Συνολικές επενδύσεις που μπορεί να φτάσουν κοντά στα επίπεδα των 950 εκατ. ευρώ στα δύο μεγαλύτερα λιμάνια της χώρας, σε Πειραιά (ΟΛΠ) και Θεσσαλονίκη (ΟΛΘ), «ξεκλειδώνει» η δράση του Ταμείου Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ) και ως Αρχή Σχεδιασμού Λιμένων. Αυτό αναφέρουν στελέχη της αγοράς που θεωρούν ότι το μοντέλο προώθησης των μεγάλων projects στον ΟΛΠ, που προσεγγίζουν τα 650 εκατ. ευρώ, μπορεί να αποτελέσει «οδηγό» για το επενδυτικό πλάνο έως 300 εκατ. ευρώ στον ΟΛΘ.
Ο κομβικός ρόλος του Ταμείου ως Αρχής Σχεδιασμού Λιμένων
Κατ’ αρχάς πρέπει να σημειωθεί ότι τόσο σε κυβερνητικό επίπεδο όσο και στο ίδιο το ΤΑΙΠΕΔ η προώθηση επενδύσεων σε βασικά λιμάνια της χώρας και η αξιοποίηση περιφερειακών assets είναι βασική επιδίωξη. Το ΤΑΙΠΕΔ, ως Αρχή Σχεδιασμού, έχει ουσιαστικά την αρμοδιότητα να λειτουργεί ως one stop shop και να συντονίζει όλους τους εμπλεκόμενους φορείς που πρέπει να συμπράξουν για την έγκριση του Master Plan και της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ), για τον Οργανισμό Λιμένος Πειραιώς (ΟΛΠ), τον Οργανισμό Λιμένος Θεσσαλονίκης (ΟΛΘ) και τους 10 περιφερειακούς λιμένες που έχει στο χαρτοφυλάκιό του. Σε σημαντικό βαθμό, το ΤΑΙΠΕΔ κεφαλαιοποιεί την εμπειρία που έχει αποκτήσει από την ανάπτυξη άλλων εμβληματικών επενδύσεων, όπως π.χ. του Ελληνικού, αναλαμβάνοντας τον συντονισμό της αδειοδοτικής διαδικασίας. Ειδικότερα, το Ταμείο αναλαμβάνει τον συντονισμό της διαδικασίας διαβούλευσης επί της ΣΜΠΕ που συνοδεύει το Master Plan του κάθε λιμένα, την απάντηση στα σχόλια που υποβάλλονται επί της ΣΜΠΕ, τη σύνταξη για λογαριασμό του υπουργείου Ναυτιλίας του σχετικού Προεδρικού Διατάγματος και την υποστήριξη της όλης διαδικασίας έγκρισής του από το ΣτΕ.
Μάλιστα, η σημασία του ρόλου του ΤΑΙΠΕΔ ως Αρχή Σχεδιασμού αναδείχθηκε στην πρόσφατη επιπλοκή που είχε ανακύψει όταν τον Μάρτιο του 2022 το ΣτΕ ακύρωσε την απόφαση της Επιτροπής Σχεδιασμού και Ανάπτυξης Λιμένων (ΕΣΑΛ) με την οποία το 2019 είχε εγκρίνει το masterplan του ΟΛΠ, με το σκεπτικό ότι δεν είχε προηγηθεί στρατηγική περιβαλλοντική εκτίμηση. Το ΤΑΙΠΕΔ, έχοντας ως Αρχή Σχεδιασμού την αρμοδιότητα για τον συντονισμό της περιβαλλοντικής αδειοδότησης του Master Plan, κινητοποιήθηκε προκειμένου να επισπευσθεί η διαδικασία.
Στο «πακέτο» και οι λιμένες Χαλκίδας, Μυτιλήνης, Κύμης
Αξίζει επίσης να προσθέσουμε ότι το υπουργείο Ναυτιλίας μπορεί να αναθέσει στο ΤΑΙΠΕΔ τον ρόλο της Αρχής Σχεδιασμού και για λιμάνια εκτός του χαρτοφυλακίου του. Μάλιστα, ήδη έχει εκδοθεί Υπουργική Απόφαση για την ανάθεση στο ΤΑΙΠΕΔ του ρόλου της Αρχής Σχεδιασμού για τα λιμάνια της Χαλκίδας, της Μυτιλήνης και της Κύμης, ενώ δημοσιεύθηκε και σχετικό ΦΕΚ με την εν λόγω απόφαση μόλις προ ημερών και εντός της εβδομάδας που διανύουμε (μαζί με τα γνωστά λιμάνια Αλεξανδρούπολης, Ηρακλείου, Βόλου, Ηγουμενίτσας, Καβάλας, Πάτρας, Ραφήνας, Ελευσίνας κ.α.).
Το master plan του ΟΛΠ και το επενδυτικό πρόγραμμα 650 εκατ. ευρώ
Για να περάσουμε στα λιμάνια της χώρας και το επενδυτικό πλάνο, αναφορικά με τον Οργανισμό Λιμένος Πειραιώς, το Προεδρικό Διάταγμα έγκρισης του σχεδίου ανάπτυξης και διαχείρισης λιμένα (Master Plan), της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) και του καθορισμού των Όρων Δόμησης και Χρήσεων Γης στη Χερσαία Ζώνη Λιμένα Πειραιά εκδόθηκε στο τέλος Ιανουαρίου του 2023, όπως είχε αποκαλύψει τότε το insider.gr.
H έκδοση του Προεδρικού Διατάγματος 32/2023 (ΦΕΚ Δ 25.01.2023) είναι ένα σημαντικό βήμα για την υλοποίηση του Master Plan του ΟΛΠ. Ήδη ο ΟΛΠ βρίσκεται στο επόμενο στάδιο, της εκπόνησης της κυκλοφοριακής μελέτης που αποτελεί πρόκριμα για την περιβαλλοντική αδειοδότηση και με την ευκαιρία αυτή τελεί σε στενή συνεργασία με το ΤΑΙΠΕΔ ως προς την εκπόνηση των ελαχίστων προδιαγραφών που θα πρέπει να περιλαμβάνονται σε όλες τις κυκλοφοριακές μελέτες όλων των Λιμένων. Υπενθυμίζεται ότι στο ΣτΕ είχαν υποβληθεί προσφυγές κατά του έργου επέκτασης της προβλήτας κρουαζιέρας με αποτέλεσμα να «παγώσουν» συνολικά οι επενδύσεις.
To Μaster Plan του ΟΛΠ περιλαμβάνει επενδύσεις συνολικής αξίας περίπου 650 εκατ. ευρώ. Μεταξύ αυτών είναι τα εξής έργα:
- Η επέκταση του προβλήτα κρουαζιέρας προϋπολογισμού 136 εκατ. ευρώ.
- Η αναβάθμιση των υποδομών στη ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη, προϋπολογισμού 55 εκατ. ευρώ.
- Η επέκταση του προβλήτα Ηρακλέους για διακίνηση οχημάτων, με προϋπολογισμό 20 εκατ. ευρώ.
- Η κατασκευή νέου προβλήτα πετρελαιοειδών, προϋπολογισμού 15 εκατ. ευρώ.
- Η αναβάθμιση των υποδομών του Σταθμού Εμπορευματοκιβωτίων 1, αξίας 14 εκατ. ευρώ.
Το master plan του ΟΛΘ και οι υποχρεωτικές – επιπλέον επενδύσεις 300 εκατ.
Όπως ήδη αναφέραμε, υπό μία ευρύτερη έννοια το «project ΟΛΠ» αποτελεί κάτι σαν οδηγό για την προώθηση του επενδυτικού πλάνου του έτερου εισηγμένου λιμανιού, του ΟΛΘ (Οργανισμός Λιμένος Θεσσαλονίκης), όπου «τρέχει» διαδικασία (σαν δημόσια διαβούλευση) από συναρμόδιους φορείς για τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. Έχοντας πλέον και την εμπειρία από την διαδικασία του ΟΛΠ, το Ταμείο συντονίζει την πορεία αδειοδότησης του Master Plan του λιμανιού της Θεσσαλονίκης. Πρέπει να αναφερθεί ότι το ΤΑΙΠΕΔ είχε εκκινήσει συνεργασία με τον ΟΛΘ προκειμένου να «μπει σε ράγες» η αντίστοιχη εγκριτική διαδικασία. Το Master Plan του Λιμένα Θεσσαλονίκης εγκρίθηκε από το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων και έλαβε θετική γνώμη από την Επιτροπή Σχεδιασμού και Ανάπτυξης Λιμένων (ΕΣΑΛ), η οποία συνεδρίασε στις 15/02/2023.
Περιλαμβάνει υποχρεωτικές επενδύσεις, βάσει της Σύμβασης Παραχώρησης, ύψους 180 εκατ. ευρώ και επιπλέον επενδύσεις ύψους περί των 120 εκατ. ευρώ, καταρτίζοντας έτσι ένα συνολικό επενδυτικό πρόγραμμα εκτιμώμενου ύψους 300 εκ. ευρώ μέχρι το τέλος της περιόδου Παραχώρησης, το οποίο αναλύεται ως εξής:
· Επέκταση της λιμενικής υποδομής του 6ου προβλήτα και προμήθεια και εγκατάσταση του απαραίτητου εξοπλισμού και μηχανημάτων, εκτιμώμενου ύψους 200 εκατ. ευρώ.
· Έργα αποκατάστασης και αξιοποίησης του Κτηρίου Παλαιού Τελωνειακού Σταθμού (νυν Επιβατικού Σταθμού) με συνολικό εκτιμώμενο κόστος περίπου 25 εκατ. ευρώ.
· Κατασκευή νέου Logistics Center στη βάση του 6ου Προβλήτα, με εκτιμώμενο κόστος περίπου 30 εκατ. ευρώ
· Αναστήλωση, αποκατάσταση και αξιοποίηση των διατηρητέων κτιρίων και του περιβάλλοντος χώρου τους, κατασκευή νέων και αναβάθμιση των υφιστάμενων κτιριακών εγκαταστάσεων του Λιμένα Θεσσαλονίκης για εμπορικές, πολιτιστικές και διοικητικές χρήσεις, με εκτιμώμενο κόστος περίπου 45 εκατ. ευρώ.
Να προστεθεί ότι ο ΟΛΘ έχει συμπεριλάβει στο masterplan τις προαναφερόμενες επενδύσεις δεδομένου ότι στόχος του Λιμένα Θεσσαλονίκης είναι να εξελιχθεί στον μεγαλύτερο λιμένα των Βαλκανίων. Άλλωστε, ο ΟΛΘ είναι ο μεγαλύτερος λιμένας στην Ελλάδα σε διακίνηση συμβατικού/χύδην φορτίου, η κίνηση της κρουαζιέρας έχει αυξηθεί ραγδαία το έτος 2022 και αναμένεται να συνεχίσει να αυξάνεται τα επόμενα χρόνια, ενώ η εισηγμένη φέρεται να διατηρεί στενές σχέσεις με όλους τους συνεργαζόμενους φορείς/stakeholders αλλά με την πόλη της Θεσσαλονίκης.
