Περιθώριο για επιπλέον μέτρα στήριξης από την ακρίβεια και ανάχωμα με την ταχύτερη δυνατή ενεργοποίηση των νέων επενδυτικών πακέτων της ΕΕ (του Σχεδίου Ανάκαμψης και του νέου ΕΣΠΑ) επιχειρεί να δημιουργήσει η Αθήνα. Και τούτο αντιμέτωπη μία διπλή έκρηξη ανατιμήσεων και κρουσμάτων, που καθιστούν και το φετινό χειμώνα μία περίοδο υψηλής αβεβαιότητας και από υγειονομικής, αλλά και από οικονομικής πλευράς.
Οι κινήσεις τοι οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης δεν εξαρτώνται μόνο από τη δυναμική που αναπτύσσεται στο εσωτερικό, αλλά και από τη διεθνή κατάσταση όπως αυτή θα διαμορφωθεί και στο ενεργειακό πεδίο, αλλά και σε σχέση με τις τουριστικές ροές αλλά και με τα μηνύματα που θα έρθουν από την ΕΕ, εξηγούν αρμόδιες πηγές.
Οι ανατιμήσεις
Τα στοιχεία που δίδονται στη δημοσιότητα σε πανευρωπαϊκό επίπεδο και αφορούν και στην ελληνική αγορά, δείχνουν πως η ενεργειακή κρίση πλέον αρχίζει να απλώνεται σε όλο το εύρος της οικονομικής δραστηριότητας. Οι μετρήσεις της Κομισιόν για το οικονομικό κλίμα κατά τον Οκτώβριο καταγραφούν - σε Ελλάδα και ΕΕΕ - ιστορικό υψηλό στις προσδοκίες για άνοδο των τιμών από τους εκπροσώπους 3 κλάδων: του λιανεμπορίου, των κατασκευών αλλά και της βιομηχανίας (σ.σ. τα αναλυτικά στοιχεία για την Ελλάδα θα ανακοινωθούν από το ΙΟΒΕ την προσεχή εβδομάδα και προκύπτουν από ερωτηματολόγια στα οποία απαντούν εταιρείες κάθε κλάδου)
Η πρώτη αυτή «εικόνα» για το μέλλον συμπληρώνει την κατάσταση όπως αποτυπώνεται από την ταχεία άνοδο του πληθωρισμού και στην Ελλάδα τον Οκτώβριο, αν και η άνοδος του δείκτη τιμών παραμένει σε χαμηλότερα επίπεδα από αυτά της Ευρωζώνης. Αλλά και από το ράλι που συνεχίζεται στην αγορά καυσίμων.
Η κυβέρνηση επιχειρεί να συγκρατήσει την άνοδο των τιμών μέσα από ελέγχους στην αγορά, αλλά και να περιορίσει τη δημιουργία πληθωριστικών προσδοκιών οι οποίες θα προκαλέσουν περαιτέρω τριγμούς στην οικονομία και μόνιμες «ουλές». Υπολογίζει επίσης τα «πυρομαχικά» που έχει για νέα μέτρα στήριξης τα οποία θεωρείται πολύ πιθανόν πλέον πως θα χρειαστούν και τους πρώτους μήνες του 2022, περιορίζοντας ωστόσο τις προσδοκίες και επαναλαμβάνοντας πως ήδη έχουν ληφθεί παρεμβάσεις 500 εκατ ευρώ που τίθενται σταδιακά σε εφαρμογή, αλλά και πως υπάρχουν σαφείς δημοσιονομικοί περιορισμοί…
Η ανάπτυξη θεωρείται σχεδόν δεδομένο πλέον πως θα είναι υψηλότερη και από τον αναθεωρημένο στόχο του 6,1% για το 2021 (μειώνοντας ωστόσο έτσι τη δυναμική του 2022) και η πορεία των εσόδων εκτιμάται πως θα συνεχίσει να είναι θετική, περιορίζοντας το πρωτογενές έλλειμμα που «φλερτάρει» ωστόσο με το 10% του ΑΕΠ…
Το οικονομικό επιτελείο επαναλαμβάνει τα στοιχεία για άνοδο του διαθέσιμου εισοδήματος το 2021 που εν μέρει αντισταθμίζεται από την ακρίβεια, αλλά και για την ανάγκη συνετών κινήσεων λόγω μίας πιθανής αλλαγής της νομισματικής πολιτικής της ΕΕ αλλά και λόγω της ανάγκης επιστροφής σε πλεονάσματα.
Η πανδημία και τα περιθώρια
Υπάρχει όμως και το μέτωπο της πανδημίας . Ο αριθμός των κρουσμάτων αυξήθηκε ξανά χθες σε ύψη-ρεκόρ. Επιβεβαιώνοντας έτσι, όπως εξηγούν αρμόδιες πηγές, την ανάγκη για δημοσιονομικό μαξιλάρι. Με τις προειδοποιήσεις από τους ειδικούς για το ενδεχόμενο μεγαλύτερης επιδείνωσης να πυκνώνουν, αλλά και με δεδομένο ότι ο ρυθμός των νέων εμβολιασμών παραμένει χαμηλός.
Το τελικό σχέδιο για το 2022 θα πρέπει να κλειδώσει έως την κατάθεση του Προϋπολογισμού στη Βουλή το αργότερο στις 20 Νοεμβρίου, συνυπολογίζοντας όλους τους παραπάνω παράγοντες αλλά και τον παράγοντα «Ευρώπη».
Ένα επόμενο σημαντικό βήμα θα γίνει στο Eurogroup της 8ης Νοεμβρίου με πρώτο θέμα στην ατζέντα τις εξελίξεις στο μέτωπο της του πληθωρισμού, αλλά και δεύτερο θέμα τη συζήτηση για τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες. Σε αυτό το πεδίο προφανώς οι συζητήσεις είναι σε εμβρυακό στάδιο, άλλα πλέον θεωρείται δεδομένο πως το έτος 2022 θα είναι μεταβατικό. Και κατά συνέπεια, μένει να φανεί τι επιπλέον κινήσεις θα προαναγγείλουν κράτη για μέτρα στήριξης προς πολίτες και επιχειρήσεις από το κύμα ακρίβειας, δίδοντας έτσι και το ανάλογο περιθώριο στην Αθήνα.
Η επενδυτική αντίδραση
Για την Ελλάδα, το πιο μεγάλο αντιστάθμισμα που σχεδιάζεται είναι το επενδυτικό. Η κυβέρνηση επιχειρεί να ενεργοποιήσει ταχύτατα τόσο το νέο ΕΣΠΑ (στο οποίο τα βασικά επιχειρησιακά προγράμματα τελούν σε φάση έγκρισης από τις Βρυξέλλες) όσο και να ολοκληρώσει το υφιστάμενο. Στο Ελλάδα 2.0 επιχειρεί να αυξήσει τη δυναμική τόσο στο πεδίο των δανείων (με την υπογραφή το ταχύτερο δυνατό των συμβάσεων τις τράπεζες), όσο και στο πεδίο των επιδοτήσεων μέσα από 4 παράλληλες κινήσεις:
* την δρομολόγηση των επενδύσεων που έχουν εγκριθεί
* την ενεργοποίηση προγραμμάτων που αφορούν στη μεγάλη μάζα μικρομεσαίων επιχειρήσεων και θα μοιράσουν «χρήμα» στην αφορά όπως είναι το Εξοικονομώ, οι δράσεις κατάρτισης και οι επιδοτήσεις για ψηφιακή μετάβαση, και για τη στήριξη στο κλάδο της αγροτικής παραγωγής και του τουρισμού.
* την δρομολόγηση του strategic projects pipeline για να ωριμάσουν έργα και
* την ολοκλήρωση των εκκρεμοτήτων ούτως ώστε να σταλεί το αίτημα για το πρώτο πακέτο δόσεων στις Βρυξέλλες.
