Σειρά σοβαρών ζητημάτων που παραμένουν ανοιχτά στο νέο πλαίσιο προστασίας διαπιστώνουν οι Θεσμοί στη δεύτερη μεταμνημονιακή έκθεση για την Ελλάδα, προβαίνοντας σε αυστηρές παρατηρήσεις σχετικά με ελλείψεις και κινδύνους που παρουσιάζει η πρόταση που κατέθεσε η κυβέρνηση.
Προειδοποιεί ότι το σχέδιο εγείρει σοβαρές ανησυχίες σχετικά με τις επιπτώσεις που θα έχει στην κουλτούρα πληρωμών των οφειλετών, καθώς και στους ισολογισμούς των τραπεζών. Aφήνει, επίσης, αιχμές για «μονομερή ενέργεια» εκ μέρους της κυβέρνησης για δίμηνη παράταση της προθεσμίας με υπουργική απόφαση μετά την εκπνοή του υφιστάμενου νόμου στις 31 Δεκεμβρίου 2018.
Όπως επισημαίνει, το σχέδιο που προτείνει η κυβέρνηση:
1. Προτείνει μια περίμετρο η οποία θα είναι σημαντικά μεγαλύτερη σε σύγκριση με το υφιστάμενο καθεστώς, καθώς θα περιλαμβάνει και επιχειρηματικά δάνεια
2. Συνεπάγεται ένα πρόσθετο πλαίσιο προστασίας το οποίο θα ισχύει παράλληλα με τον υφιστάμενο νόμο
3. Φαίνεται να απαιτεί από τις τράπεζες να αποδεχθούν υποχρεωτικά, προσυμφωνηθείσες ρυθμίσεις για μεγάλο εύρος δανειοληπτών που πληρούν τα κριτήρια
4. Δεν είναι επαρκώς στοχευμένο στους ευπαθείς δανειολήπτες και επηρεάζει μια σειρά άλλων παραμέτρων, όπως ο εξωδικαστικός μηχανισμός, ο πτωχευτικός κώδικας, οι πωλήσεις και τιτλοποιήσεις κόκκινων δανείων
5. Κινδυνεύει να προκαλέσει νέες καθυστερήσεις για τους οφειλέτες που έχουν καταθέσει αίτηση στο υφιστάμενο καθεστώς αλλά θα αιτηθούν και προστασία στον νέο νόμο, καθώς όλες οι αιτήσεις θα «παγώσουν» μέχρις ότου λειτουργήσει η νέα πλατφόρμα
6. Δεν έχει γίνει αξιολόγηση των επιπτώσεων της νέας πρότασης, όπως για παράδειγμα στην κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών
7. Θέτει σε κίνδυνο τη δέσμευση των αρχών για εκδίκαση όλων των υφιστάμενων υποθέσεων του Νόμου Κατσέλη έως το τέλος του 2021
8. Επηρεάζει την εκπλήρωση μελλοντικών πλειστηριασμών και κατασχέσεων
9. Δεν διαθέτει επαρκή σαφήνεια ως προς τις δημοσιονομικές πτυχές του
Σημαντικό είναι, επίσης, το γεγονός ότι η κυβέρνηση οφείλει να ζητήσει την επίσημη γνωμοδότηση της ΕΚΤ επί του νέου νομοσχεδίου, το οποίο θα πρέπει να λάβει και το «πράσινο φως» από την Επιτροπή Ανταγωνισμού (DG Comp) σχετικά με ενδεχόμενη κρατική βοήθεια.
Βιώσιμες ρυθμίσεις ζητά η Κομισιόν
Στη δεύτερη έκθεση που εξέδωσε σήμερα η Κομισιόν, αναφορικά με τις μακροοικονομικές ανισορροπιες στην Ελλάδα, επισημαίνεται ότι παρά τη βαθμιαία μείωση των NPEs συνολικά, ο ρυθμός των δανείων που «ξανακοκκίνησαν» το β΄εξάμηνο του 2018 ξεπέρασε το ρυθμό θεραπείας. Αυτό, σύμφωνα με την έκθεση, υποδηλώνει την αδυναμία των τραπεζών να προσφέρουν στους δανειολήπτες βιώσιμες μακροχρόνια ρυθμίσεις, τονίζεται στην έκθεση.
Η εκ νέου επιδείνωση της εισπραξιμότητας των NPEs οφείλεται κυρίως στην ασυνέπεια των οφειλετών να εξυπηρετήσουν τις ρυθμίσεις που έχουν ήδη κάνει με τις τράπεζες, με αποτέλεσμα να κοκκινίζουν δάνεια που είχαν ήδη «πρασινίσει».
Στο στόχαστρο η «ουρά» του Νόμου Κατσέλη
Στην ίδια έκθεση, η Επιτροπή προειδοποιεί για την ανάγκη να επιταχυνθεί η επίλυση των υποθέσεων που βρίσκονται στην «αναμονή» του υφιστάμενου Νόμου Κατσέλη, διαφορετικά η κυβέρνηση δεν θα εκπληρώσει τη δέσμευση για επίλυση όλων των εκκρεμών υποθέσεων έως το τέλος του 2021.
Το ελληνικό δικαστικό σύστημα εξακολουθεί να εμφανίζει αδυναμίες και είναι καθοριστικής σημασίας να υλοποιηθούν μεταρρυθμίσεις προκειμένου να ομαλοποιηθεί η λειτουργία του χρηματοοικονομικού συστήματος και να ξεκλειδώσει η δυναμική των επενδύσεων, επισημαίνει. «Παρά τις πρόσφατες βελτιώσεις, το διάστημα που απαιτείται για την εκδίκαση της υπόθεσης εξακολουθεί να είναι πολύ μεγάλο και απαιτείται περαιτέρω στοχευμένη δράση», σημειώνεται. Οι μεταρρυθμίσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη στοχεύουν στη μείωση των εκκρεμών υποθέσεων και την υλοποίηση ενός τριετούς σχεδίου, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας ενός ηλεκτρονικού δικαστικού συστήματος.
Προς αυτή την κατεύθυνση, έχουν βοηθήσει οι πρόσφατες μεταρρυθμίσεις, οι οποίες περιλαμβάνουν την άρση του τραπεζικού απορρήτου για τους δανειολήπτες δανείων πρώτης κατοικίας, καθώς και η εκπαίδευση των δικαστών επί των σχετικών θεμάτων αλλά και η καλύτερη στελέχωση των δικαστηρίων που έχουν προγραμματίσει οι ελληνικές αρχές. Η Κομισιόν διαπιστώνει βελτίωση στον διαχωρισμό πραγματικών και στρατηγικών κακοπληρωτών μετά την εφαρμογή των τελευταίων μέτρων.
Για το νέο καθεστώς πρώτης κατοικίας, επισημαίνει την απόφαση της κυβέρνησης να επιδοτήσει τα υπεχρεωμένα νοικοκυριά και σημειώνει ότι η κωδικοποίηση του νομοθετικού και κανονιστικού πλαισίου για την αφερεγγυότητα των νοικοκυριών που εφαρμόστηκε στα τέλη του 2018 θα διευκολύνει την ερμηνεία και εφαρμογή της νομοθεσίας. «Οι ελληνικές αρχές έχουν δηλώσει την πρόθεσή τους να προχωρήσουν στην αναθεώρηση της προστασίας για την πρώτη κατοικία σε διαβούλευση με την Ελληνική Ένωση Τραπεζών», αναφέρει η έκθεση της Κομισιόν.
