Απομακρυσμένη, ήσυχη αλλά πλούσια σε ενέργεια: η παράκτια περιοχή Λούμπμιν στη βόρεια Γερμανία φιλοξενεί τον πιο αμφιλεγόμενο αγωγό φυσικού αερίου στον κόσμο.
Ο Nord Stream 2 εκτείνεται για 1.200 χιλιόμετρα από το Βίμποργκ της Ρωσίας μέσω της Βαλτικής Θάλασσας έως το Λούμπμιν της Γερμανίας, παρακάμπτοντας την Ουκρανία και την Πολωνία.
Ο αγωγός φυσικού αερίου έχει τελειώσει, αλλά περιμένει νομική έγκριση προτού αρχίσει να παρέχει τα 55 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου στην Ευρώπη κάθε χρόνο.
Είναι θέμα χρόνου, σύμφωνα με τον Γκούσταβ Γκρέσσελ, ανώτερο συνεργάτη πολιτικής στο think tank Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων, πριν οι γερμανικές ρυθμιστικές αρχές ενέργειας δώσουν τη σφραγίδα της έγκρισής τους.
Το έργο δεν είναι τόσο εύκολο εν μέσω αυξημένων γεωπολιτικών εντάσεων.
Ορισμένοι ευρωπαίοι νομοθέτες αντιτίθενται σθεναρά στη συμφωνία και δεν θέλουν οι αρχές να την εγκρίνουν.
«Θέλουμε να ξεφύγουμε από αυτήν την εξάρτηση από τη ρωσική ενέργεια», δήλωσε ο Μόρτεν Πέτερσεν, Δανός ευρωβουλευτής στο CNBC την Παρασκευή.
Τι διακυβεύεται;
Ο Nord Stream 2 αναδεικνύει διαφορετικές γεωπολιτικές πτυχές. Από τη μία πλευρά, οι ΗΠΑ αντιτίθενται πάντα στον αγωγό, λέγοντας ότι αυξάνει την εξάρτηση της Ευρώπης από τη Ρωσία. Ωστόσο, η κυβέρνηση του προέδρου Τζο Μπάιντεν έχει επικριθεί από βουλευτές και από τα δύο κόμματα, επειδή δεν έκανε αρκετά για να σταματήσει το έργο.
Η πλειοψηφία του φυσικού αερίου που εισέρχεται στην Ευρώπη προέρχεται ήδη από τη Ρωσία. Το 2020, αυτό αντιπροσώπευε περίπου το 43% των συνολικών εισαγωγών φυσικού αερίου στην Ένωση, σύμφωνα με τη Eurostat.
Η Πολωνία και η Ουκρανία αντιτίθενται στον αγωγό, επικαλούμενες ανησυχίες για την ενεργειακή ασφάλεια. Το Κίεβο, φοβάται ότι ο αγωγός θα μπορούσε να οδηγήσει σε ροές φυσικού αερίου μέσω ουκρανικών αγωγών και συνεπώς λιγότερα έσοδα στην αδύναμη οικονομία του. Οι επικριτές υποστηρίζουν επίσης ότι ο αγωγός δεν είναι συμβατός με τους ευρωπαϊκούς στόχους για το κλίμα και πιθανότατα θα ενισχύσει την οικονομική και πολιτική επιρροή του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν στην περιοχή.
Οι υποστηρικτές του Nord Stream 2 ισχυρίζονται ότι η αντιπολίτευση των ΗΠΑ παρακινείται από την επιθυμία της να πουλήσει περισσότερο από το υγροποιημένο φυσικό αέριο της στην Ευρώπη και ως εκ τούτου βλέπει τη συμφωνία με τη Ρωσία ως εμπόδιο στα εμπορικά της συμφέροντα.
Για τον Πούτιν και πολλούς βουλευτές στη Γερμανία, ο Nord Stream 2 δεν είναι παρά μια επιχειρηματική συμφωνία.
Μιλώντας την Τετάρτη στο CNBC, ο Ρώσος πρόεδρος είπε ότι το έργο είναι «καθαρά εμπορικό» και ένας αποτελεσματικός τρόπος παροχής φυσικού αερίου στην Ευρώπη.
Ο Nord Stream 2 αντιπροσωπεύει μια συντομότερη διαδρομή προς την Ευρώπη από τους ουκρανικούς αγωγούς και δεδομένου του ότι είναι πιο σύγχρονος, είναι επίσης φθηνότερη η συντήρησή του.
Ένα έγγραφο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ανέφερε ότι «οι εκτιμήσεις για το πόσο θα κοστίσει η ανακαίνιση των ουκρανικών αγωγών κυμαίνονται από 2,5 δισ. δολάρια έως 12 δισ. δολάρια, ενώ ο λογαριασμός για συνολική αντικατάσταση, σύμφωνα με μελέτη της KPMG του 2017, θα μπορούσε να φτάσει τα 17,8 δισ. δολάρια» Το συνολικό κόστος για τον Nord Stream 2 εκτιμάται σε περίπου 11 δισ. δολάρια.
Ενεργειακή κρίση
Η συζήτηση για το τι θα γίνει με τον Nord Stream 2 έχει κερδίσει ακόμη μεγαλύτερη προσοχή τις τελευταίες εβδομάδες καθώς οι τιμές της ενέργειας ανεβαίνουν σε όλη την Ευρώπη. Οι υψηλότερες τιμές φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας ασκούν πίεση στα νοικοκυριά και ενδέχεται τελικά να εκτροχιάσουν την οικονομική ανάκαμψη που έχει επιτευχθεί τους τελευταίους μήνες.
Ως αποτέλεσμα, οι Ευρωπαίοι ηγέτες πιέζονται να λάβουν μέτρα για τον μετριασμό των επιπτώσεων.
Ο Πούτιν είπε ότι η χώρα του μπορεί να παραδώσει περισσότερο αέριο στην ΕΕ, εφόσον το ζητήσει. Αρνήθηκε ότι το Κρεμλίνο χρησιμοποιεί την ενέργεια ως όπλο εναντίον της Ευρώπης εν μέσω αναφορών πως η Ρωσία παρακρατά τις προμήθειες φυσικού αερίου στην περιοχή.
Αλλά η ΕΕ δεν είναι σίγουρη για το τι θα κάνει. Η αύξηση των εισαγωγών φυσικού αερίου από τη Ρωσία θα μπορούσε να προσφέρει κάποια βραχυπρόθεσμη ανακούφιση, αλλά υπάρχουν δύσκολες ερωτήσεις σχετικά με το τι πρέπει να γίνει μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα.
Υπάρχουν προσπάθειες σε ολόκληρη την ΕΕ να επιτευχθεί ουδετερότητα άνθρακα τα επόμενα χρόνια και αυτό εγείρει το ερώτημα σχετικά με το είδος ενεργειακού μίγματος που θα ακολουθήσουν οι ευρωπαϊκές χώρες.
Ενώ κάποιοι θεωρούν το φυσικό αέριο, ένα ορυκτό καύσιμο, ως μέσο για τη μείωση των εκπομπών άνθρακα στην πορεία προς την ουδετερότητα του άνθρακα, άλλοι υποστηρίζουν ότι η ενεργειακή ανεξαρτησία είναι η πιο σημαντική πτυχή - ως εκ τούτου τα πυρηνικά και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θεωρείται ότι είναι η επιλογή.
Επιμέλεια: Κώστας Αποστολόπουλος
