«Πυκνώνουν» οι εξελίξεις αναφορικά με την κατασκευή του μεγαλύτερου Εμπορικού Κέντρου στην Ελλάδα, του περίφημου Ellinikon Mall που προωθεί η Lamda Development στον Μητροπολιτικό πόλο του Ελληνικού, ένα από τα malls που θα αναπτύξει η εισηγμένη, συμφερόντων της οικογένειας Σπ. Λάτση (το έτερο είναι το παραλιακό Riviera Galleria), στο βόρειο μέτωπο της έκτασης, ως πυρήνα του Commercial Hub (Complex). Για χτες Παρασκευή 14 Φεβρουαρίου είχε προγραμματιστεί η υποβολή προσφορών από πλευράς πιθανών ενδιαφερόμενων «μνηστήρων» - κατασκευαστικών ομίλων για την ανάπτυξη του project, όπως ήδη έχει αναφέρει το insider.gr σχετικά πρόσφατα, στο πλαίσιο της σχετικής διαγωνιστικής διαδικασίας.
Οι συμμετοχές και τα ερωτηματικά για εγχώριους και ξένους ομίλους
Σύμφωνα με πληροφορίες, σε αυτό το στάδιο του διαγωνισμού υπήρξε ενδιαφέρον η εταιρεία ΑΒΑΞ (αυτόνομα) που είχε αρχικά και τον ρόλο του συμβούλου ανάπτυξης του ECI - Early Contractor Involvement, προφανώς χωρίς τους Ιταλούς της Rizzani de Eccher που, άλλωστε, εδώ και πολλούς μήνες (λόγω προβλημάτων) έχουν βγει εκτός «παιχνιδιού». Η συμμετοχή ήταν αναμενόμενη λόγω της προϊστορίας του έργου.
Αναφορικά με την ΤΕΡΝΑ (όμιλος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ), πληροφορίες ήθελαν το γκρουπ να έχει δείξει αρχικά θετική προδιάθεση συμμετοχής στον διαγωνισμό, ως εκ τούτου από την αγορά εκτιμάται ότι μάλλον θα έχει δώσει το «παρών» (συμμετείχε και στον διαγωνισμό για την επιλογή ECI). Κάτι που μένει, όμως, να επιβεβαιωθεί (όπως και το αν είχε κάποιον εταίρο).
Όσον αφορά στην AKTOR Group, κάποιες πληροφορίες έφερναν τον όμιλο να μην παρακολουθεί στενά τον διαγωνισμό, αν και έχει παρουσία στην ανάπτυξη μέσω των αθλητικών εγκαταστάσεων ή του πύργου κατοικιών Riviera κ.α.
Σε σχέση με τους ελληνικούς ομίλους, δεν έχει γίνει σαφές από το ίδιο το γκρουπ αν τελικά έδωσε το παρών η ΜΕΤΚΑ, που σε κάποια φάση είχε συνδεθεί με το project (παλιά είχαμε αναφερθεί σε κινήσεις συνεργασίας της με άλλον όμιλο, ξένο) κι ενώ θυμίζουμε ότι ήδη έχει αναλάβει την κατασκευή της Riviera Galleria.
Με την Bouygues, επίσης, να αποτελεί ερωτηματικό, όπως και άλλα π.χ. ξένα σχήματα. Υπενθυμίζεται ότι τον ρόλο του ECI για το Mall είχαν διεκδικήσει και οι Αρχιρόδον – Ibuild, ACC (με ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ) και MAN (τότε με ΑΚΤΩΡ).
Αναφερόμαστε ειδικά στον γαλλικό όμιλο όχι μόνο επειδή έχει παρουσία στην επένδυση μέσω της ανάπτυξης του Riviera Tower (με AKTOR), του περίφημου οικιστικού Πύργου, αλλά και γιατί, όπως έχουμε παλιότερα αποκαλύψει, σε κάποια στιγμή της διαδικασίας είχε... «πάρει τη σκυτάλη» του ECI (ανέλαβε τον επανασχεδιασμό, διαδικασία που ολοκληρώθηκε προ ολίγων μηνών).
Σε κάθε περίπτωση, όπως έχουμε πει, πέραν της... πιθανής ονοματολογίας, αυτό που έχει σημασία είναι ότι συνεχώς πυκνώνουν οι διαδικασίες για την προώθηση του The Ellinikon Mall των περίπου 100.000 τ.μ. και των 350 καταστημάτων, προϋπολογισμού, κατ’ εκτίμηση της αγοράς, κοντά στα 650-700 εκατ. ευρώ, και ίσως είμαστε στην τελική ευθεία για επιλογή αναδόχου.
Το mega mall και η χρηματοδότηση
Βέβαια, συχνά τα χρονοδιαγράμματα έχουν μεταβληθεί από τη Lamda, πάντως, συμφωνούν με τα μέχρι πρότινος ορόσημα που έδινε ο Διευθύνων Σύμβουλος της εισηγμένης, Οδυσσέας Αθανασίου, για εξελίξεις στο θέμα αναδόχου του mega Mall στο α’ τρίμηνο 2025, έχοντας αναφερθεί πάντως σε 4-5 πιθανούς ενδιαφερόμενους, μαζί με ξένο όμιλο. Αξίζει να σημειωθεί, επίσης, ότι στην πορεία άλλαξαν τα δεδομένα και βγήκαν εκτός σχεδιασμού οι χώροι γραφείων, όπως από παλιά έχουμε αποκαλύψει, με τη Lamda να ενισχύει τους εμπορικούς χώρους (αρχικά ήταν έως 90 χιλ. τ.μ. το mall). Πάντως, η αύξηση του κόστους (υλικά, ενεργειακό κ.α.) φαίνεται ότι οδήγησαν και σε ενίσχυση του προϋπολογισμού του έργου σε σχέση με τις αρχικές προβλέψεις, για αυτό και χρειάστηκαν αρκετοί γύροι επαφών ανάμεσα σε Lamda και κατασκευαστές, ώστε να «βγούνε» ή αναθεωρηθούν οι μελέτες και τα σχέδια, σε συνάρτηση με το budget.
Με τα παλιά δεδομένα, το project υπολογίζεται να είναι έτοιμο το 2027, εφόσον προχωρήσουν γρήγορα οι διαδικασίες «κλειδώματος» αναδόχου, καθώς η χρηματοδότηση υπάρχει. Διαθέτοντας έκταση 100 χιλ. τ.μ., 350 καταστήματα, βιτρίνες καταστημάτων συνολικού μήκους 7 χλμ., το Ellinikon Mall θα είναι το μεγαλύτερο εμπορικό συγκρότημα της Ελλάδας (1,5 φορά μεγαλύτερο από το The Mall Athens στο Μαρούσι) και ένα από τα μεγαλύτερα στη Νότια Ευρώπη (και με 4.500 φωτοβολταϊκά πάνελ σε συνολική έκταση 11.600 τ.μ.). Υπενθυμίζεται ότι ήδη έχουν ολοκληρωθεί οι αρχικές εργασίες – εκσκαφές από την AKTOR. Το project αυτό, μαζί με το retail park της Fourlis – Trade Estates και τη στρατηγική συνεργασία μεταξύ της Ελληνικό Μ.Α.Ε. και του ομίλου Brook Lane Capital για την ανάπτυξη του Mixed Ues Tower, αποτελούν τα βασικά συστατικά του περίφημου Commercial Hub (Center).
Το ακριβές budget των δύο εμπορικών αναπτύξεων ωστόσο αναμένεται να οριστικοποιηθεί εφόσον υπάρξει ανάδοχος για το έργο κατασκευής του Ellinikon Mall. Η προκαταρκτική συμφωνία με τις τράπεζες αφορούσε, κατά πληροφορίες, σε αθροιστική χρηματοδότηση ύψους 800 εκατ. ευρώ από το κοινοπρακτικό σχήμα Eurobank, Πειραιώς, Alpha και Αttica Bank. Υπενθυμίζεται ότι η Lamda είχε αναφέρει πώς τα Malls είναι από τις επενδύσεις που θα χρηματοδοτηθούν μέσω δανεισμού και όχι από τα έσοδα του έργου (π.χ. από κατοικίες) και ίδιους πόρους.
Οι μισθώσεις
Αναφορικά με τις εμπορικές μισθώσεις στους δύο υπό ανάπτυξη προορισμούς λιανικού εμπορίου και ψυχαγωγίας στο Ελληνικό, μέχρι το τέλος Οκτωβρίου 2024 είχαν συμφωνηθεί Heads of Terms (HoT) με μισθωτές για 63% της Συνολικής Μεικτής Εκμισθώσιμης Επιφάνειας (GLA) στο The Ellinikon Mall και 69% του GLA στη Riviera Galleria, σε υψηλότερες τιμές έναντι των Εμπορικών Κέντρων σε λειτουργία. Πρόοδος εκσκαφών καταγράφεται για το πολυτελές mall στη μαρίνα του Αγίου Κοσμά (Riviera Galleria).
Κινήσεις για την κεφαλαιακή «δύναμη πυρός»
Στα τέλη του 2024 είχαμε αναφερθεί σε κινήσεις που σχετίζονταν με το «κλείσιμο» της χρηματοδότησης για τα Malls της Lamda στο Ελληνικό. Πραγματοποιώντας από τη μία πλευρά αυξήσεις κεφαλαίου των θυγατρικών της, όπως και πράξεις, από την άλλη, σύστασης ενεχύρων προς εξασφάλιση των χρηματοπιστωτικών ομίλων που θα χρηματοδοτήσουν τις επενδύσεις.
Και χτες, όμως, δημοσιεύθηκαν στο ΓΕΜΗ σχετικές γνωστοποιήσεις των συνδεδεμένων εταιρειών «LAMDA VOULIAGMENIS MALL», «LAMDA RIVIERA» και «LAMDA ELLINIKON MALLS AND COMMERCIAL PROPERTIES HOLDING» (ή αλλιώς «LAMDA ELLINIKON MALLS HOLDING S.M.S.A.»). Ειδικότερα, την παροχή εγγύησης προς την Τράπεζα Eurobank A.E., ως εκπροσώπου κοινού ομολογιακού δανείου, ύψους 185.000.000 ευρώ υπέρ της συνδεδεμένης εταιρείας με την επωνυμία «LAMDA RIVIERA» ενέκριναν οι συνδεδεμένες θυγατρικές Lamda Ellinikon Malls και Lamda Vouliagmenis mall (όλες θυγατρικές της Lamda Malls με απώτερο μέτοχο φυσικά την Lamda Development). Η επιπλέον εγγύηση αφορά στη σύσταση προσημείωσης υποθήκης τρίτης (γ’) τάξης επί ποσοστού 84% του ακινήτου της εταιρείας (Vouliagmenis Mall Complex Plot) κοινώς του οικοπέδου όπου θα δημιουργηθεί το εμπορικό κέντρο στη Λεωφόρο Βουλιαγμένης. Αντίστοιχη εγγύηση ποσού 131.300.000 ευρώ (πλέον τόκων και εξόδων) προς την Eurobank με προσημείωση του ίδιου ακινήτου δόθηκε για ομολογιακό δάνειο ύψους 101 εκατ. ευρώ υπέρ της θυγατρικής Lamda Vouliagmenis Mall.
Υπενθυμίζεται πως η δημιουργία του Riviera Galleria και του Ellinikon Mall αποτελούν την πλέον δαπανηρή ίδια επένδυση της Lamda στο Μητροπολιτικό Πάρκο (μετά τις υποδομές που σε κόστος ξεπερνούν το 1,5 δις. ευρώ). Σύμφωνα με πρόσφατη εταιρική παρουσίαση του Νοεμβρίου 2024, το αθροιστικό κόστος ανέρχεται σε 1,052 δις. ευρώ, όπου 656 εκατ. ευρώ αφορούν την κατασκευή των δύο malls, 263 εκατ. ευρώ τις υποδομές και το κόστος γης και 133 εκατ. ευρώ αφορούν σε κόστη χρηματοδότησης, μάρκετινγκ κ.α. Από αυτά η Lamda Development υπολογίζει πως θα διαθέσει ίδια κεφάλαια ύψους 271 εκατ. ευρώ ενώ τα υπόλοιπα αφορούν σε τραπεζική χρηματοδότηση.
Το Riviera Galleria
Όπως αναφέρθηκε, η ΜΕΤΚΑ είναι επισήμως ανάδοχος από πέρυσι το καλοκαίρι για την κατασκευή του εμπορικού προορισμού Riviera Galleria. Η Riviera Galleria που φέρει την υπογραφή του κορυφαίου, διεθνούς φήμης Ιάπωνα αρχιτέκτονα Kengo Kuma (Kengo Kuma and Associates) και σχεδιάστηκε σε συνεργασία με το ελληνικό μελετητικό γραφείο ΒΕΤΑPLAN, έχει συνολική επιφάνεια δόμησης περίπου 23.000 τ.μ.. Ο νέος εμπορικός προορισμός, που αναπτύσσεται εντός του έργου του Ελληνικού, θα προσφέρει μια πλούσια εμπειρία αγορών, καθώς και εξαιρετικές επιλογές υψηλής γαστρονομίας και ψυχαγωγίας, που θα προσελκύουν επισκέπτες από όλο τον κόσμο. Θα αποτελείται από 3 διώροφα κτίρια, τα οποία συνθέτουν ένα κτιριακό συγκρότημα εμπορικών καταστημάτων, καταστημάτων παροχής υπηρεσιών και χώρων αναψυχής, ενώ διαθέτει υπόγειους χώρους βοηθητικών χρήσεων, περιβάλλοντα χώρο καθώς και υπαίθριες θέσεις στάθμευσης. Η διάρκεια της κατασκευής εκτιμάται σε 26 μήνες.
