Σε τροχιά πλήρους μετασχηματισμού κινείται ο κλάδος των σούπερ μάρκετ στην Ελλάδα, καθώς οι προκλήσεις που ανέδειξαν οι κρίσεις των τελευταίων ετών σε συνδυασμό με τις ευκαιρίες που γεννά η μετάβαση στην ψηφιακή εποχή απαιτούν από το οικοσύστημα της οργανωμένης λιανικής να επιδείξει άμεση προσαρμοστικότητα και ισχυρές αντοχές απέναντι σε όσα επιφυλάσσει το όχι και τόσο μακρινό μέλλον.
Τα σούπερ μάρκετ βρίσκονται αντιμέτωπα με πληθώρα προκλήσεων τα τελευταία χρόνια, γεγονός που κρίνει επιτακτική την ανάγκη να επαναπροσδιορίσουν την αναπτυξιακή τους στρατηγική, με στόχο τη μεγιστοποίηση των περιθωρίων κέρδους τους και την ενδυνάμωση των μεριδίων τους στην αγορά, καλύπτοντας ταυτόχρονα τις ανάγκες του καταναλωτικού κοινού εν μέσω του εντεινόμενου ανταγωνισμού. Αφήνοντας πίσω τα απόνερα της πανδημικής κρίσης και αμυνόμενα των ραγδαίων καταναλωτικών αλλαγών που φέρνουν η πληθωριστική και η κλιματική κρίση, τα σούπερ μάρκετ υποχρεούνται σε πλήρη αναδιάταξη δυνάμεων ώστε να είναι σε θέση να… αντέξουν τις φουρτούνες που έρχονται.
Προ των πυλών νέος γύρος συγκέντρωσης στα σούπερ μάρκετ
Νέο γύρο συγκέντρωσης στα σούπερ μάρκετ προβλέπουν το προσεχές διάστημα παράγοντες του οργανωμένου λιανεμπορίου, εκτιμώντας πως μόνο μέσα από εξαγορές και συγχωνεύσεις μπορούν να επιτευχθούν οι αναγκαίες συνέργειες και συνεργασίες που θα κρίνουν όχι μόνο την ενδυνάμωση του κλάδου, αλλά και σε πολλές περιπτώσεις την επιβίωση αρκετών επιχειρήσεών του.
«Είναι βέβαιο πως θα υπάρξει συγκέντρωση στον κλάδο. Τα επόμενα 2-3 χρόνια θα βλέπουμε μικρές επιχειρήσεις να απορροφούνται. Μπορεί να δούμε 10-20 αλυσίδες μικρού και μεσαίου μεγέθους να απορροφούνται. Ό,τι δεν απορροφηθεί μπορεί να κλείσει…», εκτίμησε πρόσφατα ο επικεφαλής της βορειοελλαδίτικης αλυσίδας Διαμαντής Μασούτης ΑΕ, Γιάννης Μασούτης, μιλώντας προ δεκαημέρου στους δημοσιογράφους, στο περιθώριο των εγκαινίων του πιο μεγάλου καταστήματος που η αλυσίδα διαθέτει στην Κέρκυρα, το οποίο ανακαινίστηκε πλήρως.
«Το στοίχημα για τις επιχειρήσεις του οργανωμένου λιανεμπορίου θα κριθεί στο μέγεθος. Εκτιμώ ότι στο μέλλον θα υπάρξουν εξαγορές και συγχωνεύσεις μεταξύ των αλυσίδων και σίγουρα συνεργασίες», είχε δηλώσει λίγο καιρό νωρίτερα, αλλά στο ίδιο μήκος κύματος, ο γενικός διευθυντής της αλυσίδας Δ. Μασούτης, Θεόδωρος Γεροστεργιούδης. «Θεωρώ πως μόνο έτσι θα κερδίσουμε τον καταναλωτή του μέλλοντος, ο οποίος καθίσταται ολοένα και πιο απαιτητικός», πρόσθεσε, για να εξηγήσει πως «μόνο με το χαρτί του μεγέθους μπορεί μια αλυσίδα να διαπραγματευτεί με τους προμηθευτές της και να διεκδικήσει καλύτερες τιμές για τα προϊόντα».
Οι μεγάλοι που… κοιτάζουν τους μικρούς
Προς αυτή την κατεύθυνση και εδώ και καιρό, αρκετές μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ βολιδοσκοπούν τις μικρότερες, προκειμένου να ενισχύσουν έτι περαιτέρω τα μερίδια αγοράς τους σε ένα άκρως ανταγωνιστικό περιβάλλον κι ενώ αρκετές μικρές αλυσίδες σούπερ μάρκετ αναζητούν «σανίδα σωτηρίας» απέναντι σε μια δύσκολη οικονομική συγκυρία στη σκιά των επίμονων πληθωριστικών πιέσεων.
Στο κάδρο των μεγάλων σούπερ μάρκετ μπαίνουν αρκετές πόλεις της περιφέρειας, καθώς η λύση της εξαγοράς μικρότερων – συνήθως τοπικών – αλυσίδων μοιάζει συμφέρουσα για την ανάπτυξή τους. «Κάθε εξαγορά είναι σίγουρα διαφορετική, αλλά ένας έτοιμος τζίρος πάντοτε συμφέρει», σχολίαζαν πρόσφατα στο insider.gr παράγοντες της αγοράς, κάνοντας μάλιστα λόγο για σχέσεις win win. «Οι ισχυροί θέλουν να μεγαλώσουν κι άλλο, ενώ την ίδια ώρα οι μικροί ‘παίκτες’ βρίσκονται με την πλάτη στον τοίχο, καθώς έχουν στενότητα κερδοφορίας και ελλιπή χρηματοδότηση», σημειώνουν. Η επιλογή δε για επενδύσεις μέσω εξαγορών μικρότερων «παικτών» του κλάδου είναι ελεύθερη από γραφειοκρατικά εμπόδια, έναντι του υψηλού κόστους και των χρονοβόρων διαδικασιών που απαιτεί η δημιουργία νέων καταστημάτων από το μηδέν.
Την ίδια ώρα, για τους καλά γνωρίζοντες τα της αγοράς του οργανωμένου λιανεμπορίου, το αίσθημα ανασφάλειας των προμηθευτών για την ικανότητα των μικρών αλυσίδων να ανταπεξέλθουν στις οικονομικές τους υποχρεώσεις είναι ορατό υπό το βάρος της δύσκολης οικονομικής συγκυρίας, γεγονός που αναγκάζει πολλές φορές τα μικρότερα σούπερ μάρκετ να ψάχνουν από μόνα τους στήριξη στους μεγάλους του κλάδου.
Τα deals που… έρχονται και τα deals που έγιναν
Άρωμα Κύπρου αναμένεται, εκτός απροόπτου, να έχει η επόμενη εξαγορά από τον όμιλο Σκλαβενίτη, καθώς οι πληροφορίες θέλουν τον leader της εγχώριας αγοράς του οργανωμένου λιανεμπορίου να βρίσκεται σε διαβουλεύσεις με κυπριακή αλυσίδα, διερευνώντας το ενδεχόμενο συνεργασίας. Να σημειωθεί εδώ ότι η Σκλαβενίτης διαθέτει ήδη ένα δίκτυο 18 καταστημάτων στην κυπριακή αγορά (σ.σ. τα πρώην Carrefour).
Η κινητικότητα δε στον κλάδο των σούπερ μάρκετ ήταν κάτι παραπάνω από έντονη τη διετία 2022-2023. Μέσα σε αυτό το διάστημα, ο όμιλος Σκλαβενίτη προχώρησε στην εξαγορά του συνόλου των μεριδίων της εταιρείας λιανικού εμπορίου ΣΑΝΙΔΑΣ - ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΙΚΕ, η οποία δραστηριοποιούνταν στην περιοχή της Θεσσαλίας με καταστήματα που έφεραν την επωνυμία AS Αγορά, αλλά και σε δύο ακόμη εξαγορές. Λίγες ημέρες πριν την εκπνοή του 2022 έγινε γνωστό πως στον έλεγχο του ομίλου Σκλαβενίτη πέρασαν τα τέσσερα από τα έξι καταστήματα της αλυσίδας Γέγος σε Μαρκόπουλο, Λούτσα και Πόρτο Ράφτη (δύο καταστήματα), ενώ το Πάσχα της ίδιας χρονιάς ανακοινώθηκε η συμφωνία της Σκλαβενίτης με την τοπική αλυσίδα SEP Markets Παπαδόπουλος που δραστηριοποιείτο στα Ιωάννινα.
Το πρώτο deal του 2023 στα σούπερ μάρκετ ήρθε από τη βορειοελλαδίτικη αλυσίδα Μασούτης, όταν ανακοινώθηκε ότι αποκτά τα δύο καταστήματα της αλυσίδας Γέγος που δεν πήρε η Σκλαβενίτης. Πρόκειται για τα καταστήματα σε Αργυρούπολη και Κερατέα. Ακολούθησε η συμφωνία της Μασούτης για την απόκτηση 10 καταστημάτων της αλυσίδας Family Super Market που δραστηριοποιείτο στη Βόρεια Ελλάδα και συγκεκριμένα σε Θεσσαλονίκη, Χαλκιδική, Κατερίνη, Γιαννιτσά, Βέροια, Πτολεμαΐδα και Κομοτηνή. Λίγο καιρό νωρίτερα ανακοινώθηκε ότι η βορειοελλαδίτικη αλυσίδα προχώρησε στην απόκτηση του ελέγχου των καταστημάτων χονδρικής και λιανικής πώλησης της Αφοί Ιωάννου Δεναξά ΕΠΕ, τα οποία βρίσκονται σε Σαντορίνη, Μύκονο και Αττική. Το πιο σημαντικό deal ωστόσο της βορειοελλαδίτικης αλυσίδας ήρθε στις αρχές του 2022, όταν ανακοινώθηκε πως προχωρά σε στρατηγική συνεργασία με τη συνεταιριστική αλυσίδα ΣΥΝΚΑ, με παρουσία σε Κρήτη, Αιγαίο και Κέρκυρα.
Μέσω της εν λόγω εξαγοράς, η Μασούτης εξασφάλισε ένα σημαντικό «εισιτήριο» εισόδου στην κρητική αγορά, καθώς και σε αρκετά νησιά της χώρας. Το deal οδήγησε στη δημιουργία ενός νέου εταιρικού σχήματος με την επωνυμία «ΣΥΝΚΑ Κρήτης Υπεραγορές Α.Ε.», στην οποία η Μασούτης συμμετέχει με το 50% των μετοχών και ο συνεταιρισμός με το αντίστοιχο 50%. Ο συνεταιρισμός έχει την πλειοψηφία στο Διοικητικό Συμβούλιο του νέου εταιρικού σχήματος και το management, ενώ οι μέτοχοι του συνεταιρισμού εξακολουθούν να διατηρούν τα δικαιώματά τους, έχοντας ενεργή συμμετοχή σε στρατηγικές αποφάσεις του ΣΥΝΚΑ.
Παρούσα στις εξελίξεις δηλώνει όμως και η ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός. Ήταν τον Μάρτιο του 2023 όταν έγινε γνωστό ότι προχώρησε στην εξαγορά των σούπερ μάρκετ Katerina's Market στη Μεσσηνιακή Μάνη – στην πρώτη εξαγορά της αλυσίδας για το 2023. Η εξαγορά αφορούσε στην απόκτηση τεσσάρων εταιρικών καταστημάτων, σε Καλαμάτα, Στούπα, Άγιο Νικόλαο και Κάμπο. Το 2022 και μέσα σε διάστημα μικρότερο των 40 ημερών, η γνωστή αλυσίδα προχώρησε σε δύο ακόμη εξαγορές. Στις αρχές Οκτωβρίου 2022 ανακοίνωσε την εξαγορά της κρητικής αλυσίδας σούπερ μάρκετ Μαθιουδάκης, αποκτώντας 17 καταστήματα σε Χανιά, Ρέθυμνο και Ηράκλειο και ενισχύοντας σημαντικά την παρουσία της στην Κρήτη. Λίγες ημέρες νωρίτερα, η Κρητικός ανακοίνωνε ότι εξαγοράζει τον όμιλο σούπερ μάρκετ Συνεργαζόμενοι Παντοπώλες, ενισχύοντας σημαντικά την παρουσία της σε Βόρεια Ελλάδα και Κρήτη και εντάσσοντας στο δυναμικό της, τα 52 εταιρικά καταστήματα του ομίλου, αλλά και τη διαχείριση των εμπορικών σημάτων Ελληνικά Μάρκετ, Πρόοδος Μάρκετ, Ήλιος Μάρκετ και Γρήγορα, μαζί με το ευρύτατο δίκτυο των 300 καταστημάτων τους.
