Ακόμα και αν αξιοποιηθούν πλήρως τα κονδύλια από το Ταμείο Ανάκαμψης της ΕΕ, αλλά και τα υπόλοιπα εργαλεία που είναι διαθέσιμα, η καθαρή ζημιά στην οικονομία από την πανδημία σε όρους επιβάρυνσης του χρέους φτάνει στα 15 με 20 δισεκατομμύρια ευρώ, σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις στελεχών του οικονομικού επιτελείου.
Το καλό είναι πως η εν λόγω ζημιά διαχέεται στην περίπτωση της Ελλάδος μέσα στο χρόνο, λόγω της καλής χρονικής διάρθρωσης των λήξεων του χρέους. Αλλά και πως έχει λάβει ένα μεγάλο πρόσθετο πακέτο ανάκαμψης 32 δισ. ευρώ (εκ των οποίων τα 19 δισ. ευρώ είναι επιδοτήσεις). Ωστόσο, το βάρος από την πανδημία παραμένει ισχυρό. Δεδομένης της ανάγκης διατήρησης της βιωσιμότητας του χρέους.
Όσο για τις δυνατότητες για μέτρα στήριξης και για μονιμότερες «ελαφρύνσεις» στο μέλλον, με πρώτη στη «λίστα» την εισφορά αλληλεγγύης, συνδέονται με 4 τουλάχιστο παράγοντες: με την πορεία της υγειονομική κρίσης, με την επιτυχία του Σχεδίου Ανάκαμψης, με την πορεία του Τουρισμού και με τις αποφάσεις που θα λάβει η ΕΕ για το νέο δημοσιονομικό πλαίσιο.
Η δύσκολη 10η αξιολόγηση
Τα θέματα των άμεσων και των μακροπρόθεσμων μέτρων στήριξης θα τεθούν επί τάπητος την επόμενη εβδομάδα στις διαπραγματεύσεις του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης με τους επικεφαλής των Θεσμών. Αναμένονται δύσκολες καθώς αίρονται σταδιακά οι υγειονομικοί περιορισμοί και οι απαιτήσεις αυξάνονται, με τη λογική της επιστροφής στην «κανονικότητα», αλλά και της σύνδεσης (σε έναν βαθμό) των μεταρρυθμίσεων της Ενισχυμένης Εποπτείας και του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου με αυτές του Σχεδίου Ανάκαμψης.
Επιπλέον και οι θεσμοί είναι πιεσμένοι λόγω των πολλαπλών υποχρεώσεών τους (καθώς ολοκληρώνονται και οι διαβουλεύσεις για τα σχέδια ανάκαμψης των κρατών). Αρμόδιες πηγές στις Βρυξέλλες εξηγούν ότι ουσιαστικά η Ενισχυμένη Εποπτεία βρίσκεται σε μία μεταβατική φάση: με δεδομένο ότι ρήτρα διαφυγής είναι σε ισχύ περιορίζεται το σκέλος του δημοσιονομικού ελέγχου, αλλά το σκέλος των μεταρρυθμίσεων ενισχύεται αφού θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι το Σχέδιο Ανάκαμψης θα καλύπτει με έναν επαρκή τρόπο τις «απαιτήσεις» σε επίπεδο Θεσμών και – κυρίως - κρατών μελών.
Η εν λόγω αξιολόγηση συνδέεται επιπλέον με πακέτο παρεμβάσεων στο χρέος, αλλά και με το υπό διαμόρφωση συνολικό δημοσιονομικό πλαίσιο των επόμενων ετών. Αφού στο τέλος του μήνα κατατίθεται και το Πρόγραμμα Σταθερότητας. Σε αυτό θα περιγράφεται το σενάριο «βάσης» στο οποίο θα «χτιστεί» η πρώτη αποτύπωση των προθέσεων της κυβέρνησης για μέτρα στήριξης τους επόμενους μήνες/έτη αλλά και για παρεμβάσεις μονιμότερου χαρακτήρα (με πρώτη κίνηση τη διατήρηση της κατάργησης της εισφοράς αλληλεγγύης στον ιδιωτικό τομέα και το 2022 ως προσωρινό μέτρο που θα επιχειρηθεί στην συνέχεια να μονιμοποιηθεί από το 2023 παράλληλα με τη διεύρυνσή του και σε δημοσίους υπαλλήλους- συνταξιούχους οι οποίοι δεν καλύπτονται προς το παρόν).
Οι καθοριστικοί παράγοντες των επόμενων εβδομάδων/μηνών για τον ακριβή δημοσιονομικό χώρο και για την επιτυχία του εγχειρήματος που θα ξεδιπλωθεί σε διάφορα στάδια (με επόμενο τον Προϋπολογισμό του 2022 και με τελικό ορόσημο σε ενάμιση χρόνο τον Προϋπολογισμού για το έτος 2023) είναι σύμφωνα με κυβερνητικά στελέχη οι εξής:
*Μία επιτυχής χρήση όλων των κονδυλίων που είναι διαθέσιμα μέσα από το Σχέδιο Ανάκαμψης και από άλλες πηγές που προϋπήρχαν (όπως είναι το ΕΣΠΑ, η ΚΑΠ κλπ.), ώστε μαζί με μία επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων, να διασφαλιστούν υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης που θα προσφέρουν ΑΕΠ και απασχόληση αλλά και «υγιή» απομείωση του χρέους που προκάλεσε η πανδημία.
* Σημαντικός παράγοντας στην πορεία της οικονομίας είναι η αντίδραση του τουρισμού. Το κατά πόσο δηλαδή θα ανακάμψει πλήρως ή θα αποδειχθεί πως έχει υποστεί ένα μόνιμο πλήγμα.
* Πώς θα διαμορφωθούν οι δημοσιονομικοί κανόνες. Πώς δηλαδή θα καταλήξει η «μάχη» μεταξύ των μεγάλων οικονομιών για αλλαγή των δημοσιονομικών όρων περί πλεονασμάτων μετά την πανδημία, καθορίζοντας και τον δημοσιονομικό χώρο που θα είναι διαθέσιμος.
* Θα πρέπει να φανεί πόσο θα διαρκέσει η Πανδημία. Αν δηλαδή πραγματικά οι Ευρωπαϊκές οικονομίες βρίσκονται στα πρόθυρα της εξόδου από τα περιοριστικά μέτρα κι αν αυτή η έξοδος θα επιτευχθεί επιτυχώς. Και βεβαίως αν όντως δεν θα υπάρξει ένα τέταρτο κύμα. Καθώς μία παράταση των περιορισμών σημαίνει και άνοδο του «λογαριασμού» των μέτρων στήριξης και του απολογισμού της καθαρής ζημίας στην οικονομία, τώρα και τα επόμενα χρόνια. Περιορίζοντας τις δυνατότητες για ελαφρύνσεις στο μέλλον.
Διαβάστε επίσης
Σκυλακάκης: Εντός του στόχου τα φορολογικά έσοδα Μαρτίου - Άνοδος κατά 2,1% με στήριξη από ΦΠΑ
Φωτογραφία: Associated Press
