Η πράσινη μετάβαση και το «πρασίνισμα» του ελληνόκτητου στόλου με βάση τις απαιτήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η ενίσχυση του ναυτικού επαγγέλματος ειδικά στους νέους και οι γεωπολιτικές εντάσεις, ήταν τα τρία βασικά ζητήματα που αντιμετωπίζει η ελληνική ναυτιλία όπως φάνηκε από τις συζητήσεις που πραγματοποιήθηκαν κατά τα φετινά Ποσειδώνια, τα οποία ολοκληρώθηκαν με ρεκόρ συμμετοχής χθες.
Η «πράσινη» μετάβαση της ναυτιλίας βρέθηκε στο επίκεντρο της φετινής διοργάνωσης, με τα βασικά ερωτήματα να αφορούν τους νέους κανονισμούς, τα εναλλακτικά καύσιμα και τελικά ποιος θα πληρώσει τον… λογαριασμό. Έναν λογαριασμό που θα είναι ιδιαίτερα υψηλός τόσο για τις επενδύσεις που απαιτούνται, όσο και για τα εναλλακτικά καύσιμα που θα είναι πιο ακριβά από τα παραδοσιακά.
To… στίγμα έδωσε η πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών (ΕΕΕ), κυρία Μελίνα Τραυλού τονίζοντας μεταξύ άλλων πως η πράσινη μετάβαση, αν δεν υλοποιηθεί με ρεαλιστικό τρόπο, θα επιβαρύνει τον καταναλωτή. «Η ναυτιλία ανταποκρίνεται πρώτη στους φιλόδοξους περιβαλλοντικούς στόχους… επενδύουμε σε οποιαδήποτε τεχνολογική εξέλιξη, για να μειώνουμε τις καταναλώσεις έτσι ώστε να μειώνονται οι εκπομπές ρύπων. Η ναυτιλία είναι το πιο οικονομικό μέσο μεταφοράς και είναι προς το συμφέρον της παγκόσμιας ευημερίας να συνεχίσει να είναι» τόνισε η κυρία Τραυλού κατά τη διάρκεια της καθιερωμένης συνέντευξης Τύπου της ΕΕΕ σημειώνοντας πως η αποανθρακοποίηση έχει κόστος το οποίο «κάπου πρέπει να μετακυλιστεί και στο τέλος θα πάει στον τελικό καταναλωτή».
Η ΕΕΕ θέτει το θέμα της επάρκειας εναλλακτικών καυσίμων και τονίζει την ανάγκη οι πόροι από το Ευρωπαϊκό Σύστημα Εμπορίας Ρύπων (ΕΤS) να γυρίζουν πίσω στον ναυτιλιακό κλάδο ως επιδότηση για τα «πράσινα» καύσιμα αλλά και για την έρευνα και την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών που θα μειώνουν την περιβαλλοντική επιβάρυνση.
Το μέλος του διοικητικού συμβουλίου της ΕΕΕ κ. Γιάννης Λύρας συμπλήρωσε ότι μέσα από διαπραγματεύσεις υπήρξε συμφωνία στην Ευρωπαϊκή Ένωση ένα μέρος των εσόδων να διατεθεί στο Innovation Fund και τη ναυτιλία ωστόσο το όφελος αναμένεται να είναι πολύ μικρό για την ελληνική ναυτιλία όπως εκτίμησε.
Σε ένα από τα συνέδρια που πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο των Ποσειδωνίων ο CEO της Clarkson Research, Stephen Gordon, τόνισε ότι η ναυτιλία είναι υπεύθυνη για περίπου το 2% των παγκόσμιων εκπομπών, ενώ είναι επίσης η πιο αποδοτική μεταφορική διαδικασία από άποψη εκπομπών άνθρακα. Σε κάθε περίπτωση «σρειαζόμαστε σημαντική ανανέωση του στόλου και εναλλακτικά καύσιμα, αλλά και μετασκευαστικές τεχνολογίες και χαμηλότερες ταχύτητες σε μια πολυεπίπεδη προσέγγιση», τόνισε.
Η ενίσχυση του ναυτικού επαγγέλματος
Ένα από τα ζητήματα που επίσης απασχολεί την ελληνική ναυτιλία είναι η ενίσχυση του ναυτικού επαγγέλματος. Ειδικά η προσέλκυση νέων στο ναυτικό επάγγελμα παραμένει μια από τις βασικές προκλήσεις της ελληνικής ναυτιλίας, αν και όπως φάνηκε από τα αποτελέσματα της 2η ετήσιας έκθεσής του Ναυτικού Απομαχικού Ταμείου (ΝΑΤ) για τη Ναυτική Απασχόληση στην Ελλάδα καταγράφεται ανάκαμψη τα τελευταία χρόνια. Ο συνολικός αριθμός των εγγεγραμμένων ναυτικών (άτομα που είχαν έστω και μία ημέρα ασφάλισης στο ΝΑΤ ως μέλη πληρωμάτων) ανήλθε το 2023 στους 25.540, παρουσιάζοντας αύξηση 5,7% σε σχέση με το 2022. Ειδικά η συμμετοχή των νέων ηλικίας 18-30 ετών στην εγγεγραμμένη ναυτική απασχόληση παρουσίασε το 2023 αύξηση 4% σε σχέση με το 2022.
«Θα προσπαθήσουμε με όλες τις δράσεις να κάνουμε πιο ελκυστική στην κοινωνία τη ναυτιλία», τόνισε η πρόεδρος της ΕΕΕ απαντώντας σε σχετικό ερώτημα και υπογράμμισε πως βασικός στόχος είναι «να γίνει το ναυτικό επάγγελμα κύρια επιλογή των νέων». Βασική προτεραιότητα σύμφωνα με την κυρία Τραυλού είναι η ναυτική εκπαίδευση. Ακόμη, συμπλήρωσε πως θα πρέπει να γίνει κατανοητό πως τα ναυτικά επαγγέλματα προσφέρουν καλοπληρωμένες θέσεις εργασίας με καλές προοπτικές.
«Είναι πολλά αυτά που πρέπει να γίνουν και δεν γίνονται από τη μία μέρα στην άλλη. Ακόμη και η εξωστρέφεια. Αυτό πρέπει να το περάσουμε με έναν καλύτερο τρόπο για να το καταλάβουν και οι νέοι ότι στο ναυτικό επάγγελμα έχουν δυνατότητες εξέλιξης. Όταν μπορεί να παίρνεις στα 28 σου χρόνια 10.000 ευρώ και να είσαι πλοίαρχος είναι σημαντικό», είπε χαρακτηριστικά.
Οι γεωπολιτικές εντάσεις
Ένα ακόμη ζήτημα που απασχόλησε έντονα τη διοργάνωση ήταν η θέση της ναυτιλίας στο παγκόσμια περιβάλλον και την εποχή των γεωπολιτικών εντάσεων, η οποία δεν αναμένεται να ολοκληρωθεί σύντομα. Δεν είναι μόνο οι διαταραχές στο θαλάσσιο εμπόριο όπως αυτές που προκαλούνται από τις επιθέσεις των Χούθι στην Ερυθρά Θάλασσα, αλλά και οι ρυθμιστικές παρεμβάσεις που δημιουργούν φαινόμενα όπως του σκοτεινούς στόλους που μεταφέρουν ρωσικό πετρέλαιο σπάζοντας το πλαφόν στην τιμή του που έχει επιβληθεί για την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Το στίγμα έδωσε μιλώντας σε σχετική συζήτηση ο Δρ. Harry Conway, Πρόεδρος της Επιτροπής Προστασίας Θαλάσσιου Περιβάλλοντος (MEPC) του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (IMO). «Θα πρέπει να μας ανησυχεί η δραστηριότητα των σκοτεινών στόλων, τόσο λόγω της ασφάλειας των πλοίων και των πληρωμάτων όσο και για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος. Υπάρχει πρόβλημα εάν στοιχεία εντός του κλάδου παρακάμπτουν τους κανόνες και τους κανονισμούς. Τα σκάφη του σκοτεινού στόλου δεν λογοδοτούν, καθώς λειτουργούν κάτω από τα ραντάρ. Δεν σέβονται τους κανόνες και ο ΙΜΟ λαμβάνει μέτρα και πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση του προβλήματος», σημείωσε.
«Οι κυρώσεις δεν αποδεικνύονται αποτελεσματικές, αλλά είμαι αισιόδοξος ότι βρισκόμαστε σε μια εποχή ρυθμίσεων και διαφάνειας και ότι η κλιματική αλλαγή και η αξιοποίηση των δεδομένων θα οδηγήσουν σε θετικές αλλαγές. Είναι πραγματικά θέμα επιβολής. Ελπίζουμε ότι η ειρήνη θα μας επαναφέρει σε πιο φυσιολογικές συμπεριφορές. Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε να επαναληφθεί η δημιουργία σκοτεινών στόλων», ανέφερε ο Michael Parker, Global Industry Head of Shipping & Logistics στη Citi μιλώντας στην ίδια εκδήλωση.
Η πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών έστειλε μήνυμα σε όσους προσπαθούν να εμπλέξουν την ελληνική ναυτιλία σε διεθνείς πολιτικές η και στρατιωτικές αντιπαραθέσεις. Υπάρχει μεγάλη δόση υποκρισίες και αδικίας σε διάφορα δημοσιεύματα. Όταν λαμβάνονται μονομερή περιφερειακά μέτρα πάντα επηρεάζουν και μονομερώς τους τοπικούς κλάδους της οικονομίας. Αυτό έχει συμβεί με τη ναυτιλία στην περίπτωση των κυρώσεων σε σχέση με τη Ρωσία», υπογράμμισε η κυρία Τραυλού.
«Είναι απαράδεκτο η ναυτιλία, που είναι μια παγκόσμια δραστηριότητα, να βρίσκεται στο στόχαστρο οποιασδήποτε γεωπολιτικής κρίσης ή πολιτικής κριτικής. Και μάλιστα συνήθως η ναυτιλία είναι και ανυπεράσπιστη», ανέφερε χαρακτηριστικά.
