Τεκτονικές αλλαγές στις ζωές 4 εκατομμυρίων εργαζομένων αναμένεται να φέρει το νέο εργασιακό νομοσχέδιο που μπαίνει αμέσως μετά το Πάσχα στη Βουλή και ανοίγει «παράθυρο» για 4ήμερη εργασία μέσως της ευελιξίας του ωραρίου.
Σύμφωνα με όσα είπε χθες στην κοινοβουλευτική ομάδα της Νέας Δημοκρατίας ο αρμόδιος υπουργός Εργασίας, Κωστής Χατζηδάκης, κάθε εργαζόμενος θα μπορεί να επιλέξει στο εξής αντί για 8 ώρες την ημέρα επί 5ήμερο, να δουλεύει 10 ώρες την ημέρα επί 4ήμερο και να κερδίζει ένα τριήμερο ανάπαυσης.
Με την διευθέτηση του ωραρίου, οι ώρες υπερεργασίας ή υπερωρίας θα συμψηφίζονται με μειωμένο ωράριο σε άλλες ημέρες ή ακόμα και με ρεπό, χωρίς ο εργοδότης να πληρώνει τις έξτρα ώρες σε χρήμα. «Κλειδί» για την επιτυχή εφαρμογή του νέου καθεστώτος είναι ο εργαζόμενος να συμπληρώνει 40 ώρες εργασίας την εβδομάδα και να μην τις υπερβαίνει.
Το νομοθετικά θεσπισμένο οκτάωρο θα μπορεί να γίνεται δεκάωρο, αρκεί οι επιπλέον ώρες να «αφαιρούνται» σε επόμενο χρόνο, από τον χρόνο εργασίας του υπαλλήλου. Το ίδιο θα συμβαίνει και για την εργασία τις Κυριακές και μάλιστα χωρίς μισθολογική προσαρμογή.
Με το νέο σύστημα, ένας εργαζόμενος μπορεί να απασχολείται για παράδειγμα κάθε Παρασκευή για 10 ώρες και κάθε Δευτέρα για 6 ώρες, ώστε με συμψηφισμό να προκύπτει 8ωρο.
«Η διευθέτηση του χρόνου εργασίας είναι αναγκαία σε συνθήκες πανδημίας. Είναι ο σύγχρονος τρόπος οργάνωσης της εργασίας (smart working) που έχει υιοθετηθεί σε πολλές χώρες του εξωτερικού» επισημαίνει στο «insider» ο δικηγόρος - εργατολόγος, Γιάννης Καρούζος. «Αρκεί να είναι συναινετική και να περιλαμβάνει το δικαίωμα αποσύνδεσης που εξασφαλίζει την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής».
Τι γίνεται όμως στην περίπτωση που ο εργαζόμενος δεν επιθυμεί να υπογράψει ατομική σύμβαση με ελαστικότερο ωράριο; Σύμφωνα με τον κ. Καρούζο, αν ο εργαζόμενος αρνηθεί την διευθέτηση, δεν μπορεί να απολυθεί λόγω αυτής του της απόφασης.
Η Ισπανία ήταν από τις πρώτες χώρες του πλανήτη που δοκίμασε την μείωση της πενθήμερης εργασίας, σε τετραήμερη, με στόχο να αυξηθεί η παραγωγικότητα, να βελτιωθεί η ψυχική υγεία των εργαζομένων και να καταπολεμηθεί η κλιματική αλλαγή.
Ήδη η Microsoft στην Ιαπωνία το καλοκαίρι του 2019 υιοθέτησε το 32ωρο, που συνοδεύτηκε με αύξηση της παραγωγικότητας κατά 40% και μείωσης της παραγωγής διοξειδίου του άνθρακα κατά 20%. Αντίστοιχα στη Νέα Ζηλανδία, η πολυεθνική Unilever υιοθέτησε το ίδιο σύστημα δοκιμαστικά μέχρι τον Δεκέμβρη του 2021.
Με αίτηση του εργαζόμενου η διευθέτηση
Καταλυτικό ρόλο στην διευθέτηση του ευέλικτου ωραρίου είναι ο τρόπος με τον οποίο θα οριστεί αυτή η ευελιξία νομοθετικά. Σήμερα καθορίζεται με επιχειρησιακές συλλογικές συμβάσεις εργασίας ή συμφωνία του εργοδότη με την συνδικαλιστική οργάνωση στην επιχείρηση που αφορά τα μέλη της ή συμφωνία του εργοδότη και του συμβουλίου των εργαζομένων ή συμφωνία του εργοδότη και ένωσης προσώπων.
Σύμφωνα με τον υπουργό Εργασίας, η διευθέτηση του χρόνου εργασίας θα μπορεί να εφαρμόζεται μόνο με συλλογική συμφωνία (όπως ισχύει σήμερα) ή με αίτηση του εργαζόμενου για συμφιλίωση της προσωπικής με την επαγγελματική του ζωή.
Η διευθέτηση, σύμφωνα με πληροφορίες, θα γίνεται μόνο κατόπιν γραπτής αίτησης των εργαζομένων, όπως ακριβώς συμβαίνει με την αίτηση αδείας και όχι κατόπιν αιτήματος της επιχείρησης και προϋπόθεση τη σύμφωνη γνώμη του εργαζόμενου.
«Δικλείδα» ασφαλείας του συστήματος θα συνιστά η εφαρμογή του ψηφιακού ωραρίου και της ψηφιακής κάρτας εργασίας (μέσω του ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ), ώστε να καταγράφονται online οι υπερωρίες τις οποίες ο εργοδότης οφείλει να πληρώσει ή να συμψηφίσει. Η διευθέτηση, μάλιστα, σε επίπεδο ατομικής συμφωνίας αναμένεται να προχωρά μόνο σε επιχειρήσεις που διαθέτουν και λειτουργούν ηλεκτρονικό σύστημα μέτρησης του χρόνου εργασίας των εργαζομένων τους, άμεσα συνδεδεμένο και διαλειτουργικό με το πληροφοριακό σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ».
Ο εργαζόμενος θα «χτυπά» την κάρτα του όταν ξεκινά και όταν τελειώνει την εργασία του. Η κάρτα θα συνδέεται απ’ ευθείας με online σύστημα του ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ και θα καταγράφεται αμέσως και σε πραγματικό χρόνο η απασχόληση του εργαζομένου, η υπέρβαση του νομίμου ωραρίου, οι υπερεργασίες και οι υπερωρίες του.
Η εισαγωγή της ψηφιακής κάρτας είναι τελικά η καλύτερη προστασία του εργαζομένου από τις καταχρηστικές συμπεριφορές του εργοδότη και ένα βασικό μέσο για να μη νοθεύεται ο ανταγωνισμός μεταξύ των επιχειρήσεων από εργοδότες που χρησιμοποιούν αθέμιτες πρακτικές.
Η χρήση της ηλεκτρονικής κάρτας θα ξεκινήσει πιλοτικά από τις τράπεζες, τα σούπερ μάρκετ και άλλες μεγάλες επιχειρήσεις που απασχολούν πάνω από 50 άτομα ενώ σταδιακά θα εφαρμοστεί στο σύνολο της ιδιωτικής οικονομίας.
Φωτο: Getty Images/Ideal Images
Διαβάστε επίσης
Κ. Χατζηδάκης: Fake news του ΣΥΡΙΖΑ πως καταργείται το 8ωρο - Χτυπάμε τη μαύρη εργασία
