Από «σαράντα κύματα» έχει περάσει τους τελευταίους μήνες η εγχώρια κτηματαγορά, βιώνοντας βαθιά στο «πετσί» της τις σφοδρές επιπτώσεις της πανδημίας του κορονοϊού. Παράγοντες της αγοράς είδαν τις προσδοκίες τους για το 2020 να γκρεμίζονται μέσα σε λίγα 24ωρα, όταν ολόκληρος ο πλανήτης μπήκε σε καραντίνα και οι οικονομίες όλου του κόσμου – συμπεριλαμβανομένης και της ελληνικής – «πάγωσαν».
Μέσα στις περιπέτειες των τελευταίων μηνών, το ελληνικό real estate δίνει τη δική του μάχη για να ξεπεράσει την κρίση. Μια μάχη σε όλα τα μέτωπα που αφορά στο σύνολο του κλάδου των ακινήτων, είτε πρόκειται για τις τιμές πώλησης, είτε για τις τιμές μίσθωσης.
Σύμφωνα, μάλιστα, με πρόσφατη έρευνα του ΙΟΒΕ, ακίνητα που ήταν περιζήτητα για την εκμετάλλευσή τους μέσω βραχυχρόνιων μισθώσεων, για την απόκτηση Golden Visa, καθώς και για τη δημιουργία ξενοδοχειακών μονάδων, πλέον δεν έχουν ζήτηση. Τα στοιχεία της έρευνας οικονομικής συγκυρίας του ΙΟΒΕ για τον Ιούλιο δείχνουν πως καταγράφεται επιδείνωση στην πρόθεση των νοικοκυριών για αγορά ή κατασκευή κατοικίας εντός των επόμενων 12 μηνών.
«Τα δεδομένα για την κτηματαγορά αλλάζουν διαρκώς μέσα στην πανδημία, ενώ είναι πολλοί οι παράγοντες που θα κρίνουν τον ρυθμό αλλά και το ύψος της μείωσης των αξιών», εξηγεί ο πρόεδρος του Πανελλαδικού Δικτύου Κτηματομεσιτών E-Real Estates, Θεμιστοκλής Μπάκας.
Οι παράγοντες που θα κρίνουν το μέλλον
Χωρίς καμία αμφιβολία, ο βασικός καταλύτης για την επόμενη μέρα είναι η πορεία της πανδημίας και δη πού και πότε θα μπει «φρένο» στις επιπτώσεις της στην παγκόσμια και κατ’ επέκταση την ελληνική οικονομία. Οι προβλέψεις μεγάλων θεσμικών οργάνων και επενδυτικών οίκων για τις οικονομίες του πλανήτη – και φυσικά για την οικονομία της Ελλάδας – για τα επόμενα χρόνια είναι τουλάχιστον «τρομακτικές», αφού η πανδημία προκάλεσε μια πρωτοφανή κρίση σε καιρούς ειρήνης.
Για να πάρει μπρος η ελληνική κτηματαγορά, χρειάζεται το πολυπόθητο «φιλί της ζωής» από τον νευραλγικό για τη χώρα κλάδο του τουρισμού. Έναν κλάδο που αυτή τη στιγμή βιώνει ένα τόσο δύσκολο και τόσο διαφορετικό καλοκαίρι, προσπαθώντας να κλείσει τις βαθιές του πληγές εν μέσω αντίρροπων δυνάμεων. Στην Ελλάδα, άλλωστε, το μεγαλύτερο ποσοστό των ακινήτων που αγοράστηκαν, αποτελούσαν ακίνητα, μέσω των οποίων οι επενδυτές στόχευσαν στη τουριστική βιομηχανία (ξενοδοχεία, βραχυχρόνιες μισθώσεις κλπ). Η επίπτωση στην οικονομία από την πρωτοφανή κρίση στο τουρισμό είναι πολύ μεγάλη...
Το δικό της ρόλο στην επόμενη ημέρα του real estate αναμένεται να διαδραματίσει η εγχώρια ζήτηση για αγορά ακινήτων, καθώς, όπως επιβεβαιώνουν γνώστες της αγοράς, τη δεδομένη στιγμή στην Ελλάδα η ζήτηση για αγορά ακινήτου με στόχο την κάλυψη της στεγαστικής ανάγκης είναι σχεδόν ανύπαρκτη σε σχέση με τα προ μνημονιακά χρόνια.
Διαβάστε επίσης:
- Αυξήσεις έως 40% στα ενοίκια για διαμερίσματα έως 60 τ.μ. στην Αθήνα
Δυσοίωνες οι προοπτικές για τον κλάδο της κτηματαγοράς μεσοπρόθεσμα
Τα χρόνια προβλήματα του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, με το μεγάλο «βάρος» των μη εξυπηρετούμενων δανείων – παρά τις εντατικές προσπάθειες μείωσής τους – αποτελούν το πιο σοβαρό στοίχημα για την ελληνική οικονομία και φυσικά για όλους τους επιμέρους κλάδους της, συμπεριλαμβανομένης και της αγοράς ακινήτων. Η παροχή χρηματοδότησης και η στήριξη της πραγματικής οικονομίας είναι το βασικό ζητούμενο για ένα πιο ευοίωνο αύριο.
Γνώστες της αγοράς αναφέρουν επίσης πως μεγάλα funds που παραδοσιακά επένδυαν στο ελληνικό real estate, είτε πλέον είναι… άφαντα λόγω της πανδημίας, είτε στρέφονται σε άλλες κτηματαγορές.
Ο ρυθμός και το ύψος μείωσης των αξιών στην εγχώρια κτηματαγορά αναμένεται να καθοριστεί και από τις αποδόσεις που ζητούν πλέον οι απομείναντες επενδυτές. Όπως εξηγεί ο κ. Μπάκας, πολλοί επενδυτές που επένδυαν κεφάλαια σε ακίνητα με ζητούμενη απόδοση 5%-6% - και σε περιπτώσεις πολύ καλών ακινήτων ακόμη και 4,8% - σήμερα αναζητούν επενδύσεις με αποδόσεις στο 8%. Αυτή η διαφορά θα έχει σημαντικό αντίκτυπο στην τιμή πώλησης των ακινήτων και δη μεταξύ -20% και -30%.
Οι τιμές άλλωστε των ακινήτων στην Ελλάδα αναμένεται να επηρεαστούν και από την έναρξη των πλειστηριασμών, αλλά και από το πώς θα εξελιχθεί το πρόγραμμα Golden Visa. Από το 2013, όταν ξεκίνησε το πρόγραμμα «Χρυσή Βίζα», η Ελλάδα έχει χορηγήσει 6.692 άδειες παραμονής σε επενδυτές ακινήτων. Από την αρχή του προγράμματος έως και τον Δεκέμβριο του 2019 έχουν συνολικά επενδύσει 4.371 Κινέζοι. «Οι συγκεκριμένοι αριθμοί αγοραπωλησιών μπορούν να στηρίξουν τελικά το εγχώριο real estate;», διερωτάται ο κ. Μπάκας.
Η πορεία της ελληνικής οικονομίας στο σύνολό της – και ειδικότερα το ύψος της ανεργίας, σε συνδυασμό με τα διαθέσιμα εισοδήματα του Έλληνα στην εποχή της πανδημίας – αναμένεται να αποτελέσει μοχλό ή βαρίδι αντίστοιχα για την τόνωση της κτηματαγοράς. Με την ελληνική οικονομία να βυθίζεται σε ύφεση και την ανεργία να εκτοξεύεται στα ύψη, το διαθέσιμο εισόδημα των Ελλήνων θα συρρικνωθεί. Αυτό είναι αναπόφευκτο. Πώς, λοιπόν, ο Έλληνας θα μπορέσει να στραφεί στην αγορά ή ακόμη και τη μίσθωση ακινήτου, αν δεν μπορεί να εξασφαλίσει τα προς το ζην;
Η επόμενη ημέρα για τον Έλληνα, την ελληνική οικονομία και δη την εγχώρια κτηματαγορά δεν θα είναι εύκολη… Προσδοκία όλων η ανάκαμψη να είναι ταχεία και πολύπλευρη.
