Αντιμέτωποι με καθυστερήσεις, αργές ή και… αμφιβόλου κατάληξης διαδικασίες βρίσκονται αρκετοί διαγωνισμοί για την προώθηση υποδομών μέσω Σύμπραξης Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ), άνω των 3 δισ. ευρώ, που αφορούν όχι μόνο σε κτιριακές εγκαταστάσεις, τομέας που φαίνεται να παρουσιάζει και το μεγαλύτερο πρόβλημα, αλλά και σε οδικά έργα, μονάδες αποβλήτων, φράγματα κ.α.. Προ ημερών το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών έδωσε επιπλέον χρόνο στους υποψήφιους «μνηστήρες» ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ΑΚΤΩΡ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ – MYTILINEOS, ΑΒΑΞ και INTRAKAT για να δηλώσουν το παρών στη διαδικασία του ανταγωνιστικού διαλόγου για το οδικό ΣΔΙΤ «Μελέτη, Κατασκευή, Χρηματοδότηση της Αναβάθμισης του οδικού άξονα ΕΟ2 (Μαυροβούνι – Έδεσσα, Παράκαμψη Γιαννιτσών, Παράκαμψη Χαλκηδόνας) και λειτουργία/ συντήρηση του τμήματος γέφυρας Αξιού ποταμού – Έδεσσας με Σ.Δ.Ι.Τ.», σχεδόν 445 εκατ. ευρώ σε αξία. Επίσης, δεν έχουν περάσει πολλές μέρες από τότε που έδωσε μια μικρή χρονική παράταση σε έναν κτιριακό διαγωνισμό που προωθείται μέσω ΣΔΙΤ (εκδήλωση ενδιαφέροντος στις 12/02 αντί για τα τέλη Ιανουαρίου), που αφορά στην ανάθεση σύμβασης του έργου «Ανέγερση Δικαστικού Μεγάρου Ηρακλείου και ανακατασκευή Δικαστικού Μεγάρου Ρεθύμνου και συντήρηση και διαχείριση αυτών», αρχικής εκτιμώμενης αξίας 70 εκατ. ευρώ.
Αυτά δεν θα αποτελούσαν υπό άλλες συνθήκες ούτε πρόβλημα, ούτε θα ήταν άξια αναφοράς. Ωστόσο, βάσει όσων έχουν καταγραφεί τα τελευταία χρόνια, υπάρχουν ερωτηματικά στην αγορά για την τύχη σημαντικού μέρους του προγράμματος επενδύσεων σε κτιριακά ΣΔΙΤ που ξεκίνησε προ 3-4 ετών, από το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών από άλλα υπουργεία, Πανεπιστήμια κ.λπ.. Υπενθυμίζεται ότι σε αυτούς τους τέτοιους διαγωνισμούς συμμετείχαν οι ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις, Intrakat, ΑΚΤΩΡ, ΑΒΑΞ, ΜΕΤΚΑ, καθώς και άλλα σχήματα όπως οι ΑΤΕΣΕ, DIMAND, ΕΚΤΕΡ κ.λπ., ενώ όσον αφορά στις ΣΔΙΤ π.χ. για φράγματα είχαμε και συνεργασίες με άλλα σχήματα εξειδικευμένα, όπως και στα projects με μονάδες αποβλήτων (Motor Oil – Thalis, ΤΙΤΑΝ, Ηρακλής, Μεσόγειος κ.α.).
Αργές διαδικασίες, προβλήματα, μικρό ενδιαφέρον ή «ναυάγια»
Για τα δε κτιριακά, που όπως είπαμε αποτελούν και μια «ανοιχτή πληγή», υπάρχουν καθυστερήσεις στην ωρίμανση, άνοδος του κόστους των υλικών ακόμα και έως 50%, δυσκολίες στο χρηματοδοτικό σκέλος, άνοδος επιτοκίων κ.α., με αποτέλεσμα σε κάποιους διαγωνισμούς να έχουμε μόνο μία προσφορά ή και καμία (ακύρωση διαδικασιών). Πάντως, αρκετές φορές από κυβερνητικούς φορείς έχουν ενστάσεις για την προώθηση μη ανταποδοτικών ΣΔΙΤ, καθώς, όπως κατά καιρούς έχει αναφερθεί, το υφιστάμενο «πακέτο» των έργων ΣΔΙΤ, που φτάνει τα 35 με 40 συνολικά, έχει σχεδόν καλύψει το όριο των πληρωμών διαθεσιμότητας, ενώ λογικό είναι κυβέρνηση και ιδιώτες να εστιάζουν πλέον σε άλλες υποδομές που είτε κρίνονται αναγκαίες υπό τα νέα δεδομένα είτε θεωρούνται πιο προσοδοφόρες.
Τα τελευταία χρόνια έχουν προωθηθεί διαγωνισμοί ΣΔΙΤ για οδικά έργα, φοιτητικές εστίες, φράγματα και ύδρευση, σχολεία, δικαστικά μέγαρα, κτίρια για δημόσιες υπηρεσίες, το έργο της μετεγκατάστασης των φυλακών Κορυδαλλού ή του Πρωτοδικείου Αθηνών (που προωθούνται μέσω του ΤΑΙΠΕΔ, της ΧΡΩ.ΠΕΙ. (δίχως αίσιο τέλος), θεωρητικά αναμένονται νεότερα για τη μετεγκατάσταση υπουργείων και φορέων στο πρώην ακίνητο της ΠΥΡΚΑΛ (αργοί ρυθμοί) ή και κάμποσα ΣΔΙΤ διαχείρισης αποβλήτων (έχουν σκοντάψει και σε τοπικές αντιδράσεις για τις χωροθετήσεις μονάδων αλλά και σε προσφυγές μεταξύ ομίλων κ.α.). Όπως, δηλαδή, προκύπτει, πολλά εξ αυτών είναι κτιριακά έργα, και μένει να φανεί αν προχωρήσουν έως τέλους ή στην πορεία ξεχαστούν.
Μάλιστα, κάποιοι στην αγορά, βλέποντας γενικότερα την τάση ανασχεδιασμού του πλάνου προώθησης υποδομών (λόγω καταστροφών από κακοκαιρίας, ελλείψει κονδυλίων κ.α.), αναρωτιούνται αν θα προκύψει και θέμα πληρωμών στα υπάρχοντα έργα ΣΔΙΤ, ιδίως όπου δεν εμπλέκεται άμεσα το κράτος αλλά σχετίζονται με έργα φορέων, τοπικής αυτοδιοίκησης, Πανεπιστημίων κ.α. Βέβαια, σε κάποιες περιπτώσεις είναι εγγυητής το Δημόσιο. Για παράδειγμα, κάποιοι αναφέρουν ότι σε κάποια περιφερειακά ΣΔΙΤ διαχείρισης απορριμμάτων υπάρχουν ζητήματα με τις ροές εισπράξεων, πιθανότατα λόγω καθυστερήσεων στις πληρωμές από τοπικούς δήμους, κι ενώ για τους ιδιώτες «τρέχουν» οι υποχρεώσεις σε επενδύσεις, δάνεια κ.λπ. Βέβαια, όπως αναφέρθηκε, σε ΣΔΙΤ διαγωνισμούς κατασκευής μονάδων αποβλήτων έχουν καταγραφεί τεράστιες καθυστερήσεις αν και υπάρχουν άλλου είδους προβλήματα, ενώ λέγεται στην αγορά ότι σε ΣΔΙΤ τοπικού χαρακτήρα έχει μειωθεί το ενδιαφέρον στους διαγωνισμούς (μαζί με την αύξηση κόστους στα κτιριακά και την αστοχία όλων των παλιών προϋπολογισμών).
Αναμένονται υπογραφές και προώθηση διαδικασιών
Σε κάθε περίπτωση, δεν είναι όλα… προβληματικά, καθώς έχουν προχωρήσει και διαδικασίες. Η Intrakat έχει κερδίσει, δίχως όμως να έχει υπογράψει, συμβάσεις για τα κτιριακά ΣΔΙΤ για τις φοιτητικές εστίες του Πανεπιστημίου Κρήτης, προϋπολογισμού άνω των 200 εκατ. ευρώ, αλλά και τις φοιτητικές εστίες της Θεσσαλίας, προϋπολογισμού 94 εκατ. ευρώ, ενώ Intrakat – Redex (όμιλος Κοπελούζου) έχουν κερδίσει τον διαγωνισμό 140 εκατ. ευρώ για το νέο βιοκλιματικό κτήριο της Γενικής Γραμματείας Υποδομών, επί της οδού Πειραιώς Επίσης. Επίσης, το ΣΔΙΤ για την κατασκευή 17 σχολικών μονάδων στην Κεντρική Μακεδονία, προϋπολογισμού 128,4 εκατ. ευρώ, έχει ανάδοχο το σχήμα Μυτιληναίος – ΑΤΕΣΕ, δίχως όμως και εδώ να έχουμε υπογραφή συμβάσεων, αντιθέτως, παρατείνεται η χρονική περίοδος ολοκλήρωσης των διαδικασιών.
Σε φάση αναμονής είναι διαγωνισμοί όπως το ΣΔΙΤ για την φοιτητική εστία του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, σε αρχικό στάδιο βρίσκονται τα αντίστοιχα ΣΔΙΤ για το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας με προϋπολογισμό 87,7 εκατ. και το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, συνολικού κόστους επένδυσης 64,2 εκατ. ευρώ, η ανέγερση των δικαστικών μεγάρων Λαμίας, Βόλου και της νέας πτέρυγας του δικαστικού μεγάρου Καρδίτσας και την ανακατασκευή του υφιστάμενου δικαστικού μεγάρου Τρικάλων, αξίας 59,9 εκατ. ευρώ. Ακόμα δεν υπάρχουν, επίσης, νέες εξελίξεις για τα ΣΔΙΤ με τα 13 Περιφερειακά Κέντρα Πολιτικής Προστασίας, αξίας 131 εκατ. ευρώ, ή για τα Δικαστικά Μέγαρα σε Θεσσαλονίκη, Κιλκίς, Έδεσσα και Σέρρες, προϋπολογισμού 148,8 εκατ. ευρώ κ.λπ. Επίσης, προχωρούν διαδικασίες και διαγωνισμοί για την υλοποίηση ΣΔΙΤ που αφορούν αρδευτικά έργα, αλλά όχι με γρήγορους ρυθμούς (projects του υπ. Υποδομών αλλά και του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων), για οδικά έργα στη Β. Ελλάδα κ.λπ.
