Ο κ. Τζερόμ Πάουελ σήμερα, αλλά και οι άλλοι κεντρικοί τραπεζίτες στη συνέχεια, θα ήθελαν να μπορούσαν να κάνουν το ίδιο με τον Βόλκερ το 1981, τότε που με την αύξηση των επιτοκίων από την Fed δρομολόγησε την πλέον μακρόχρονη περίοδο συρρίκνωσης του πληθωρισμού μεταπολεμικά.
Η πανδημία που ξέσπασε πριν από 18 μήνες και η συνεχιζόμενη κορύφωσή της, αντί της προβλεπόμενης εκτόνωσης, έχουν προκαλέσει μια άνευ προηγουμένου «συμφόρηση», πέρα από τα μεγάλα διαμετακομιστικά λιμάνια του πλανήτη και στην εργαλειοθήκη της κλασικής νομισματικής θεωρίας, με την οποία δουλεύουν οι κεντρικές τράπεζες.
Το βασικό εργαλείο ανάσχεσης των πληθωριστικών πιέσεων, ήτοι η ανατίμηση του χρήματος μέσω της αύξησης των επιτοκίων, ένα εργαλείο του οποίου η αποτελεσματικότητα δοκιμάστηκε και επιβεβαιώθηκε από τον Πολ Βόλκερ το 1981, βάζοντας ένα τέλος στην πληθωριστική έκρηξη της δεκαετίας του 70', αμφισβητείται λόγω της συγκυρίας.
Η εξήγηση είναι ότι οι κεντρικές τράπεζες μπορούν να προσθέσουν (ποσοτική χαλάρωση, QE), ή να αφαιρέσουν (tapering/αύξηση επιτοκίων) χρήμα στην αγορά και μάλιστα με εξαιρετική ταχύτητα και όγκο. Αλλά δεν μπορούν να... παράγουν chip, φυσικό αέριο, σιτηρά, καφέ, ή ντομάτες...
Και στην παρούσα συγκυρία, τόσο από τη συσσωρευμένη συμφόρηση στις διεθνείς τροφοδοτικές αλυσίδες, όσο και λόγω της σύσφιξης στην παραγωγή από την μεγάλη αύξηση των τιμών, οι πληθωριστικές πιέσεις εντείνονται.
Εξάλλου μία επιπλέον αύξηση του κόστους του χρήματος από τις κεντρικές τράπεζες σήμερα θα ήταν σαν να ρίχνεις βενζίνη στη... φωτιά, καθώς αφενός θα δημιουργήσει ακόμα μεγαλύτερο πρόβλημα στην χρηματοδότηση της παραγωγικής αλυσίδας και αφετέρου θα δημιουργήσει ασφυκτική πίεση στον υπερχρεωμένο δημόσιο και κυρίως στον ιδιωτικό τομέα, με απρόβλεπτες συνέπειες και στο τραπεζικό σύστημα.
Στο ακόλουθο διάγραμμα του Bloomberg φαίνεται καθαρά που βρίσκεται η πληθωριστική πίεση σήμερα σε σχέση με την δεκαετία του 70', όπως επίσης και η αποτελεσματικότητα τότε της χρήσης του εργαλείου της αύξησης του επιτοκιακού κόστους του χρήματος, κάτι που σήμερα αν χρησιμοποιηθεί θα μπορούσε να προκαλέσει τα αντίθετα αποτελέσματα.
Αυτό το νομισματικό αδιέξοδο, του γνωστού «μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα», είναι που τροφοδοτεί εδώ και αρκετό καιρό την «θεωρία» περί αναμενόμενου στασιμοπληθωρισμού (Larry Summers, κ.α.), ως προοπτική όχι πλέον μόνο στις ΗΠΑ, αλλά διεθνώς.
Τα αδιέξοδα αυτά θα πρέπει να χειριστεί ο κ. Πάουελ μετά τη συνάντηση της Fomc (Fed) και να εξηγήσει στις αγορές το πως η Fed σκοπεύει να τα αντιμετωπίσει...
