Ροή
Εκτενείς αναφορές στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ελληνικές τράπεζες και οι τράπεζες της ευρωζώνης με πρώτο και κυριότερο αυτό των μη εξυπηρετούμενων δανείων εμπεριέχει η έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου για τη Παγκόσμια Χρηματοπιστωτική Σταθερότητα που παρουσιάσθηκε σήμερα από τον επικεφαλής της Διεύθυνσης Νομισματικής Πολιτικής του ΔΝΤ Jose Vinals, στην Ουάσιγκτον.
Αν και η έκθεση δεν επικεντρώνει στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα εμπεριέχει στοχευμένες αναφορές στην Ελλάδα, καθώς περιγράφει εκτενώς τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα τα πιστωτικά ιδρύματα στη ζώνη του ευρώ και τα οποία εν πολλοίς είναι και προβλήματα ελληνικού ενδιαφέροντος.
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στην έκθεση, η ασθενής κερδοφορία των τραπεζών της ζώνης του ευρώ αυξάνει τη δυσκολία αντιμετώπισης των μη εξυπηρετούμενων δάνειων, λόγω της μείωσης της ικανότητας των τραπεζών να χτίσουν αποθέματα ίδιων κεφαλαίων (capital buffers) μέσω της συγκέντρωσης κερδών.
Το ΔΝΤ τοποθετεί στα 900 δισ. ευρώ τα κόκκινα δάνεια στην ευρωζώνη (εκ των οποίων τα 100 δισ. ευρώ είναι ελληνικά), συντασσόμενο με τις αντίστοιχες προβολές της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Όπως επισημαίνεται, τα εν λόγω μη εξυπηρετούμενα δάνεια αποτελούν διαρθρωτική αδυναμία και από την άποψη της συμπεριφοράς των μετοχών των τραπεζών.
«Τα τραπεζικά συστήματα με τα υψηλότερα μη εξυπηρετούμενα δάνεια έχουν γενικά υποστεί μια μεγαλύτερη πτώση των τιμών των μετοχών, ιδίως στην Ελλάδα και την Ιταλία», σημειώνεται στην έκθεση. Στο σημείο αυτό παρατίθενται στοιχεία από την πρόσφατη πτώση των μετοχών τον περασμένο Φεβρουάριο , σύμφωνα με τα οποία οι τράπεζες της Ελλάδας, της Ιταλίας και σε ένα μικρότερο βαθμό της Πορτογαλίας, μαζί με κάποιες μεγάλες γερμανικές τράπεζες (σ.σ. Deutsche Bank), βρέθηκαν σε χρηματιστηριακή πτώση, λόγω διαρθρωτικών προβλημάτων σε σχέση με την πλεονάζουσα παραγωγική του ικανότητα, τα υψηλά επίπεδα των μη εξυπηρετούμενων δανείων τους, αλλά και λόγω του κακώς διαρθρωμένου επιχειρηματικού τους μοντέλου.
Σύμφωνα με το ΔΝΤ, η πρόσφατη αναταραχή στις χρηματαγορές υποδεικνύει την ανάγκη για μια πιο ολοκληρωμένη λύση στα προβλήματά που έχουν κληρονομήσει οι τράπεζες της ευρωζώνης.
Το ΔΝΤ αναφέρει ότι τα αυξημένα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στην ευρωζώνη θα πρέπει να αντιμετωπιστούν επειγόντως, μέσα από μια ολοκληρωμένη στρατηγική που θα συνδυάζει δυναμική εποπτεία, μεταρρύθμιση του νομικού πλαισίου που διέπει την αφερεγγυότητα (σ.σ. Νόμος Κατσέλη), την ανάπτυξη χρηματαγορών για τη διαπραγμάτευση κόκκινων δανείων (distressed debt markets), αλλά και τη δημιουργία εταιρειών διαχείρισης ενεργητικού (asset management companies -AMC).
Η Διεύθυνση Νομισματικής Πολιτικής του ΔΝΤ δεν παραλείπει να αναφερθεί και στις αλλαγές που έχουν επιφέρει στο πλαίσιο λειτουργίας των τραπεζών οι διατάξεις της οδηγίας BRRD (Οδηγία 2014/59/ΕΕ για την ανάκαμψη και εξυγίανση πιστωτικών ιδρυμάτων) ειδικά σε σχέση με το «bail in».
Όπως σημειώνεται, η εφαρμογή της εν λόγω οδηγίας είναι ένα σημαντικό βήμα προς τα εμπρός για την ενίσχυση της εξυγίανσης και την καλύτερη ευθυγράμμιση των κινήτρων για τις τράπεζες και τους επενδυτές. Ωστόσο, η εφαρμογή της είναι μια πρόκληση για την τρέχουσα μεταβατική περίοδο, λόγω των μη εξυπηρετούμενων δανείων και της αδύναμης κερδοφορίας των τραπεζών, που περιορίζουν την ικανότητα απορρόφησης ζημιών εκ μέρους των πιστωτικών ιδρυμάτων.
«Οι κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις κρατικές ενισχύσεις ( που θέτουν περιορισμούς στη χρήση των δημόσιων πόρων στις τραπεζικές αναδιαρθρώσεις) και η BRRD είναι σημαντικές δικλείδες για τις στρεβλώσεις της αγοράς και τον ηθικό κίνδυνο, αλλά θα πρέπει να εφαρμοστούν με προσοχή, καθώς μπορεί να εξακολουθήσει να απαιτείται η δημόσια στήριξη των τραπεζών σε περίοδο κρίσης», σημειώνεται στην έκθεση.
