Το προσχέδιο Προϋπολογισμού, που παρουσιάζεται σήμερα στο υπουργικό συμβούλιο και κατατίθεται εν συνεχεία στη Βουλή (με βάση τη σχετική συνταγματική υποχρέωση), είναι δεδομένο ότι θα αλλάξει, βάσει της στρατηγικής που θα αρχίσει να χαράσσεται στο Eurogroup, το οποίο συνεδριάζει σήμερα δια ζώσης στο Λουξεμβούργο με διπλή ελληνική ατζέντα, αλλά και με βασικό θέμα το ενεργειακό κόστος και τις δεδομένες πλέον επιπτώσεις στους προϋπολογισμούς των κρατών, αλλά και στις ανάγκες για πρόσθετα μέτρα στήριξης και θωράκισης της οικονομίας.
Το προσχέδιο Προϋπολογισμού, όπως φάνηκε από τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα το Δημοσιονομικό Συμβούλιο, βασίζεται σε ρυθμό ανάπτυξης πολύ υψηλότερο από τα αρχικό (αναμενόταν φέτος 6,1%) λόγω της ταχύτερης ανάκαμψης, αλλά με χαμηλότερες προσδοκίες ανόδου το 2022 κατά 4,5% (για τον ίδιο λόγο της ταχύτερης επαναφοράς στα προ πανδημίας επίπεδα).
Αρμόδια στελέχη επισήμαναν τις προηγούμενες μέρες ότι στο Προσχέδιο δεν αναμένονται εκπλήξεις νέων παρεμβάσεων, παρά το περιθώριο που φαίνεται ότι υπάρχει (σ.σ. η άνοδος του ΑΕΠ εκτιμάται πως μπορεί να είναι ακόμα πιο ταχεία φέτος). Και τούτο καθώς περιμένουν πλέον όλα τα κράτη να δουν τι θα γίνει σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Δηλαδή, τι αποφάσεις θα ληφθούν για μέτρα θωράκισης της οικονομίας από την ενεργειακή και πληθωριστική επίκριση, τι δημοσιονομικά περιθώρια για μέτρα στήριξης θα συμφωνήσουν οι υπουργοί Οικονομικών πως θα δοθούν στα κράτη - μέλη για αυτό το λόγο, αλλά και ποιες θα είναι οι πιθανές επιπλέον ανάγκες λόγω της πανδημίας και άλλων παραγόντων.
Η τριπλή ελληνική ατζέντα
Η σύνοδος του Eurogroup από ελληνικής πλευράς έχει ειδικό ενδιαφέρον λόγω της έγκρισης της 11ης αξιολόγησης της χώρας σε καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας, αλλά και της πρότασης που όπως προαναγγέλθηκε χθες έχει καταθέσει ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας, για την κάλυψη από την ενεργειακή κρίση.
Επίσης, ο Έλληνας ΥΠΟΙΚ πριν από τη Σύνοδο θα έχει συνάντηση και με τον επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ, ο οποίος σημειώνεται πως είναι από τα στελέχη των Θεσμών που έχει ταχθεί υπέρ των αλλαγών στους Δημοσιονομικούς Κανόνες. Επίσης η ελληνική πλευρά έχει κάνει σαφές πως επιθυμεί να προχωρήσει την πρόωρη αποπληρωμή των ακριβών διμερών δανείων του 1ου μνημονίου.
Η ενεργειακή κρίση
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο η αγωνία εντείνεται για το ενεργειακό κόστος, όπως αποτυπώνεται πλέον επισήμως σε έγγραφο που συντάχθηκε για την Σύνοδο και κάνει σαφές ότι έχει ήδη επηρεάσει τις οικονομίες και τους κρατικούς προϋπολογισμούς. Μάλιστα, στο ίδιο έγγραφο, γίνεται ανάλυση του κατά πόσο το φαινόμενο είναι πρόσκαιρο ή έχει πιο μόνιμα χαριστικά, αλλά και των παρεμβάσεων και των εργαλείων πολιτικής που θα πρέπει να αξιοποιηθούν σε κάθε περίπτωση.
Στο θέμα της ενεργειακής κρίσης η συζήτηση που θα γίνει σήμερα θα συνεχισθεί στη σύνοδο των υπουργών Ενέργειας την Τετάρτη και θα οδεύσει εν συνεχεία στη Σύνοδο Κορυφής που θα λάβει χώρα στις 21-22 Οκτωβρίου. Ο λόγος για μία συζήτηση, η οποία όπως ανέφερε την προηγούμενη εβδομάδα αξιωματούχος της ΕΕ, «περιπλέκει περαιτέρω τη συζήτηση για την απόσυρση των μέτρων δημοσιονομικής στήριξης της οικονομίας».
Στο έγγραφο του Eurogroup για τον πληθωρισμό και τις επιπτώσεις από το ενεργειακό κόστος επισημαίνεται πως «ένα βασικό ζήτημα είναι σε ποιο βαθμό οι πρόσφατες μεταβολές των τιμών της ενέργειας είναι μόνιμες ή παροδικές». Παράλληλα, αναλύονται οι επιπτώσεις, ενώ γίνεται σαφές πως το πόσο παροδική ή όχι είναι η κρίση αποτελεί βασικό στοιχείο «στην προετοιμασία των Προϋπολογισμών». Μάλιστα, εξηγείται πως η κρίση τιμών επηρεάζει ασύμμετρα ορισμένες ομάδες πληθυσμού με «δυσανάλογες επιπτώσεις στις ομάδες χαμηλότερου εισοδήματος και στα ηλικιωμένα νοικοκυριά».
«Η τρέχουσα αύξηση των τιμών της ενέργειας επηρεάζει ήδη τις οικονομίες και υπάρχει ανάγκη να συζητηθεί ο αντίκτυπος των υψηλότερων τιμών στους εθνικούς προϋπολογισμούς», αναφέρεται και γίνεται λόγος για ανταλλαγή απόψεων σχετικά με τις βέλτιστες πρακτικές όσον αφορά την πολιτική ανταπόκριση, συμπεριλαμβανομένων «των πιθανών τομέων κοινής συμφωνίας» για την προετοιμασία των Προϋπολογισμών.
Ως γενική αρχή αναφέρεται πως οποιαδήποτε απόφαση των κυβερνήσεων να παρέμβουν για να αμβλύνουν το κόστος εξαρτάται εν μέρει από το πόσο μόνιμο ή παροδικό αναμένεται να είναι το πρόβλημα. Αν το ζήτημα αντιμετωπίζεται ως πρόβλημα προσφοράς μία λύση είναι οι επενδύσεις, ενώ στο πεδίο της απουσίας ζήτησης ως λύση αναφέρονται οι επιδοτήσεις και εθνικά φορολογικά μέτρα, καθώς και ευρύτερες πτυχές ανταγωνισμού και κανονιστικές ρυθμίσεις.
Για το θέμα των τιμών στον ενεργειακό τομέα οι ΥΠΟΙΚ θα ενημερωθούν από τον Διευθυντή του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (ACER), κ. Christian Zinglersen.
Την Ελλάδα στη σύνοδο εκπροσωπεί ο ΥΠΟΙΚ Χρήστος Σταϊκούρας. Οι Υπουργοί θα συζητήσουν την 11η Έκθεση Αξιολόγησης των ευρωπαϊκών θεσμών για την Ελλάδα, η οποία αναμένεται να εγκριθεί με επόμενο βήμα τη νέα αξιολόγηση που συνδέεται με πακέτο δόσεων. Θα συζητηθούν επίσης η πορεία εφαρμογής των προτεραιοτήτων της Ευρωζώνης στα Σχέδια Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, αλλά και οι δράσεις του Εποπτικού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και του Ενιαίου Συμβουλίου Εξυγίανσης των ευρωπαϊκών τραπεζών (SRB).
Την Τρίτη ο ΥΠΟΙΚ θα συμμετάσχει στη συνεδρίαση του Ecofin, όπου θα συζητηθεί η οικονομική ανάκαμψη στην Ευρώπη – με έμφαση στην εφαρμογή του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και του προγράμματος SURE. Θα δοθεί η τελική έγκριση για το Εθνικό Σχέδιο της Μάλτας. Επιπλέον, οι ΥΠΟΙΚ θα πραγματοποιήσουν συζήτηση προσανατολισμού σχετικά με την αναθεώρηση των κανόνων προληπτικής εποπτείας για τις ασφαλιστικές και αντασφαλιστικές εταιρείες, στο πλαίσιο της οδηγίας «Solvency ΙΙ».
