομείς όπως είναι για παράδειγμα ο Τουρισμός.
Η Ελλάδα είναι μια χώρα που εισάγει πετρέλαιο κυρίως από Ρωσία, Αίγυπτο, Λιβύη, Ιράκ (πρόσφατα και από το Ιράν). Όταν λοιπόν οι Έλληνες αναγκάζονται να πληρώσουν πιο ακριβά το πετρέλαιο αναγκαστικά «κόβουν» από αλλού και τελικά μεταφέρονται οικονομικοί πόροι στις πετρελαιοπαραγωγές χώρες. Κατά τον ίδιο τρόπο, ο Τουρισμός, ο οποίος αποτελεί βασική πηγή εσόδων για την Ελλάδα δέχεται ένα διπλό «χτύπημα». Οι Ευρωπαίοι τουρίστες οι οποίοι προτιμούν την Ελλάδα αλλά πληρώνουν επίσης ακριβά το πετρέλαιο λόγω της ισοτιμίας ευρώ δολαρίου μειώνουν την τουριστική τους δαπάνη. Παράλληλα, οι ελληνικές τουριστικές επιχειρήσεις, αγοράζοντας ακριβό πετρέλαιο βλέπουν το λειτουργικό τους κόστος να αυξάνεται.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η αύξηση των τιμών της ενέργειας έχει επιπτώσεις και στους δείκτες της ενεργειακής φτώχειας. Σύμφωνα με έρευνα των Πανεπιστημίων Πατρών (Δήμητρα Αγγελοπούλου) και του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών (Παναγιώτης Σύψας), οι μεγάλες αυξήσεις στις τιμές της ενέργειας επηρεάζουν στην Ελλάδα τους δείκτες φτώχειας και ανισότητας.
Νέα «κόλπα» από τους λαθρέμπορους καυσίμων με αφορμή την επιβολή του ΕΦΚ
Σύμφωνα με το Σύνδεσμο Εταιρειών Εμπορίας Πετρελαιοειδών (ΣΕΕΠΕ), τα διαφυγόντα κέρδη για το Κράτος από το λαθρεμπόριο ήταν της τάξεως των 225 εκατομμυρίων ευρώ. Όπως αναφέρει ο γενικός διευθυντής του ΣΕΕΠΕ, Ανδρέας Πετριανίδης, η επιβολή του ΕΦΚ από 1/1/2017 αποτελεί μια ευκαιρία για όσους παρανομούν στα πρατήρια να διαθέσουν πετρέλαιο θέρμανσης αντί για κίνησης. Τα διαφεύγοντα έσοδα του Δημοσίου είναι η διαφορά Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης (ΕΦΚ) μεταξύ Πετρελαίου Θέρμανσης και Κίνησης και ο αναλογών σε αυτήν ΦΠΑ.
Με τον τρόπο αυτό, αυξάνεται το περιθώριο κέρδους εν αγνοία των καταναλωτών και μειώνονται τα κρατικά έσοδα. Τέτοιου είδους πρακτικές πλήττουν ολόκληρο τον κλάδο ο οποίος ούτως ή άλλως έχει να αντιμετωπίσει τον έντονο ανταγωνισμό και άλλου είδους παράνομες πρακτικές όπως είναι οι πειραγμένες αντλίες στα πρατήρια.
Γιάννης Αληγιζάκης: Οι φόροι και η παραβατικότητα οδηγούν σε μειωμένα κρατικά έσοδα
Ο κλάδος πετρελαιοειδών εξακολουθεί να είναι σε μεγάλη πίεση. Σύμφωνα με τον Πρόεδρο του Συνδέσμου Εταιρειών Εμπορίας Πετρελαιοειδών (ΣΕΕΠΕ), Γιάννη Αληγιζάκη, «στο 9μηνο τόσο η αγορά όσο και τα στοιχεία των πρώτων ημερών του Οκτωβρίου επιβεβαιώνουν ότι υπάρχει πτώση. Η συνεχιζόμενη ύφεση είναι μια πολύ σοβαρή αιτία της πτώσης και της κρίσης στον κλάδο των καυσίμων». Ο κ. Αληγιζάκης επεσήμανε ότι οι φόροι και η μεγάλη παραβατικότητα (λαθρεμπόριο, νοθεία κλπ) οδηγούν σε μειωμένα κρατικά έσοδα, συντηρούν τις συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού στην αγορά, αποτελούν κίνητρο για λαθρεμπόριο και μειώνουν την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας. «Η υψηλή φορολογία οδηγεί σε μείωση καταναλώσεων άρα και δυσκολία της οικονομίας να επανεκκινήσει ενώ δημιουργεί αυξημένες απαιτήσεις στις εταιρείες καυσίμων για κεφάλαια κίνησης, σε μια εποχή που το τραπεζικό σύστημα ακόμη προσπαθεί να βρει τις ισορροπίες του, προκαλώντας ακόμη μεγαλύτερα προβλήματα στην προσπάθεια του κλάδου να επιβιώσει» σημειώνει σχετικά.
