Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκονται οι αξιολογήσεις των επενδυτικών προγραμμάτων που έχουν υποβληθεί στις δράσεις πράσινου και ψηφιακού μετασχηματισμού του νέου ΕΣΠΑ 2021-2027, με τις πρώτα αποτελέσματα να χτυπούν «καμπανάκια» για την ετοιμότητα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων να διεκδικήσουν με αξιώσεις τα διαθέσιμα κονδύλια.
Και αυτό γίνεται ιδιαίτερα εμφανές στα προγράμματα ανεπτυγμένου ψηφιακού μετασχηματισμού και τεχνολογιών όπου το ποσοστό απόρριψης ξεπερνά το 50%. Το δείγμα είναι μικρό, καθώς μέχρι στιγμής έχουν γίνει οι πρώτες αξιολογήσεις των επενδυτικών σχεδίων, ενώ υπάρχει και το ενδεχόμενο ορισμένες εταιρείες που βιάστηκαν γιατί η αξιολόγηση γίνεται με σειρά προτεραιότητας να μην συμπλήρωσαν σωστά τις αιτήσεις.
Όμως, όπως σημειώνουν στελέχη της αγοράς στο insider.gr τα αποτελέσματα έρχονται να επιβεβαιώσουν την εμπειρία όλων των προηγούμενων ετών που έχει δείξει πως πολλές φορές οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις δεν είναι έτοιμες για να υποβάλλουν αιτήσεις, οι οποίες πολλές φορές δεν είναι σωστά προετοιμασμένες. Γεγονός το οποίο σε μεγάλο βαθμό αποδίδεται και στην ύπαρξη πολλών «συμβούλων ΕΣΠΑ» που χωρίς να έχουν την απαιτούμενη τεχνογνωσία και εμπειρία υπόσχονται σίγουρη χρηματοδότηση στους επιχειρηματίες, συνήθως έναντι μεγάλης αμοιβής.
Το συγκεκριμένο θέμα απασχολεί έντονα τα αρμόδια στελέχη του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών καθώς οι πολλές αιτήσεις χρηματοδότησης, που δεν θα έπρεπε καν να υποβληθούν γιατί η απόρριψη τους είναι σχεδόν σίγουρη, καθυστερούν τις διαδικασίες και δεσμεύουν διαθέσιμου πόρους. Στο πλαίσιο αυτό, σύμφωνα με πληροφορίες, εξετάζονται για το μέλλον διάφορα μέτρα, όπως η δημιουργία μητρώου στο οποίο θα συμμετάσχουν σύμβουλοι και εταιρείες με αποδεδειγμένη εμπειρία.
Η πορεία των αξιολογήσεων
Στον «Προηγμένο Ψηφιακό Μετασχηματισμό ΜμΕ», τα συνολικά εγκεκριμένα έργα στη Δράση ανέρχονται σε 10 με συνολική επιλέξιμη Δημόσια Δαπάνη 2,1 εκατ. ευρώ και το σύνολο των αιτήσεων για τις οποίες έχουν εκδοθεί αποτελέσματα Αξιολόγησης ανέρχονται σε 21 αιτήσεις χρηματοδότησης συνολικού αιτούμενου προϋπολογισμού 7,4 εκατ. ευρώ. Δηλαδή έχουν κοπεί 11 αιτήσεις με προϋπολογισμό άνω των 4 εκατ. ευρώ.
Στον «Ψηφιακό Μετασχηματισμό Αιχμής ΜμΕ», έχουν εγκριθεί τέσσερις αιτήσεις χρηματοδότησης με συνολικό επιλέξιμο προϋπολογισμό 3,28 εκατ. ευρώ και επιχορηγούμενη δημόσια δαπάνη 1,48 εκατ. ευρώ, ενώ απορρίφθηκαν επτά αιτήσεις προϋπολογισμού 5,45 εκατ. ευρώ.
Τελείως διαφορετική είναι η εικόνα στον «Βασικό Ψηφιακό Μετασχηματισμό ΜμΕ» που απευθύνεται σε επιχειρήσεις που κάνουν τα πρώτα τους ψηφιακά βήματα, με πιο απλές παρεμβάσεις ψηφιοποίησης. Μέχρι στιγμής, επιλέξιμα είναι 371 έργα με συνολική επιλέξιμη δαπάνη 5,36 εκατ. ευρώ, ενώ έχουν απορριφθεί 143 αιτήσεις.
Καλύτερα είναι τα πράγματα στο πράσινα προγράμματα του ΕΣΠΑ. Στον «Πράσινο Μετασχηματισμό ΜμΕ» μέχρι στιγμής έχουν κριθεί επιλέξιμες 90 αιτήσεις χρηματοδότησης με επιχορηγούμενη δημόσια δαπάνη περίπου 24,4 εκατ. ευρώ, ενώ 30 αιτήσεις, συνολικού αιτούμενου προϋπολογισμού περίπου 10,5 εκατ. απορρίφθηκαν. Για το πρόγραμμα «Πράσινη Παραγωγική Επένδυση» έχουν εγκριθεί οι πρώτες 78 αιτήσεις συνολικής επιχορηγούμενης δημόσιας δαπάνης 5,51 εκατ. ευρώ, ενώ απορρίφθηκαν 29 αιτήσεις.
Η μεγάλη διαφορά μεταξύ των δράσεων του πράσινου και του ψηφιακού μετασχηματισμού εξηγείται σε κάποιο βαθμό και από την διαφορετική στόχευση, που έχει οδηγήσει και στις αισθητά μειωμένες αιτήσεις, ειδικά για τον «Προηγμένο Ψηφιακό Μετασχηματισμό ΜμΕ», ενώ την ίδια στιγμή για τις δράσεις του «Πράσινου Μετασχηματισμύ ΜμΕ» οι αιτήσεις έχουν σταματήσει λόγω του μεγάλου ενδιαφέροντος.
«Η αλήθεια είναι ότι οι δράσεις του Ψηφιακού Μετασχηματισμού δεν γνώρισαν μεγάλη ζήτηση. Είναι προγράμματα που στοχεύουν στην επιχορήγηση συγκεκριμένου εξοπλισμού και μόνο και για αυτό τον λόγο δεν προσφέρουν ευελιξία στην πλειοψηφία των επενδυτών που κοιτούν στρατηγικά αυτό τον κλάδο», εξηγεί ο CEO της Anodos Consulting Group Κωνσταντίνος Παντελής. «Σε αντίθεση τα επενδυτικά σχέδια που κατά πλειοψηφία επέλεξαν τις δράσεις της Πράσινης Μετάβασης συνδέονται με ευέλικτα προγράμματα που περιλαμβάνουν μεγαλύτερη ποικιλία στις επιλέξιμες δαπάνες .Αυτό κατέληξε σε σημαντική υπερκάλυψη των σχεδίων που υποβλήθηκαν σε σχέση με τον προϋπολογισμό του προγράμματος».
Τα προγράμματα που έρχονται
Στο μεταξύ προχωρούν και οι επόμενες δράσεις ενίσχυσης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων από το ΕΣΠΑ. Μέσα στις επόμενες ημέρες αναμένεται να ξεκινήσουν οι αιτήσεις για τις δύο δράσεις για την ενίσχυση νέων και υπό σύσταση επιχειρήσεων του νέου ΕΣΠΑ με συνολικό προϋπολογισμό 350 εκατ. ευρώ. Σε αντίθεση με τις δράσεις πράσινου και ψηφιακού μετασχηματισμού που οι αξιολογήσεις γίνονται με σειρά προτεραιότητας οι αιτήσεις εδώ θα βαθμολογηθούν και θα επιλεχθούν τα επενδυτικά σχέδια με την υψηλότερη βαθμολογία.
Ακόμη προ των πυλών βρίσκεται το «Ερευνώ – Καινοτομώ» που θα χρηματοδοτήσει με 300 εκατ. ευρώ για δράσεις Έρευνας και Ανάπτυξης (R&D) από μικρομεσαίες επιχειρήσεις αλλά και συμπράξεις επιχειρήσεων με ερευνητικούς οργανισμούς. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα έχει καθυστερήσει σημαντικά, γεγονός το οποίο αποδίδεται σε αλλαγές που προετοιμάζονται με βάση και την εμπειρία του προηγούμενου προγράμματος που έτρεξε με πόρους του ΕΣΠΑ 2014-202.
Στους διαθέσιμους πόρους για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις έρχονται να προστεθούν και οι δράσεις που χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης. Το επόμενο διάστημα δρομολογούνται τέσσερις νέες δράσεις για επιδοτήσεις επιχειρήσεων του ευρύτερου τουριστικού κλάδου, ως μέρος του πακέτου των 1,5 δισ. ευρώ που περιλαμβάνει το Ταμείο.
