Με σειρά προτεραιότητας και με ανώτατο ύψος επιδότησης τα 10.000 ευρώ θα μπορούν οι πολύ μικρές, μικρές, μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις να υποβάλλουν αίτηση στο πρόγραμμα «Εξοικονομώ-Αλλάζω συσκευή για επιχειρήσεις». Αν και δεν έχει προσδιοριστεί ακόμη η ημερομηνία έναρξης υποβολής των αιτήσεων (αυτή την στιγμή έχει αναρτηθεί μόνο η προδημοσίευση του προγράμματος στην επίσημη ιστοσελίδα του ΥΠΕΝ), οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να βρίσκονται σε ετοιμότητα καθώς θα εφαρμοστεί η μέθοδος First in-First out.
Το «Αλλάζω συσκευή για επιχειρήσεις», με προϋπολογισμό 105,6 εκατ. ευρώ αποτελεί τον τρίτο πυλώνα ενός ευρύτερου πλαισίου ενίσχυσης των επιχειρήσεων για την βελτίωση της ενεργειακής τους απόδοσης συνολικού ύψους 450 εκατ. ευρώ. Τα άλλα δύο, τα οποία αναμένεται να τρέξουν επίσης θα μπορούν οι πολύ μικρές, μικρές, μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις να υποβάλλουν αίτηση στο πρόγραμμα «Εξοικονομώ-Αλλάζω συσκευή για επιχειρήσεις».
Οι παρεμβάσεις που επιδοτούνται στο «Αλλάζω συσκευή για επιχειρήσεις»
Στόχος του προγράμματος αποτελεί η μείωση εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (GHG) και συγκεκριμένα εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (CO2) κατά μέσο όρο 30%. O συγκεκριμένος στόχος είναι υποχρεωτικός και κατ’ επέκταση οι αιτήσεις που δεν τον πληρούν απορρίπτονται από τη διαδικασία τελικής αξιολόγησης αιτήματος ενίσχυσης. Η τεκμηρίωση της επίτευξης του στόχου της μείωσης των εκπομπών CO2 τουλάχιστον κατά 30% θα προκύπτει από τη σύγκριση του 1ου ΠΕΑ, που καταχωρείται στην ηλεκτρονική πλατφόρμα του Προγράμματος πριν την έναρξη της επένδυσης, και του 2ου ΠΕΑ, που καταχωρείται στην ηλεκτρονική πλατφόρμα μετά την υλοποίηση της επένδυσης, για την εγκατάσταση που έχει δηλωθεί στην αίτηση.
Με αυτά τα δεδομένα, οι ωφελούμενες επιχειρήσεις θα λάβουν ενίσχυση, προκειμένου να προβούν σε εγκατάσταση ενεργειακά, αποδοτικού εξοπλισμού, που αφορά στα εξής:
- Συστήματα θέρμανσης με χρήση αντλιών θερμότητας (όπου εμπεριέχονται και ηλιοθερμικά συστήματα αύξησης της απόδοσης των αντλιών θερμότητας και μέσω αποθήκευσης θερμότητας)
- Συστήματα ηλιακής θέρμανσης
- Έξυπνες συσκευές μέτρησης της καταναλισκόμενης ενέργειας (πίσω από το μετρητή του δικτύου)
- Λοιπές παρεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας, μέσω της εγκατάστασης ενεργειακά αποδοτικού εξοπλισμού και συστημάτων για την εξοικονόμηση ενέργειας στην παραγωγή, την αποθήκευση, τη διανομή προϊόντων, καθώς και τη λειτουργία των εταιρειών
Οι δικαιούχοι
Το πρόγραμμα απευθύνεται σε υφιστάμενες επιχειρήσεις -μικρές (εμπεριέχονται και οι πολύ μικρές), μεσαίες και μεγάλες- που δραστηριοποιούνται στην Ελληνική Επικράτεια με ελληνικό ΑΦΜ, είναι ενεργές κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης συμμετοχής και έχουν ιδρυθεί έως την 31η.12.2023.
Οι εν λόγω επιχειρήσεις θα μπορούν να υποβάλουν μία και μοναδική αίτηση χρηματοδότησης ανά ΑΦΜ. Επιπρόσθετα, θα πρέπει να έχουν εκδώσει το 1ο Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ - ή τον Ενεργειακό Έλεγχο, εφόσον απαιτείται βάσει των κατηγοριών δαπανών) της εγκατάστασης υλοποίησης της επένδυσης ή να το υποβάλουν εντός 20 ημερών από τη στιγμή της υποβολής της προσωρινά υποβληθείσας αίτησης συμμετοχής.
Οι επιλέξιμες δαπάνες
Κάθε αίτηση χρηματοδότησης αφορά στην ενίσχυση:
i. δαπάνης εξοπλισμού:
§ αγοράς ενός νέου συστήματος θέρμανσης με χρήση αντλιών θερμότητας
§ αγοράς ενός νέου συστήματος ηλιακής θέρμανσης
§ αγοράς έξυπνών συσκευών μέτρησης της καταναλισκόμενης ενέργειας (πίσω από το μετρητή του δικτύου)
§ λοιπών παρεμβάσεων εξοικονόμησης ενέργειας
ii. δαπανών υπηρεσιών:
§ εκτέλεσης των αναγκαίων συμπληρωματικών εργασιών για την εγκατάσταση του νέου εξοπλισμού (π.χ. κόστος μεταφοράς, εγκατάστασης, παραμετροποίησης του νέου εξοπλισμού (αντλία θερμότητας, ηλιοθερμικό σύστημα, σύστημα ηλιακής θέρμανσης, έξυπνος μετρητής κ.λπ.)
§ έκδοσης δύο ΠΕΑ, για την εγκατάσταση υλοποίησης της επένδυσης που έχει δηλωθεί στην αίτηση
§ υλοποίησης Ενεργειακού Ελέγχου (πριν την έναρξη της επένδυσης και ακολούθως αυτής, αντίστοιχα της διαδικασίας για τα ΠΕΑ), η οποία είναι επιλέξιμη, μόνο στην περίπτωση όπου υπάρχουν δαπάνες της κατηγορίας δαπανών λοιπών παρεμβάσεων εξοικονόμησης ενέργειας
Σημειώνεται πως ο προμηθευόμενος εξοπλισμός θα πρέπει να είναι σύγχρονος, καινούριος, αμεταχείριστος και στην κυριότητα της επιχείρησης. Ο ΦΠΑ δεν είναι επιλέξιμος, όπως επίσης οι δαπάνες συντήρησης, και επισκευής εξοπλισμού που χρησιμοποιείται ήδη από την επιχείρηση δεν είναι επιλέξιμες.
Ως ημερομηνία έναρξης επιλεξιμότητας δαπανών ορίζεται αυτή της δημοσίευσης της αναλυτικής προκήρυξης του προγράμματος και ως ημερομηνία λήξης επιλεξιμότητας δαπανών η καταληκτική ημερομηνία υλοποίησης της επένδυσης, βάσει της απόφασης ένταξης.
Η διάρκεια υλοποίησης των παρεμβάσεων σε κάθε αίτηση δεν θα μπορεί να υπερβαίνει τους 6 μήνες από την έγκρισή της στο πρόγραμμα.
Ύψος ενίσχυσης
Το ακριβές ύψος της ενίσχυσης θα προκύπτει, λαμβάνοντας υπόψη: το μέγεθος κάθε επιχείρησης, το ποσοστό ενίσχυσης και τον μέγιστο προϋπολογισμό επιλέξιμων δαπανών (με την επιφύλαξη μη υπέρβασης του ανώτατου ορίου σώρευσης του ΕΚ 2831/2023 de minimis).
Ειδικότερα, για τη βελτίωση της ενεργειακής τους απόδοσης οι μικρές επιχειρήσεις θα μπορούν να υποβάλλουν αιτήσεις, με μέγιστο προϋπολογισμό επιλέξιμων δαπανών ύψους 20.000 ευρώ. Το ποσοστό ενίσχυσης διαμορφώνεται στο 50%, οπότε θα μπορούν να λάβουν μέχρι 10.000 ευρώ. Οι μεσαίες και οι μεγάλες επιχειρήσεις αντιστοίχως, θα δύνανται να καταθέσουν αιτήσεις με μέγιστο προϋπολογισμό επιλέξιμων δαπανών ύψους 25.000 ευρώ. Στην περίπτωση αυτών, το ποσοστό ενίσχυσης διαμορφώνεται σε 40%. Συνεπώς, οι ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις θα μπορούν να λάβουν, επίσης μέχρι 10.000 ευρώ ενίσχυση.
Όπως διευκρινίζεται στον οδηγό, οι επί μέρους δαπάνες για τις υπηρεσίες έκδοσης του κάθε ΠΕΑ ανέρχονται κατά μέγιστο στο ποσό των 400 ευρώ, οι δαπάνες που αφορούν σε υπηρεσίες ανέρχονται κατά μέγιστο στο 25% των συνολικών επιλέξιμων δαπανών ενώ απαιτείται να προσκομιστεί το 1ο ΠΕΑ πριν την έναρξη της υλοποίησης και το 2ο ΠΕΑ αμέσως μετά την υλοποίηση (ή οι αντίστοιχοι ενεργειακοί έλεγχοι εφόσον απαιτείται βάσει των κατηγοριών δαπανών), ώστε να τεκμηριώνεται η επίτευξη του στόχου της μείωσης των εκπεμπόμενων ρύπων CO2 τουλάχιστον κατά 30% και να καταβληθεί η ενίσχυση.
Η διαδικασία για την λήψη της επιδότησης
Οι επιχειρήσεις που επιθυμούν να συμμετάσχουν στο «Αλλάζω συσκευή για τις επιχειρήσεις», θα υποβάλουν όταν ενεργοποιηθεί το πρόγραμμα, αίτηση χρηματοδότησης, μέσω της ηλεκτρονικής του πλατφόρμας (https://exoikonomo-epixeiro2023.gov.gr/).
Για τις ανάγκες του Προγράμματος επιλέγεται η μέθοδος της άμεσης αξιολόγησης (First in-First out). Αυτό σημαίνει ότι οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να είναι ήδη προετοιμασμένοι και ενημερωμένοι και να εισέλθουν εγκαίρως στο σύστημα καθώς θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας.
Όσες αιτήσεις υποβάλλονται επιτυχώς, επιλέγονται είτε μέχρι εξαντλήσεως της διαθέσιμης δημόσιας δαπάνης του Προγράμματος είτε μέχρι της κάλυψης του συνόλου των αιτήσεων, εφόσον επαρκεί η αντίστοιχη δημόσια δαπάνη. Κατά το διάστημα μέχρι την υποβολή μίας αίτησης διενεργούνται οι έλεγχοι επιλεξιμότητας που πραγματοποιούνται με αυτοματοποιημένο τρόπο. Για το προβλεπόμενο διάστημα υποβολής αιτήσεων, οι αιτήσεις που υποβάλλονται λαμβάνουν χρονοσήμανση και ειδικό κωδικό αίτησης (αρ. πρωτοκόλλου), με βάση τα οποία γίνεται και η δέσμευση των πόρων του Προγράμματος. Αίτηση που υποβάλλεται και μαζί συνυποβάλλεται ΠΕΑ (ή του 1ου Ενεργειακού Ελέγχου εφόσον απαιτείται βάσει των κατηγοριών δαπανών) (και η ΥΔ του ιδιοκτήτη εφόσον απαιτείται), χαρακτηρίζεται «οριστικά υποβληθείσα» και δεσμεύει πόρους σύμφωνα με την διαθεσιμότητα κατά την στιγμή της υποβολής της.
Αίτηση που υποβάλλεται χωρίς την συνυποβολή ΠΕΑ (ή του 1ου Ενεργειακού Ελέγχου εφόσον απαιτείται βάσει των κατηγοριών δαπανών), χαρακτηρίζεται «προσωρινά υποβληθείσα» και δεσμεύει πόρους σύμφωνα με την διαθεσιμότητα κατά την στιγμή της υποβολής της. Στην περίπτωση προσωρινής υποβολής αίτησης δίνεται διάστημα 20 ημερών για την υποβολή του 1ου Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ) ή του 1ου Ενεργειακού Ελέγχου εφόσον απαιτείται βάσει των κατηγοριών δαπανών (και της ΥΔ του ιδιοκτήτη εφόσον απαιτείται).
Αν δεν υποβληθεί το ΠΕΑ (και τα λοιπά ανωτέρω) εντός του προβλεπόμενου διαστήματος, η αίτηση μεταβαίνει σε στάδιο «προσωρινής απόρριψης», όπου οι δεσμευμένοι πόροι διατηρούνται προσωρινά μέχρι την πάροδο της διαδικασίας ένστασης. Σε κάθε προσωρινά απορριπτέα αίτηση δίδεται διάστημα 7 ημερών για την υποβολή ένστασης μέσω του ΟΠΣ του Προγράμματος και σύμφωνα με τα οριζόμενα στην επόμενη ενότητα «Ενστάσεις». Με την εξέταση της ένστασης, αν αυτή γίνει αποδεκτή, η αίτηση επανέρχεται στην θέση υποβολής με την αρχική της χρονοσήμανση. Αν εντός του προβλεπόμενου διαστήματος δεν υποβληθεί ένσταση, ή αν υποβληθεί ένσταση η οποία κατόπιν εξέτασης δεν γίνει αποδεκτή, η αίτηση μεταβαίνει σε «οριστική απόρριψη» και οι τυχόν δεσμευμένοι πόροι αποδεσμεύονται και είναι στην διάθεση του Προγράμματος για την δέσμευση τους από άλλες αιτήσεις, σύμφωνα πάντα με την σειρά χρονοσήμανσης.
Πώς θα αποδεσμευτούν τα χρήματα της επιδότησης για το «Εξοικονομώ-Αλλάζω συσκευή για επιχειρήσεις»
Μετά από την έκδοση του δεύτερου ΠΕΑ, οι δικαιούχοι χρηματοδότησης εισέρχονται στο Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα (ΟΠΣ), κατόπιν αυθεντικοποίησης μέσω Taxisnet, και υποβάλλουν ηλεκτρονικά αίτηση συμμετοχής στο πρόγραμμα χρηματοδότησης. Εφόσον εγκριθούν και με δεδομένο τον πιστωτικό οργανισμό όπου έχουν ζητήσει κατά την αίτησή του να δημιουργηθεί ο Ειδικός δεσμευμένος καταπιστευτικού λογαριασμός (escrow account) του δικαιούχου, αυτός δημιουργείται με το ποσό της εγκεκριμένης επιδότησης (το ποσό που δικαιούνται οι δικαιούχοι χρηματοδότησης σύμφωνα και με τη σχετική απόφαση ένταξής τους). Ύστερα από το άνοιγμα του ειδικού δεσμευμένου καταπιστευτικού λογαριασμού έπεται η πίστωση αυτού από τον Φορέα Οικονομική Διαχείρισης του Προγράμματος μέσω του σχετικού ενδιάμεσου λογαριασμού του Ελληνικού Δημοσίου στην Τράπεζα της Ελλάδας. Στη συνέχεια με χρέωση του ενδιάμεσου λογαριασμού μεταφέρονται τα ποσά μέσω της ΔΙΑΣ ΑΕ προς τους αναλυτικούς τραπεζικούς ειδικούς δεσμευμένους λογαριασμούς (ΕΔΛ) των δικαιούχων.
Για την αποδέσμευση των χρηματικών ποσών ο εκάστοτε δικαιούχος ανεβάζει στο ΟΠΣ τα απαραίτητα δικαιολογητικά που σχετίζονται με τις δαπάνες του έργου και καταχωρεί Αίτημα Επαλήθευσης– Πιστοποίησης Δαπανών. Εντός είκοσι (20) εργάσιμων ημερών από την υποβολή του σχετικού αιτήματος, ελέγχεται η επιλεξιμότητα των σχετικών δαπανών. Για την αποδέσμευση του αιτούμενου ποσού προς εξόφληση του δικαιούχου απαιτείται βεβαίωση πιστοποίησης της ολοκλήρωσης του ελέγχου από τον Φορέα Διαχείρισης και Ελέγχου του Προγράμματος. Κατόπιν, εγκρίνεται η αποδέσμευση των ποσών από τους ειδικούς δεσμευμένους καταπιστευτικούς λογαριασμούς τους.
