Μέσα στο Εθνικό Σχέδιο για την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας, που περιλαμβάνει τη λίστα με τις προτεινόμενες προς τις Βρυξέλλες για χρηματοδότηση επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις, όπως είναι γνωστό περιλαμβάνεται και «κονδύλι» 475 εκατ. ευρώ για τον λογαριασμό «Στρατηγικές Αστικές Αναπλάσεις».
Οι οποίες, κατά το σχέδιο, «πυροδοτούν την αστική ανάπτυξη και βελτιώνουν σημαντικά την ποιότητα ζωής και το αστικό περιβάλλον (π.χ. στον Ελαιώνα, στη Δυτική Αθήνα, στο νότιο παραλιακό μέτωπο της Αττικής, στη Θεσσαλονίκη, την Πάτρα και άλλες πόλεις, μικρές και μεγάλες). Οι αναπλάσεις αυτές θα βελτιώσουν την ζωή των κατοίκων και θα αποτελέσουν πόλους έλξης επισκεπτών, επενδύσεων και νέων θέσεων εργασίας».
Η αναφορά γίνεται για διάφορες πόλεις της χώρας, ωστόσο, όπως σημειώνουν άνθρωποι της αγοράς και κυρίως στελέχη του τομέα ακινήτων στο μέτωπο των αναπλάσεων σαφώς δεσπόζουν αυτές που συντελούνται ή έρχονται στην Αθήνα, ή καλύτερα στην Αττική. Και αναμφίβολα, αυτές οι αναμορφώσεις… ήρθαν για να μείνουν, καθώς παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι εισερχόμαστε «στον αστερισμό των αστικών αναπλάσεων».
Αυτό πάντως που έχει πρόσθετο ενδιαφέρον όσον αφορά στις αναπλάσεις, πέραν βέβαια της αναβάθμισης μιας περιοχής (με υποδομές ή και εμπορικές, ψυχαγωγικές, αθλητικές και άλλες χρήσεις) και της ποιότητας της ζωής όσων κατοικούν εκεί, είναι και οι επιδράσεις στην κτηματαγορά. Γιατί είναι σαφές ότι κάθε αλλαγή επιφέρει ανακατατάξεις.
Νέες ανάγκες δημιουργούνται, ακίνητα αναζητούνται για συγκεκριμένες χρήσεις, κάποια άλλα κτήρια μοιραία μένουν «κενά» προς πώληση ή εκμίσθωση όταν «φεύγουν» υπηρεσίες και μισθωτές, αναδύονται άλλου είδους χρήσεις ή δραστηριότητες διαφορετικές ενδεχομένως από τις μέχρι πρότινος, ιδίως αν η περιοχή θεωρείται «πρώτης προβολής και ποιότητας», προκύπτουν αλλαγές για το τοπικό λιανεμπόριο και κατ’ επέκταση για το retail και τα επαγγελματικά ακίνητα, όπου αποχωρούν ενοικιαστές (ιδίως αν πρόκειται για μεγάλες αλυσίδες, υπουργεία κ.λπ.) είτε έρχονται νέοι «παίκτες» (νέες δραστηριότητες) είτε υπάρχει κινητικότητα από τους ιδιοκτήτες για να βρούνε μισθωτές κ.α. Σε κάποιες περιπτώσεις, δημιουργούνται νέες «πολιτείες», με ότι αυτό συνεπάγεται για τη ζωή πέριξ αυτών. Μάλιστα, αν το επιτρέπουν οι χρήσεις τότε ενδέχεται στη θέση μιας υπηρεσίας ή ενός υπουργείου να «μετακομίσει» μια επιχειρηματική αλυσίδα ή να «φιλοξενηθεί» ξενοδοχειακός όμιλος. Προφανώς δε, θέματα όπως η ύπαρξη μέσων μεταφοράς (κατά βάση Μετρό) και οι ευρύτερες υποδομές αναμφίβολα παίζουν τον ρόλο τους, με την διαμόρφωση των τιμών (πώληση ή ενοικίαση) να επηρεάζονται από αυτές τις παραμέτρους.
Αν και δεν γίνεται συγκεκριμένη αναφορά για το ποιες αναπλάσεις χρηματοδοτούνται με πόρους από το ευρωπαϊκό ταμείο που θα «κουμπώνουν», πέραν της κρατικής χρηματοδότησης, με ιδιωτική συμμετοχή και τραπεζικό δανεισμό, είναι αλήθεια ότι οι αστικές αναπλάσεις στο Λεκανοπέδιο της Αττικής θεωρούνται ως ιδιαίτερης σημασίας για τον τομέα των υποδομών και της βελτίωσης της ποιότητας ζωής.
Ανάμεσα σε αυτές, αναμφίβολα ξεχωρίζει το γνωστό project στην έκταση του παλιού αεροδρομίου στο Ελληνικό, το οποίο θα μεταμορφώσει τα νότια προάστια και το παραλιακό μέτωπο αλλά και έμμεσα θα φέρει αλλαγές στην πρωτεύουσα ευρύτερα, ωστόσο, η λίστα των αστικών αναπλάσεων στην Αττική περιλαμβάνει και άλλες ενδιαφέρουσες περιπτώσεις. Όπως είναι η Διπλή Ανάπλαση Βοτανικού-Λ. Αλεξάνδρας, με την κατεδάφιση του γηπέδου στους Αμπελόκηπους (αναμόρφωση χώρου) και τη δημιουργία εγκαταστάσεων αθλητικών/εμπορικών κ.α. στην περιοχή του Βοτανικού/Ελαιώνα. Μάλιστα, στο Ταμείο Ανάκαμψης έχουν ενταχθεί δράσεις αναπλάσεων και δημιουργίας υποδομών δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ.
Μια από τις μεγάλες παρεμβάσεις στην Αττική, ιδίως στο νότιο μέτωπο, είναι και το μεγάλο έργο ανάπλαση του Φαληρικού Όρμου, όπου θα δημιουργηθεί ένα παράκτιο πάρκο άνω των 200 στρεμμάτων (με διάφορες χρήσεις), σε συνδυασμό με το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Η Α’ Φάση αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου του 2021 και έχει ύψος 150 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με εκτιμήσεις η δεύτερη φάση θα είναι πάνω από 180 εκατομμύρια ευρώ και θα αλλάξει όλο το μέτωπο.
Επίσης, στο «πακέτο» των αναπλάσεων περιλαμβάνεται η αναμόρφωση των πρώην βασιλικών κτημάτων στο Τατόι (προβλέπεται χρηματοδότηση μάλιστα 45 εκατ. ευρώ από Ταμείο Ανάκαμψης) η οποία ως στόχο έχει την ανακαίνιση των 42 ιστορικών κτιρίων και των υποδομών του κτήματος. Το ευρύτερο πλάνο του υπ. Πολιτισμού έχει ως στόχο τη διάσωση, αποκατάσταση κτιρίων και ανάδειξη των ιστορικών και πολιτιστικών στοιχείων και αγροτικών δραστηριοτήτων του κτήματος, την προστασία, διατήρηση και ανάπτυξη του δασικού οικοσυστήματος και της βιοποικιλότητας στο σύνολο της έκτασης, την ισορροπία και συνέργεια μεταξύ του ορεινού όγκου της Πάρνηθας και του Κτήματος, την προσβασιμότητα και ανάπτυξη χρήσεων για μεγάλο εύρος κοινού.
Εσχάτως φαίνεται να εισήλθε άλλη μια ανάπλαση στη λίστα των παρεμβάσεων στην Αθήνα. Η οποία σχετίζεται με την προ ημερών εξαγγελία του πρωθυπουργού για το κυβερνητικό πάρκο στις εγκαταστάσεις της ΠΥΡΚΑΛ στη Δάφνη με παράλληλη ανάπλαση του χώρου και τη δημιουργία ενός πάρκου. Με στόχο να μεταφερθούν σε αυτές εννέα υπουργεία, αλλά και να δημιουργηθεί πνεύμονας πρασίνου μέσω μίας επένδυσης τύπου ΣΔΙΤ, ύψους 250 εκατ. ευρώ. Προφανώς η ανάπλαση θα επηρεάσει την περιοχή της Δάφνης-Υμηττού αλλά και των γειτονικών δήμων, ενώ η απομάκρυνση υπουργείων και υπηρεσιών από το κέντρο, άρα και χιλιάδων εργαζόμενων, και η μεταφορά τους στις νέες εγκαταστάσεις (όταν αυτό γίνει) θα φέρει αλλαγές και στη «ζωή» της Αθήνας.
Πέραν των πιο μεγάλων αναπλάσεων, προφανώς γίνονται και άλλες κινήσεις και αναμορφώσεις που αλλάζουν την «εικόνα» της πόλης, όπως για παράδειγμα η ανάπτυξη του έργου «Πολιτεία Καινοτομίας», στο παλιό εργοστάσιο της ΧΡΩΠΕΙ. Όπου μέσω ΣΔΙΤ (ύψους 100 εκατ. ευρώ περίπου) δρομολογείται η ανάπλαση της παλιάς βιομηχανικής μονάδας, ώστε η παλιά «ΧΡΩΠΕΙ» (στην Οδό Πειραιώς) να μετατραπεί σε πολυδύναμο χώρο, όπου θα συνυπάρχουν ερευνητικά κέντρα και νεοφυείς επιχειρήσεις.
