Το κτίριο στη συμβολή των οδών Φιλελλήνων και Ξενοφώντος στο κέντρο της πρωτεύουσας, ένα γνωστό νεοκλασικό διατηρητέο ακίνητο που ήταν επί χρόνια κλειστό και αναξιοποίητο, αναμένεται προσεχώς να ξαναμπεί και πάλι στη ζωή της πόλης μετά το εγχείρημα αποκατάστασής του, ώστε να αποτελέσει τη νέα έδρα του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΟΕΕ).
Το ιστορικό ακίνητο στην «καρδιά» της Αθήνας και του Συντάγματος, που μάλιστα περιλαμβάνει διατηρητέο κτίριο, με ιδιαίτερη αρχιτεκτονική αξία, αναμένεται να περάσει σε διαδικασία αποκατάστασης με στόχο την ανάδειξή του αλλά και την αξιοποίησή του.
Το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, προχώρησε σε προκήρυξη διαγωνισμού για την επιλογή αναδόχου για την εκπόνηση της μελέτης για την «Αποκατάσταση του Διατηρητέου Κτιρίου επί των οδών Φιλελλήνων αρ. 9 και Ξενοφώντος στο Σύνταγμα», για λογαριασμό του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΟΕΕ), που πρόκειται να εγκατασταθεί στον χώρο αυτό.
Το ακίνητο είναι κληροδότημα της Ζωής Α. Σούτσου προς το Ελληνικό Δημόσιο και η διαχείρισή του από το 1966 έχει περιέλθει στο Υπουργείο Οικονομικών. Το 2016 το κτίριο εκμισθώθηκε στο Οικονομικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΟΕΕ) για χρονική περίοδο 50 ετών.
Αντικείμενο της προς ανάθεσης αυτής σύμβασης (ύψους άνω των 800 χιλ. ευρώ με ΦΠΑ, με ημερομηνία και ώρα λήξης της προθεσμίας υποβολής των προσφορών στις 29/11/2021), είναι το σύνολο των μελετών για την αποκατάσταση του Διατηρητέου κτιρίου (Μνημείο), η διάσωση και η ανάδειξη της ιστορικής και αρχιτεκτονικής του αξίας, η λειτουργική του οργάνωση, ο εκσυγχρονισμός των εγκαταστάσεών του και η αξιοποίησή του.
Συγκεκριμένα το έργο έχει σκοπό την δομική και αισθητική αποκατάσταση του Διατηρητέου κτιρίου για την εγκατάσταση των κεντρικών γραφείων του ΟEΕ.
Για την προστασία και την ανάδειξη του Μνημείου, απαιτούνται:
−Η επαναφορά του Διατηρητέου κτιρίου στην αρχική του μορφή, η επισκευή και αναβάθμιση του προσκτίσματος.
−Η λειτουργική προσαρμογή στις ανάγκες του ΟΕΕ.
− Η αποκατάσταση του φέροντα οργανισμού, και η συντήρηση ή αντικατάσταση επιμέρους δομικών και οικοδομικών στοιχείων.
−Η εξασφάλιση συνθηκών άνεσης για τους εργαζόμενους και εξυπηρέτησης για το κοινό.
−Η αναβάθμιση και αξιοποίηση του περιβάλλοντα χώρου.
−Η ευχερής πρόσβαση των ΑΜΕΑ στους χώρους του Διατηρητέου κτιρίου, του προσκτίσματος και του περιβάλλοντα χώρου.
−Η επίτευξη ισόρροπης συνύπαρξης μεταξύ της αποκατάστασης των μορφολογικών χαρακτηριστικών και της λειτουργικότητας, της ασφάλειας, της προσβασιμότητας, της ηχοπροστασίας και της ακουστικής στους εσωτερικούς χώρους, με χρήση σύγχρονων τεχνολογικών επιλύσεων.
Η εγκατάσταση του ΟΕΕ στο ακίνητο θα αποτελέσει μοναδική ευκαιρία διάσωσης ενός ιστορικού κτιρίου, στο κέντρο της πόλης, μέσα από την διασφάλιση της συνεχούς μελλοντικής λειτουργίας του. Η μελέτη θα χρηματοδοτηθεί από το Οικονομικό Επιμελητήριο Ελλάδας.
Όπως αναφέρεται, στην διασταύρωση των οδών Φιλελλήνων 9 και Ξενοφώντος, εντός του Ιστορικού κέντρου των Αθηνών βρίσκεται ακίνητο που περιλαμβάνει Διατηρητέο κτίριο με τρεις ορόφους, δύο ημιώροφους και υπόγειο (κατοικία Αλεξάνδρου και Ζωής Σούτσου), καθώς και ισόγειο πρόσκτισμα με ημιώροφο. Το κυρίως κτίριο είναι χαρακτηρισμένο ως Διατηρητέο και ως Μνημείο από το ΥΠΠΟΑ.
Με παλιότερες αποφάσεις εγκρίθηκε η σύναψη Προγραμματικής Σύμβασης μεταξύ του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών (ΥΠΥΜΕ), του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΟΕΕ), του Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης (ΥΠΟΙΑΝ) και του Υπουργείου Οικονομικών (ΥΠΟΙΚ), με αντικείμενο την άσκηση όλων των απαραίτητων αρμοδιοτήτων προετοιμασίας και υλοποίησης του έργου «Αποκατάσταση Διατηρητέου κτιρίου επί των οδών Φιλελλήνων αρ. 9 και Ξενοφώντος στο Σύνταγμα».
Η περιοχή που βρίσκεται το ακίνητο ανήκει διοικητικά στο 1ο δημοτικό διαμέρισμα του Δήμου Αθηναίων, που περιλαμβάνει το πολεοδομικό κέντρο των Αθηνών και το λεγόμενο εμπορικό τρίγωνο (Σύνταγμα - Ομόνοια - Μοναστηράκι, Πλάκα, Κολωνάκι - Λυκαβηττός, Εξάρχεια, Κουκάκι, Ιλίσια , Μακρυγιάννη). Το κτίριο βρίσκεται σε απόσταση 120 μέτρων από την πλατεία Συντάγματος και 300 μέτρων από το Ελληνικό Κοινοβούλιο, σε περιοχή που αποτελεί το κέντρο της οικονομικής, πολιτικής, πολιτιστικής και κοινωνικής δραστηριότητας της πρωτεύουσας.
Οι επικρατούσες χρήσεις στην περιοχή είναι εμπορικές, γραφείων, υπηρεσιών, ξενοδοχείων, τραπεζών και σε χαμηλότερο ποσοστό κατοικίας. Το οικόπεδο, στο οποίο έχουν ανεγερθεί τα κτίρια καταλαμβάνει το ΒΔ άκρο του ΟΤ 60031, που περικλείεται από τις οδούς Φιλελλήνων, Ξενοφώντος, Βασιλίσσης Αμαλίας και Σουρή. Η οδός Φιλελλήνων, είναι ένας από τους παλαιότερους δρόμους του πολεοδομικού ιστού της πόλης. Η θέση του κτιρίου είναι άμεσα προσβάσιμη οδικώς και με Μέσα Μαζικής Μεταφοράς. Σε μικρή απόσταση υπάρχουν κεντρικοί σταθμοί Μετρό και Τραμ, όπως επίσης στάσεις λεωφορείων και τρόλεϊ. Καθώς πρόκειται για κεντρικότατο σημείο η διασύνδεση του με τις περιοχές της πρωτεύουσας είναι δεδομένη.
Το οικόπεδο, στο οποίο βρίσκονται το Διατηρητέο κτίριο και το πρόσκτισμα, είναι γωνιακό και έχει εμβαδόν 453,70μ2 .Το κυρίως κτίριο, έχει συνολικό εμβαδόν 1.133,53μ 2 και καταλαμβάνει το μεγαλύτερο τμήμα του οικοπέδου. Το πρόσκτισμα εμβαδού 94,00 μ², είναι κατασκευασμένο μεταγενέστερα και αναπτύσσεται κατά μήκος της νοτιοδυτικής πλευράς του οικοπέδου. Η πρόσβαση στο Διατηρητέο κτίριο και στο πρόσκτισμα, πραγματοποιείται, από την οδό Φιλελλήνων, μέσω του ακάλυπτου χώρου, ο οποίος βρίσκεται μεταξύ των κτιρίων.
Διατηρητέο Κτίριο
Η κατασκευή του Διατηρητέου κτιρίου ολοκληρώθηκε στις αρχές του 20ου αιώνα. Στο οικόπεδο προϋπήρχε διώροφο κτίριο με υπόγειο και στέγη. Το ακίνητο, αγοράστηκε από τον διπλωμάτη Αλέξανδρο Γ. Σούτσο, το έτος 1906, ο οποίος κατασκεύασε τριώροφη κατοικία, που ολοκληρώθηκε προ του έτους 1930. Το ζεύγος Σούτσου, μετά την περάτωση των εργασιών κατασκευής, εγκαταστάθηκε στο κτίριο και το χρησιμοποίησε ως κατοικία. Μετά το θάνατο του Αλέξανδρου Γ. Σούτσου (09-08-1930), η οικία περιήλθε στην κατοχή της συζύγου του Ζωής Α. Σούτσου, η οποία εξακολούθησε να κατοικεί σε αυτή έως την έναρξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Το 1940 η Ζωή Α. Σούτσου, αποχώρησε από την Ελλάδα και μετακόμισε στο Βουκουρέστι, όπου διέμεινε έως το θάνατό της (7-10-1946). Πριν την αποχώρησή της, συνέταξε ιδιοχείρως στα γαλλικά διαθήκη (17-04-1938) με την οποία κληροδότησε το ακίνητο στο Ελληνικό Κράτος: «δια έργον επιμορφωτικόν και χρήσιμον, το οποίο θα φέρει το όνομα της δωρήτριας Ζωής Αλεξάνδρου Σούτσου». Στο διάστημα μεταξύ των ετών 1940 έως 1959, τα στοιχεία που βρέθηκαν υποδεικνύουν αρχικά την επίταξη του κτιρίου από τα στρατεύματα κατοχής. Το κτίριο μεταπολεμικά χρησιμοποιήθηκε διαδοχικά για να στεγάσει την Τουριστική Αστυνομία, το Βασιλικό Εθνικό Ίδρυμα «Ίδρυμα Βασιλεύς Παύλος», το Εθνικό Ίδρυμα Νεότητας έως το 1996, το Υπουργείο Αιγαίου έως το 2009 και ατύπως την Αντιπροεδρία της Κυβέρνησης έως το 2010.
Έκτοτε και έως σήμερα το κτίριο παραμένει ακατοίκητο με αποτέλεσμα λόγω της παλαιότητας και της ελλιπούς συντήρησής του, να έχει υποστεί πολλές φθορές. Το κτίριο μορφολογικά εντάσσεται στο ρεύμα του όψιμου Νεοκλασικισμού. Η τριμερής καθ’ ύψος οργάνωση των όψεων, οι συμμετρικές χαράξεις, η ρυθμική επανάληψη ανοιγμάτων, οι κατακόρυφες περασιές, ο τονισμός της κατακόρυφης μεσαίας ζώνης των όψεων με προεξοχή τμημάτων τοιχοποιίας και ο λιτός διάκοσμος, είναι στοιχεία τυπικά του όψιμου Αθηναϊκού Νεοκλασικισμού.
