Μια χρονιά χρηματοδοτικής ευμάρειας αποτέλεσε το 2024 για τις νεοφυείς επιχειρήσεις της χώρας με τους παράγοντες του οικοσυστήματος να κάνουν λόγο για έτος ρεκόρ από πλευράς χρηματοδοτήσεων. Με 32 funds να είναι ενεργά, πολλά εκ των οποίων όλο τον περασμένο χρόνο απλά να βολιδοσκοπούν την startup σκηνή, οι προοπτικές φαντάζουν ευοίωνες και για την συνέχεια, με τις προκλήσεις ωστόσο, να μην λείπουν από το τραπέζι.
Άνοδος των χρηματοδοτήσεων στην Ελλάδα - Πτώση στην Ευρώπη
Την «ένταση» που βίωσε το οικοσύστημα την τρέχουσα χρονιά, επισφράγισαν και τα στοιχεία από το ετήσιο report του Found.ation το οποίο δημοσιοποιήθηκε αυτή την εβδομάδα. Βάσει των στοιχείων αυτών, την τρέχουσα χρονιά - συγκεκριμένα μέχρι και τις 20 Νοεμβρίου - επενδύθηκαν σε 90 ελληνικές ή ελληνογενείς startups περί τα 555 εκατ. ευρώ, 15% περισσότερα από ότι την περασμένη χρονιά. Η αύξηση των χρηματοδοτήσεων αποκτά πρόσθετη σημασία, αν σκεφτεί κανείς ότι σε ευρωπαϊκό επίπεδο η εν λόγω αγορά κινήθηκε αντιστρόφως ανάλογα το τρέχον έτος, με τις συνολικές χρηματοδοτήσεις να μειώνονται κατά 5%.
Ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια της τρέχουσας χρονιάς ήταν ότι η χρηματοδοτική δραστηριότητα κάλυψε σχεδόν όλα τα χρηματοδοτικά στάδια, με τους γύρους C και D να ξεπερνούν τα 190 εκατ. ευρώ. Γεγονός που επιβεβαιώνει την ωριμότητα του εγχώριου οικοσυστήματος. Ωστόσο παράγοντες του οικοσυστήματος εκτιμούν ότι υπάρχει ένα μικρό χρηματοδοτικό κενό στις νεοφυείς επιχειρήσεις αρχικού σταδίου. «Παρατηρήσαμε φέτος ότι είναι αρκετά ενεργή η χρηματοδότηση στο μεσαίο κομμάτι της αγοράς series A, B αλλά και στο στάδιο του growth. Ωστόσο μας λείπει το αρχικό κομμάτι καθώς και η μεταφορά τεχνολογίας και η αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της έρευνας» ανέφερε χαρακτηριστικά η κα Αντιγόνη Λυμπεροπούλου, Διευθύνουσα Σύμβουλος της EATE κατά την παρουσίαση της ετήσιας έρευνας του Found.ation.
Το προφίλ των χρηματοδοτήσεων
Στα λοιπά ποιοτικά χαρακτηριστικά των φετινών χρηματοδοτήσεων θα μπορούσαν να συμπεριληφθούν και τα παρακάτω. Όπως αναφέρεται στο report, 8 στις 10 εταιρείες που χρηματοδοτήθηκαν το 2024, ξεκίνησαν την δραστηριότητα τους λίγο πριν τον Covid (2019-2020). Επιπλέον 7,5 στις 10 startups ασχολούνται με το B2B κομμάτι της αγοράς και αρκετές εξ αυτών, όχι όμως η πλειονότητα, έχουν έδρα στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα 4 στις 10 έχουν την έδρα τους στην Ελλάδα ενώ 6 στις 10 έχουν βάση στο εξωτερικό συνήθως στην αγορά που υπάρχει πελατολόγιο. Εντατικότερη γίνεται και η παρουσία των αγγέλων επενδυτών με 3 στις 10 startups να έχουν πλέον έναν angel investor επενδυτή. Τέλος, καλύτερη σε σχέση με το εξωτερικό, όχι όμως εν γένει ικανοποιητική, είναι και η εικόνα των startups όσον αφορά στην εμπλοκή των γυναικών με 2,5 στις 10 νεοφυείες επιχειρήσεις να έχουν πλέον μια γυναίκα ιδρυτή ή συνιδρυτή.
Οι προοπτικές για το επόμενο έτος
Παρά τα μικρά τρωτά σημεία της τρέχουσας χρονιάς, όπως η έλλειψη χρηματοδότησης στα αρχικά στάδια που προαναφέρθηκε, η αισιοδοξία για το επόμενο έτος είναι διάχυτη. Για την ακρίβεια το 27% των επενδυτών εκτιμούν ότι το επενδυτικό περιβάλλον την επόμενη χρονιά θα είναι καλύτερο από την τρέχουσα, ενώ ένα ακόμα 33% εκτιμά ότι θα είναι ελαφρώς καλύτερο. Πέρα από το 60% που ποντάρει σε ένα δυναμικό 2025 ένα ακόμα 33% εκτιμά ότι το 2025 θα κινηθεί στα ίδια επίπεδα, σενάριο εξίσου θετικό δεδομένων των ρεκόρ που σημειώθηκαν φέτος ενώ μόλις το 7% πιστεύει ότι το επενδυτικό περιβάλλον θα είναι ελαφρώς χειρότερο έναντι του 2024, με την απαισιόδοξη άποψη που αναφέρει ότι το 2025 θα είναι αισθητά χειρότερο από το 2024, να μην συγκεντρώνει υπερασπιστές.
Σύμφωνα με τα στελέχη του οικοσυστήματος, οι ελληνικές startups μπορούν ποντάρουν στο ταλέντο τους, στις ομάδες τους και λίγο λιγότερο στην τεχνολογία και τις ιδέες που υλοποιούν. Αυτό που επιδέχεται ωστόσο μεγάλης βελτίωσης είναι το business mindset, που φαίνεται να απουσιάζει από την Ελλάδα.
Πόσο σκοράρει η Ελλάδα στην καινοτομία
Παρά την θετική εικόνα βέβαια, και η ίδια η χώρα φέρεται να έχει ακόμα βήματα να διανύσει προς την καινοτομία. Αρκεί να αναφέρουμε ότι σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Πίνακα Αποτελεσμάτων Καινοτομίας 2024, η χώρα μας ταξινομείται ως «μέτρια καινοτόμος» κατατασσόμενη στην 24η θέση, με συνοπτικό δείκτη καινοτομίας 85,3. Παρότι βέβαια, την τρέχουσα χρονιά απώλεσε μια μονάδα έναντι του 2023 η βελτίωση που καταγράφει έναντι του 2017 μεταφράζεται σε άνοδο 16 θέσεων.
Επιπλέον η Αθήνα ανέκτησε μια θέση στα 100 κορυφαία αναδυόμενα οικοσυστήματα νεοφυούς επιχειρηματικότητας παγκοσμίως σύμφωνα με την έκθεση Global Startup Ecosystem Report του Startup Genome και του Παγκόσμιου Δίκτυ Επιχειρηματικότητας (GEN). H πρωτεύουσα είδε την αξία του οικοσυστήματός της να αυξάνεται στα 4,2
δισ. δολάρια χάρη στην αποτίμηση του ελληνικού μονόκερου, Viva Wallet, η οποία αυξήθηκε κατά 40% έναντι του 2023, φτάνοντας τα 1,7 δισ. δολάρια. Παρότι μάλιστα συνεχίζει να σκοράρει χαμηλά στους υποδείκτες της χρηματοδότησης (1/10) και της γνώση (1/10) και ελαφρώς καλύτερα στον υποδείκτη του ταλέντου και της εμπειρίας (2/10), η εμβέλεια της αγοράς συγκεντρώνει πολύ υψηλή βαθμολογία 9/10.
