Η έλλειψη «ορατότητας» για το μέλλον των δημοσιονομικών κανόνων θα συνεχισθεί για πολλούς μήνες, αναγκάζοντας κράτη όπως η Ελλάδα με υψηλό χρέος να κάνουν πολύ προσεκτικά βήματα για να μην μπουν στο «ραντάρ» θεσμών και αγορών, με ότι αυτό συνεπάγεται για τη δυνατότητα λήψης πρόσθετών μέτρων στήριξης από την ενεργειακή κρίση, αλλά και από την πανδημία που δεν έχει τελειώσει.
Σε δισέλιδο σημείωμα του Eurogroup που θα συζητήσουν οι ΥΠΟΙΚ στη σημερινή σύνοδο (σ.σ. συνεχίζεται και αύριο με την μορφή του Ecofin και παρεμφερή ατζέντα) προτείνεται ένα χρονοδιάγραμμα... δράσης το οποίο κάνει ξεκάθαρο πως θα αργήσουν όχι μόνο οι αποφάσεις για την επόμενη ημέρα της όποιας αλλαγής στους δημοσιονομικούς κανόνες αλλά ακόμη και το «στίγμα» για το 2023 που περιμένουν διακαώς οι κυβερνήσεις για να κάνουν το «κουμάντο» τους για το επόμενο διάστημα.
Καθώς οι υφιστάμενοι κανόνες οδηγούν σε μία διαδρομή επιστροφής σε ασφυκτικά πλεονάσματα το 2023, έως ότου υπάρξουν οι ενδιάμεσες συστάσεις για το πως θα χαραχθεί η πολιτική του 2023 δεν αφήνει πολλά περιθώρια κίνησης, εξηγούν αρμόδιες πηγές. Και δίνουν ως παράδειγμα το πακέτο επιστροφής του ΕΦΚ για τους αγρότες/αλιείς που θα εφαρμοσθεί από το 2022 με κόστος 50 εκατ. ευρώ, αλλά και την προωθούμενη ενίσχυση της επιδότησης στο ρεύμα που καλύπτεται από τα δικαιώματα ρύπων.
Το σημείωμα
Στο σημείωμα περιλαμβάνεται ένα προτεινόμενο σχέδιο εργασίας των ΥΠΟΙΚ που ξεκινά με τη σημερινή συζήτηση και επόμενο σταθμό έχει τον... Ιανουάριο. Στην τότε σύνοδο προτείνεται να παρουσιαστεί ένα πλαίσιο διακυβέρνησης με έμφαση στο δημοσιονομικό πλαίσιο της ζώνης του ευρώ, που καλύπτει επίσης συμφωνίες για οικονομική βοήθεια. Στη σύνοδο της 25ης Φεβρουαρίου προτείνεται να συζητηθεί το άλλο πεδίο της διαδικασίας μακροοικονομικών ανισορροπιών (σ.σ. γιατί τότε θα είναι διαθέσιμα τα πορίσματα) και η πρώτη δημοσιονομική καθοδήγηση για το 2023 να συζητηθεί στις 14 Μαρτίου. Πιθανές περαιτέρω δεσμεύσεις ανάλογα με τις ανάγκες να συζητηθούν τον Μάιο και τον Ιούνιο του 2022 (σ.σ. μετά δηλαδή και τις γαλλικές εκλογές), και μία σύνοψη της κατάστασης τόσο για το δημοσιονομικό πλαίσιο όσο και για τις μακροοικονομικές ανισορροπίες να γίνει τον επόμενο Ιούλιο...
Στο ίδιο κείμενο, το οποίο αποτελεί το επόμενο βήμα μετά την ανακοίνωση της Επιτροπής, έχει ενδιαφέρον πως γίνεται ξεκάθαρη η «σύνδεση» όλων των εποπτειών του ευρωπαϊκού εξαμήνου και όχι μόνο (δημοσιονομικοί κανόνες, μακροοικονομικές ανισορροπίες, μεταπρογραμματική παρακολούθηση κλπ. Επίσης καθορίζονται τέσσερις άξονες συζήτησης για παρεμβάσεις που έχουν και την πτυχή των επενδύσεων (σ.σ. έχει τεθεί το θέμα εξαιρέσεων από τον υπολογισμό των ελλειμμάτων/χρέους), αλλά και το... αντίβαρο των μεταρρυθμίσεων. Και εισάγουν στο θέμα χρέος πέραν της πανδημίας και τον παράγοντα γήρανσης του πληθυσμού που έχει ειδική σημασία για κράτη όπως η Ελλάδα...
Αναφέρεται στο κείμενο πως με την ανακοίνωση της Επιτροπής της 19ης Οκτωβρίου ξεκινά εκ νέου η διαβούλευση για την αναθεώρηση του πλαισίου οικονομικής διακυβέρνησης, η οποία ξεκίνησε τον Φεβρουάριο του 2020 αλλά πάγωσε λόγω της κρίσης του COVID-19. Στη λίστα με τις προκλήσεις καταγράφεται η «ανάγκη για επενδύσεις για τη στήριξη της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης, η εφαρμογή διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων για την αύξηση της αύξησης της παραγωγικότητας, η πρόληψη και η διόρθωση των μακροοικονομικών ανισορροπιών, καθώς και οι ανησυχίες για τη δημοσιονομική βιωσιμότητα υπό το φως των αυξημένων επιπέδων δημόσιου χρέους μετά την κρίση του COVID και τη γήρανση του πληθυσμού».
«Η ανάγκη για ένα απλοποιημένο δημοσιονομικό πλαίσιο και για υψηλότερο βαθμό ιδιοκτησίας παραμένουν κύριοι στόχοι» επισημαίνεται. Και αναφέρεται πως «η συμβολή του Eurogroup στη συζήτηση για την αναθεώρηση του πλαισίου, σε στενή συνεργασία με το ECOFIN και με την Προεδρία του Συμβουλίου, θα στοχεύει στην οικοδόμηση συναίνεσης μεταξύ των κρατών μελών και των θεσμικών οργάνων». Στη συζήτηση εισάγει το ρόλο και τους στόχους του δημοσιονομικού πλαισίου, αλλά και τα προγράμματα οικονομικής βοήθειας, την μεταπρογραμματική εποπτεία (σ.σ. στην οποία θα μπει η Ελλάδα από το επόμενο καλοκαίρι), αλλά και τη διαδικασία μακροοικονομικών ανισορροπιών.
«Η Επιτροπή θα παρουσιάσει την ανανεωμένη επανεξέταση της οικονομικής διακυβέρνησης, εστιάζοντας στη διάσταση της ευρωζώνης. Οι υπουργοί θα συζητήσουν πώς μπορεί το Eurogroup να χειριστεί την εν λόγω επανεξέταση και να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες στον συντονισμό των δημοσιονομικών και οικονομικών πολιτικών και τις προκλήσεις για την Οικονομική και Νομισματική Ένωση (ΟΝΕ) μετά την πανδημία COVID-19» αναφέρεται στην ατζέντα της συνόδου για το θέμα.
Η ακρίβεια
Η ατζέντα της συνόδου περιλαμβάνει και ανταλλαγή απόψεων για τις τιμές της ενέργειας και για τον πληθωρισμό. Όπως αναφέρεται «οι υπουργοί Οικονομικών θα συζητήσουν τις μακροοικονομικές προοπτικές στην ευρωζώνη, συμπεριλαμβανομένων του πληθωρισμού και των προοπτικών πολιτικής. Μεταξύ άλλων, η ανταλλαγή απόψεων θα αφορά τις τιμές της ενέργειας στο πλαίσιο των εξελίξεων του πληθωρισμού εντός της ευρωζώνης».
Αλλά και αύριο στο Ecofin «oι υπουργοί θα ανταλλάξουν απόψεις σχετικά με την οικονομία της ΕΕ μετά την πανδημία COVID-19 και σχετικά με τις επιπτώσεις της πανδημίας στην οικονομική διακυβέρνηση. Θα συζητήσουν το μέλλον της οικονομικής διακυβέρνησης και θα έχουν την ευκαιρία να εκφράσουν τις απόψεις τους σχετικά με τη μελλοντική πορεία όσον αφορά τους κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης».
«Οι υπουργοί θα ανταλλάξουν απόψεις σχετικά με την πρόσφατη απότομη αύξηση των τιμών της ενέργειας και του πληθωρισμού και θα συζητήσουν τις πολιτικές επιπτώσεις της. Τη συζήτηση θα πλαισιώσει η ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την αντιμετώπιση της αύξησης των τιμών της ενέργειας» επισημαίνεται.
Την προηγούμενη εβδομάδα αξιωματούχος της ΕΕ μιλώντας για τη σύνοδο και τους δημοσιονομικούς κανόνες είπε «δεν είναι μυστικό ότι υπάρχουν διαφορετικές απόψεις. Κάποιοι είναι ενθουσιώδεις στην ευελιξία των ισχυόντων κανόνων, άλλοι χρειάζονται κάποιες αναθεωρήσεις που θα λάβουν υπόψη τους τη νέα πραγματικότητα» περιορίζοντας και τις προσδοκίες. Αλλά και για το θέμα της ενέργειας εκτίμησε πως δεν αναμένονται αποφάσεις, παρά το γεγονός πως πολλοί υπουργοί ανησυχούν για σταθεροποίηση των τιμών σε υψηλά εν συγκρίσει με το παρελθόν επίπεδα...
