Θέση στο Ταμείο Ανάκαμψης «κλείδωσαν» οι «Έξυπνες Γέφυρες», δράση που αφορά στη παροχή υπηρεσιών προληπτικής συντήρησης γεφυρών της ΟΣΕ Α.Ε και ΕΡΓΟΣΕ Α.Ε σε διάφορες περιφέρειες της χώρας, με υπογραφή του αναπληρωτή ΥΠΟΙΚ, Θ. Σκυλακάκη. Το έργο προωθείται από το υπ. Υποδομών & Μεταφορών, με φορέα υλοποίησης το ΤΕΕ και προϋπολογισμό σχεδόν 100 εκατ. ευρώ (ειδικότερα 99.494.500 ευρώ), με τους πόρους από το RRF να υπολογίζονται σε 80.237.500 ευρώ. Στο φυσικό αντικείμενο του έργου περιλαμβάνονται συνολικά διακόσιες πενήντα (250) γέφυρες, εκατό (100) γέφυρες του σιδηροδρομικού και εκατόν πενήντα (150) του οδικού δικτύου. Το έργο αφορά στην «έξυπνη» παροχή υπηρεσιών συντήρησης των γεφυρών στην Ελλάδα. Το έργο απαιτεί την προμήθεια και εγκατάσταση ειδικών αισθητήρων / οπτικών ινών μέτρησης φορτίου που θα καταγράφουν τη μετατόπιση των γεφυρών σε πραγματικό χρόνο με σύγχρονες τεχνολογικές μεθόδους.
To insider.gr έχει αναδείξει αρκετές φορές το θέμα της προώθησης των Smart Bridges στην Ελλάδα, μάλιστα, προ ολίγων μηνών, είχε αποκαλύψει και τις σχετικές ενέργειες του ΤΕΕ για τη διαβούλευση επί των σχετικών διαδικασιών, επί του σχεδίου διακήρυξης ηλεκτρονικού διαγωνισμού, ύψους άνω των 156 εκατ. ευρώ (με ΦΠΑ, συμπεριλαμβανομένης προαίρεσης 23,6 εκατ. ευρώ). Ωστόσο, ακόμα εκκρεμεί η προκήρυξη του διαγωνισμού.
Κατά την έναρξη του έργου ο κατάλογος γεφυρών δύναται να επικαιροποιηθεί, ανάλογα με τις ανάγκες. Μετά την οριστική παραλαβή του έργου έχει προβλεφθεί Περίοδος Εγγύησης και Συντήρησης (ΠΕΣ) συνολικής διάρκειας πέντε (5) ετών, η οποία αφορά το σύνολο του έργου (εξοπλισμός, εφαρμογές λογισμικού και λογισμικού συστήματος). Η ελάχιστη ζητούμενη Περίοδος Εγγύησης για το σύνολο του πληροφοριακού συστήματος που θα καλύπτει το έργο (εξοπλισμός, εφαρμογές λογισμικού και λογισμικού συστήματος) είναι τρία (3) έτη από την Οριστική Παραλαβή του Έργου. Το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών μέσα από αυτή τη δράση δρομολογεί αποφασιστικό βήμα για την ενίσχυση της ασφάλειας των γεφυρών στην Ελλάδα, με αιχμή τις σιδηροδρομικές, εισάγοντας ένα σύγχρονο σύστημα ελέγχου της κατάστασής τους. Με απόφαση που έχει υπογράψει ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Κώστας Καραμανλής, φορέας υλοποίησης του έργου είναι το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (Τ.Ε.Ε.).
Οι «γηραιές» γέφυρες
Το μεγαλύτερο ποσοστό των γεφυρών της χώρας κατασκευάστηκε στις δεκαετίες ’50 έως ’80 και οδεύει σήμερα προς το τέλος της θεωρητικής ζωής του. Είναι επομένως σαφές ότι για την ασφαλή χρήση των γεφυρών απαιτείται να αξιολογηθεί άμεσα η δομική και λειτουργική επάρκειά τους, κυρίως ως προς τα κινητά φορτία λειτουργίας τους, βάσει σύγχρονων διαδικασιών και μεθοδολογιών άμεσης αξιολόγησης (Smart Assessment Procedures ή «SAP»).
Οι καινοτόμες τεχνολογίες
Με το έργο αυτό, επιδιώκεται η παροχή υπηρεσιών προληπτικής συντήρησης γεφυρών της ΟΣΕ Α.Ε και ΕΡΓΟΣΕ Α.Ε σε διάφορες περιφέρειες της χώρας, με τη χρήση καινοτόμων τεχνολογιών όπως το Ίντερνετ των πραγμάτων (IOT). Οι πληροφορίες που σχετίζονται την κατάσταση των γεφυρών, θα καταγράφονται και θα επεξεργάζονται με ειδικούς αλγόριθμους που υπολογίζουν την αντοχή των γεφυρών και θα είναι διαθέσιμες σε εξειδικευμένους μηχανικούς που θα είναι αρμόδιοι για τη βελτίωση του επιπέδου ασφάλειας των γεφυρών και την πρόληψη μελλοντικών ατυχημάτων.
Όλες οι υποδομές ων γεφυρών θα εξοπλιστούν με ειδικά συστήματα μέτρησης της δομικής απόκρισης, αισθητήρες / οπτικές ίνες που θα μετρούν και καταγράφουν τις απαραίτητες πληροφορίες, σε πραγματικό χρόνο με σύγχρονες και αποδεκτές τεχνολογικές μεθόδους.
Οι διαδικασίες αξιολόγησης και ελέγχου θα υλοποιηθούν με χρήση σύγχρονων συστημάτων ενόργανης δομικής παρακολούθησης σε πραγματικό χρόνο (Real Time Structural Health Monitoring, RTSHM). Η εφαρμογή εξειδικευμένων μεθοδολογιών ενόργανης δομικής παρακολούθησης, συνδυασμού δηλαδή τεκμηρίωσης - ενοργάνωσης και γρήγορης αποτίμησης, είναι σύμφωνη με πρακτικές πολλών προηγμένων χωρών και αποτελεί παγκοσμίως την πιο δόκιμη μέθοδο εκτίμησης ενδεχομένων υποβαθμίσεων της δομικής υγείας σε βάθος χρόνου.
Η συνθήκη ελέγχου είναι η αξιολόγηση σε πραγματικό χρόνο της δομικής τρωτότητας των γεφυρών υπό τα συνήθη φορτία λειτουργίας και ο καθορισμός με σαφήνεια των μεγίστων επιτρεπόμενων όριων διελεύσεων βαρέων οχημάτων (έλεγχος μεγίστων παραμορφώσεων). Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται η έγκαιρη πρόβλεψη αστοχιών (situational awareness), δίνεται η δυνατότητα άμεσων λήψεων αποφάσεων και μέτρων (informed decision making process) ενώ παράλληλα εξασφαλίζεται η εξοικονόμηση πόρων μέσω προτεραιοποίησης συντηρήσεων και ενισχύσεων όπου πραγματικά απαιτείται.
Με τη δημιουργία καινοτόμου τεχνικού φακέλου ψηφιακού διδύμου (digital twin) στις γέφυρες, αλλά με την εγκατάσταση αισθητήρων μηχανικών καταγραφών, στάθμης υδάτων και μετεωρολογικών δεδομένων, το σύστημα δύναται να χρησιμοποιηθεί για την αποτροπή καταστροφών που προκαλούνται λόγω της κλιματικής αλλαγής. Εξειδικευμένοι μηχανικοί θα μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα δεδομένα των γεφυρών και τις μετρήσεις πραγματικού χρόνου για τη λήψη των απαραίτητων μέτρων, με στόχο την πρόληψη των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και τη διαχείριση μελλοντικών κινδύνων που σχετίζονται με το κλίμα.
