«Παραδοσιακά» το πρώτο εξάμηνο κάθε έτους δεν είναι μία ιδιαίτερα… ανθηρή περίοδος για τα κρατικά ταμεία. Δεδομένου ότι ολοκληρώνεται η ροή καταβολής μιας σειράς από τακτικών φορολογικών υποχρεώσεων και η νέα «φουρνιά» έρχεται με τα καινούρια εκκαθαριστικά.
Φέτος, λόγω της πανδημίας, η κατάσταση είναι πολύ διαφορετική, αλλά και κρίσιμη από πλευράς αυτών των τακτικών εσόδων. Με αποτέλεσμα να έχουν ειδική σημασία τόσο τα λεφτά που αναμένονται από τις Βρυξέλλες (εκτός Ταμείου Ανάκαμψης) μέσα από το ΕΣΠΑ και άλλα εργαλεία της ΕΕ, όσο και η δυνατότητα του κράτους να προσφεύγει στις αγορές για να ανανεώσει τα διαθέσιμα του Ελληνικού Δημοσίου.
Το παζλ των εσόδων
Η υστέρηση συνεχίζεται στα κρατικά έσοδα και παρά την καλή πορεία του Νοεμβρίου η εκτίμηση για τους επόμενους μήνες είναι για μεγάλη επίπτωση λόγω του lockdown και των αναστολών, η οποία εν μέρει μόνο συγκρατείται από μία ροή πληρωμών εταιρειών που κατάφεραν να διατηρήσουν μέρος του τζίρου τους.
Τους πρώτους μήνες του 2021 στόχος είναι να διατηρηθεί αυτή η συγκρατημένη ροή εσόδων. Επιπλέον, λόγω των πιο πολλών δόσεων φόρου εισοδήματος και ΕΝΦΙΑ δημιουργείται μία προσδοκία για την πορεία των εσόδων την αρχή του έτους, όπως και λόγω της αναβολής της πληρωμής των τελών κυκλοφορίας.
Όπως εξηγούν αρμόδιες πηγές, το πρώτο εξάμηνο δύο στοιχεία είναι δεδομένα στο δημοσιονομικό πεδίο: θα υπάρχουν περιορισμοί και άρα αναστολές πληρωμής οφειλών και δεν θα έχουν έρθει τα «πολλά» λεφτά από την ΕΕ.
Επιπλέον, όταν ξεκινήσει η φάση «3» των μέτρων στήριξης, δηλαδή της διαδικασίας εξόδου από την πανδημία πρέπει να φανεί τι θα γίνει με τα χρέη του 2020 που η υγειονομική κρίση προκάλεσε. Και τούτο όταν φορείς όπως το γραφείο προϋπολογισμού της Βουλής προειδοποιούν πως συνιστούν έναν μεγάλο δημοσιονομικό κίνδυνο…
Το ένα αντιστάθμισμα είναι η πολύ καλή ικανότητα της χώρας να προσφεύγει στις αγορές για δανεισμό, η οποία αναμένεται να στηριχθεί ακόμα περισσότερο το επόμενο διάστημα και από την πρόωρη αποπληρωμή μέρους του δανείου του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Με στόχο τις νέες εκδόσεις οι οποίες δρομολογούνται, ώστε τα διαθέσιμα από τα 37,5 δισ. ευρώ στην αρχή της πανδημίας και 31,5 δισ. ευρώ στο τέλος του έτους σύμφωνα με το νέο δανειακό πρόγραμμα του ΟΔΔΗΧ να συντηρηθούν σε επίπεδα που να δημιουργούν ασφάλεια στις αγορές.
Τα έσοδα της ΕΕ
Η άλλη πολύ σημαντική πηγή εσόδων είναι το ΕΣΠΑ. Οι μαζικές αιτήσεις πληρωμών που προωθούνται αυτές τις μέρες έχουν ειδική σημασία καθώς θα μετατραπούν σε έσοδα που θα εισρεύσουν τους πρώτους μήνες του 2021 και θα τροφοδοτήσουν τα διαθέσιμα του ΓΛΚ και, κατά συνέπεια, του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ).
Από το ΠΔΕ επιχειρείται να χρηματοδοτηθούν προκαταβολικά (πριν δηλαδή την επίσημη έγκρισή τους από τις Βρυξέλλες η οποία αναμένεται στις αρχές του καλοκαιριού) τα πρώτα έργα του σχεδίου ανάκαμψης. Αλλά και τα μέτρα στήριξης που είναι σε εξέλιξη με το σχετικό αποθεματικό στα 7,5 δισ. ευρώ.
Ενδιαμέσως αναμένεται να έρθει η επόμενη δόση από το SURE αξίας 750 εκατ. ευρώ περίπου (αλλά θα έχει τη μορφή δανείου και όχι επιδότησης). Το ίδιο ισχύει και για τα δάνεια της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων τα οποία όμως θα δρομολογηθούν κατευθείαν για τη στήριξή του επιχειρηματικού κόσμου και έτσι δεν θα επιβαρύνουν το έλλειμμα και το χρέος.
Τα λεφτά του Ταμείου Ανάκαμψης αναμένονται στο πιο καλό σενάριο στο τέλος του 1ου εξαμήνου: η προκαταβολή του 13% και τα κονδύλια του React EU που θα καλύψουν δαπάνες για μέτρα στήριξης.
