Τουλάχιστον τέσσερα θεματικά καθεστώτα ενισχύσεων, από τα 13 συνολικά που προβλέπει συνολικά ο νέος Αναπτυξιακός Νόμος «Ελλάδα-Ισχυρή Ανάπτυξη», αναμένεται να ενεργοποιηθούν εντός του 2022, με την κυβέρνηση να στοχεύει σε επιτάχυνση και απλοποίηση των διαδικασιών για τις εγκρίσεις επενδυτικών σχεδίων, παρέχοντας στήριξη στους επιχειρηματίες και προωθώντας μεταρρυθμίσεις που καταπολεμούν την γραφειοκρατία.
Σύμφωνα με τους σχεδιασμούς του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, τα δύο πρώτα καθεστώτα αναμένεται να προκηρυχθούν στα τέλη Ιουλίου του τρέχοντος έτους, ώστε στα τέλη Δεκεμβρίου να ακολουθήσουν τα επόμενα δύο και πριν την εκπνοή του χρόνου να πέσουν και οι υπογραφές για τις αποφάσεις υπαγωγής των επενδυτικών σχεδίων.
Τα 13 θεματικά καθεστώτα ενισχύσεων
Στον νέο Αναπτυξιακό νόμο υπάρχουν 13 καθεστώτα χορήγησης κρατικών ενισχύσεων με θεματική στόχευση, αντί μίας οριζόντιας διάστασης, με κάθε ένα καθεστώς να εστιάζει σε συγκεκριμένους κλάδους της οικονομίας, ως εξής:
1) Ψηφιακός και τεχνολογικός μετασχηματισμός επιχειρήσεων: Σκοπός του εν λόγω καθεστώτος είναι η ενίσχυση του συνόλου των επενδυτικών σχεδίων που προάγουν τον ψηφιακό και τεχνολογικό μετασχηματισμό, τη χρήση τεχνολογιών της «Βιομηχανίας 4.0» και αναβαθμίζουν τις σχετικές δεξιότητες του ανθρώπινου δυναμικού.
2) Πράσινη μετάβαση – Περιβαλλοντική αναβάθμιση επιχειρήσεων: Αφορά στην ενίσχυση επενδυτικών σχεδίων για δραστηριότητες στην κυκλική οικονομία και τη βιώσιμη ανάπτυξη και υιοθετούν τεχνολογίες που συμβάλλουν στην προστασία του περιβάλλοντος και στην ενεργειακή αναβάθμιση των επιχειρηματικών μονάδων.
3) «Νέο Επιχειρείν»: Ενισχύονται νέοι επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται σε συγκεκριμένους κλάδους της οικονομίας και η κάλυψη δαπανών σύστασης των εταιρειών, ερευνητικών δραστηριοτήτων αλλά και δαπανών υλοποίησης αρχικών επενδύσεων.
4) Καθεστώς Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης: Υπάγονται επενδυτικά σχέδια που υλοποιούνται στις περιοχές των Εδαφικών Σχεδίων Δίκαιης Μετάβασης με στόχο τη στήριξη της απασχόλησης και ανάπτυξης των περιοχών που επηρεάζονται περισσότερο από τη μετάβαση σε μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία.
5) Έρευνα και εφαρμοσμένη καινοτομία: Στόχος του καθεστώτος είναι η ενίσχυση του συνόλου των επενδυτικών σχεδίων που προάγουν την έρευνα και προωθούν την ανάπτυξη και την εφαρμογή ιδεών και τεχνολογιών που βελτιώνουν τα αγαθά και τις υπηρεσίες και καθιστούν την παραγωγή αποδοτικότερη.
6) Αγροδιατροφή – πρωτογενής παραγωγή και μεταποίηση γεωργικών προϊόντων – αλιεία: Ενισχύονται επιχειρηματικές δραστηριότητες της πρωτογενούς γεωργικής παραγωγής, της μεταποίησης γεωργικών προϊόντων και της αλιείας.
7) Μεταποίηση – Εφοδιαστική αλυσίδα: Υπάγονται επενδυτικά σχέδια που ανήκουν στον τομέα της μεταποίησης, πλην της μεταποίησης των γεωργικών προϊόντων για τα οποία θεσπίζεται ειδικό καθεστώς, και των επενδυτικών σχεδίων στον κλάδο της εφοδιαστικής αλυσίδας, με αντικείμενο την τεχνολογική, παραγωγική, διοικητική και οργανωτική αναβάθμιση, καθώς και την καινοτόμο και εξωστρεφή ανάπτυξη και μεγέθυνση, με στόχο την ενίσχυση της ανταγωνιστικής θέσης των επιχειρήσεων στην εγχώρια και διεθνή αγορά.
8) Επιχειρηματική εξωστρέφεια: Παρέχονται κίνητρα σε επιχειρήσεις που στοχεύουν στη διείσδυση σε νέες αγορές του εξωτερικού με την εξαγωγή των προϊόντων ή των υπηρεσιών τους.
9) Ενίσχυση τουριστικών επενδύσεων: Σκοπός του καθεστώτος είναι η χορήγηση ενισχύσεων σε ένα ευρύ πεδίο τουριστικών επενδύσεων που αφορούν κυρίως τη δημιουργία, την επέκταση, τον εκσυγχρονισμό ολοκληρωμένης μορφής τουριστικών καταλυμάτων στο σύνολο της επικράτειας με σκοπό την αναβάθμιση της ποιότητας του τουριστικού προϊόντος.
10) Εναλλακτικές μορφές τουρισμού: Στοχεύει στην ενίσχυση τουριστικών επενδύσεων που αφορούν εναλλακτικές μορφές τουρισμού και στοχεύουν στην αξιοποίηση και ανάδειξη των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών των περιοχών της χώρας, όπως γεωγραφικών, κοινωνικών, πολιτισμικών, θρησκευτικών.
11) Μεγάλες επενδύσεις: Αφορά σε μεγάλα επενδυτικά σχέδια σε κλάδους της οικονομίας με σημαντικές επιδράσεις στις τοπικές οικονομίες.
12) Ευρωπαϊκές αλυσίδες αξίας: Σκοπός είναι η ενίσχυση του συνόλου των επενδυτικών σχεδίων που εντάσσονται στους κλάδους που αποτελούν ευρωπαϊκές αλυσίδες αξίας, προκειμένου να επιτυγχάνονται οικονομίες κλίμακας, να βελτιώνεται η ποιότητα των παραγόμενων προϊόντων και παρεχόμενων υπηρεσιών, να καθίσταται αποτελεσματικός ο συντονισμός της προμηθευτικής αλυσίδας και να διαμορφώνονται όροι ενίσχυσης της εξωστρέφειας.
13) Επιχειρηματικότητα 360°: Αφορά σε επενδυτικά σχέδια που υπάγονται στον αναπτυξιακό νόμο πλην συγκεκριμένων κατηγοριών για τις οποίες θεσπίζονται ειδικά καθεστώτα. Πρόκειται για αρχικές επενδύσεις και ενισχύονται πρόσθετες δαπάνες προς όφελος των επιχειρηματικών πρωτοβουλιών και της εθνικής οικονομίας.
Το πρώτο νομοσχέδιο που θα ψηφιστεί το 2022 ο νέος Αναπτυξιακός
Όπως δήλωσε πριν από μερικά 24ωρα ο αναπληρωτής υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Νίκος Παπαθανάσης, ο νέος Αναπτυξιακός νόμος θα είναι το πρώτο νομοσχέδιο που θα ψηφιστεί από τη Βουλή το 2022, ενώ πρόκειται για ένα σχέδιο νόμου «που στοχεύει στην προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης της χώρας με τη χορήγηση κινήτρων σε συγκεκριμένες δραστηριότητες και κλάδους, ενώ επιδιώκεται η βελτίωση και επιτάχυνση των διαδικασιών ένταξης επενδυτικών σχεδίων στα θεσπιζόμενα καθεστώτα χορήγησης κρατικών ενισχύσεων».
Οι μορφές ενίσχυσης
Στα επενδυτικά σχέδια, τα οποία υπάγονται στα καθεστώτα ενισχύσεων του νέου Αναπτυξιακού, παρέχονται τα ακόλουθα είδη ενισχύσεων:
α. Φορολογική απαλλαγή, η οποία συνίσταται στην απαλλαγή από την καταβολή φόρου εισοδήματος επί των πραγματοποιούμενων προ φόρου κερδών, τα οποία προκύπτουν με βάση την οικεία φορολογική νομοθεσία, από το σύνολο των δραστηριοτήτων της επιχείρησης, αφαιρουμένου του φόρου του νομικού προσώπου ή της νομικής οντότητας που αναλογεί στα κέρδη που διανέμονται ή αναλαμβάνονται από τους εταίρους. Το ποσό της φορολογικής απαλλαγής υπολογίζεται ως ποσοστό επί της αξίας των ενισχυόμενων δαπανών του επενδυτικού σχεδίου ή και της αξίας του καινούριου μηχανολογικού και λοιπού εξοπλισμού, ο οποίος αποκτάται με χρηματοδοτική μίσθωση (leasing) και συνιστά ισόποσο αποθεματικό, το οποίο τηρείται σε διακριτό λογαριασμό στις οικονομικές τους καταστάσεις.
β. Επιχορήγηση, η οποία συνίσταται στη δωρεάν παροχή από το Δημόσιο χρηματικού ποσού, για την κάλυψη τμήματος των ενισχυόμενων δαπανών του επενδυτικού σχεδίου και προσδιορίζεται ως ποσοστό αυτών.
γ. Επιδότηση χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing), η οποία συνίσταται στην κάλυψη από το Δημόσιο τμήματος των καταβαλλόμενων δόσεων χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing), η οποία συνάπτεται για την απόκτηση καινούριου μηχανολογικού και λοιπού εξοπλισμού, προσδιορίζεται ως ποσοστό επί της αξίας απόκτησής τους και εμπεριέχεται στις καταβαλλόμενες δόσεις. Η επιδότηση της χρηματοδοτικής μίσθωσης δεν μπορεί να υπερβαίνει τα επτά (7) έτη, και η προθεσμία άρχεται από την ημερομηνία ολοκλήρωσης της επένδυσης.
δ. Επιδότηση του κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης, η οποία συνίσταται στην κάλυψη από το Δημόσιο μέρους του μισθολογικού κόστους των νέων θέσεων εργασίας που δημιουργούνται και συνδέονται με το επενδυτικό σχέδιο και για τις οποίες δεν λαμβάνεται καμία άλλη κρατική ενίσχυση.
Ανώτατα ποσά χορηγούμενων ενισχύσεων
1. Το συνολικό ποσό ενίσχυσης ανά υποβαλλόμενο επενδυτικό σχέδιο δεν μπορεί να υπερβεί το ποσό των 10 εκατ. ευρώ, εκτός και αν εμπίπτουν στις εξαιρέσεις του νέου πλαισίου.
2. Οι παρεχόμενες σε κάθε φορέα επενδυτικού σχεδίου ενισχύσεις, στις οποίες περιλαμβάνονται και οι ενισχύσεις σε συνεργαζόμενες ή συνδεδεμένες επιχειρήσεις, δεν μπορεί να υπερβούν σωρευτικά τα 20 εκατ. ευρώ για μεμονωμένη επιχείρηση και τα 30 εκατ. ευρώ για το σύνολο των συνεργαζόμενων ή συνδεδεμένων επιχειρήσεων.
Οι περιορισμοί αυτοί ισχύουν για τα επενδυτικά σχέδια, τα οποία υπάγονται στο παρόν και για χρονική περίοδο 3 ετών από την υποβολή της αίτησης του φορέα για υπαγωγή του επενδυτικού σχεδίου του. Ως ποσό ενίσχυσης, ανά υποβαλλόμενο επενδυτικό σχέδιο, λαμβάνεται υπόψη το εγκριθέν με την απόφαση υπαγωγής. Το υπερβάλλον ποσό ενίσχυσης περικόπτεται αναλογικά κατά είδος ενίσχυσης και ομάδα δαπανών.
Ποιους αφορά και ποιοι εξαιρούνται
Η ρύθμιση περιέχει κίνητρα προσέλκυσης και απευθύνεται σε υποψήφιους ημεδαπούς και αλλοδαπούς επενδυτές, προκειμένου να επενδύσουν σε επιχειρηματικές δραστηριότητες στη χώρα.
Αναλυτικά:
1. Δικαιούχοι των ενισχύσεων, που χορηγούνται με βάση τα καθεστώτα του νέου πλαισίου είναι οι φορείς επενδύσεων που είναι εγκατεστημένοι ή έχουν υποκατάστημα στην ελληνική επικράτεια κατά τη χρονική στιγμή έναρξης εργασιών του επενδυτικού σχεδίου και έχουν μία από τις ακόλουθες μορφές:
α. Εμπορική εταιρεία,
β. συνεταιρισμός,
γ. Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (Κοιν.Σ.Επ.), Αγροτικοί Συνεταιρισμοί (ΑΣ), Ομάδες Παραγωγών (ΟΠ), Αστικοί Συνεταιρισμοί, Αγροτικές Εταιρικές Συμπράξεις (ΑΕΣ),
δ. υπό ίδρυση ή υπό συγχώνευση εταιρείες, με την υποχρέωση να έχουν ολοκληρώσει τις διαδικασίες δημοσιότητας πριν την έναρξη εργασιών του επενδυτικού σχεδίου,
ε. κοινοπραξίες που ασκούν εμπορική δραστηριότητα,
στ. δημόσιες και δημοτικές επιχειρήσεις και θυγατρικές τους, εφόσον:
στα. δεν τους έχει ανατεθεί η εξυπηρέτηση δημόσιου σκοπού,
στβ. δεν έχει ανατεθεί από το κράτος αποκλειστικά σε αυτούς η προσφορά υπηρεσιών,
στγ. δεν επιχορηγείται η λειτουργία τους με δημόσιους πόρους για το διάστημα τήρησης των μακροχρόνιων υποχρεώσεών τους.
2. Από τις ενισχύσεις και την υπαγωγή στα προαναφερθέντα καθεστώτα εξαιρούνται:
α. Οι επιχειρήσεις, για τις οποίες, κατά την υποβολή αίτησης επενδυτικού σχεδίου, εκκρεμεί σε βάρος τους η διαδικασία ανάκτησης ενισχύσεων (αρχή Deggendorf),
β. οι προβληματικές επιχειρήσεις, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 4,
γ. οι επιχειρήσεις οι οποίες, κατά τα δύο (2) έτη πριν από την υποβολή της αίτησης ενίσχυσης, έχουν: γα. μετεγκαταστήσει την επιχειρηματική εγκατάσταση, στην οποία θα πραγματοποιηθεί η αρχική επένδυση για την οποία ζητείται η ενίσχυση ή γβ. δεν δεσμεύονται ότι δεν θα το πράξουν μέσα σε περίοδο δύο (2) ετών, μετά την ολοκλήρωση της αρχικής επένδυσης, για την οποία ζητείται η ενίσχυση, και
δ. επιχειρήσεις, οι οποίες υλοποιούν επενδυτικά σχέδια που πραγματοποιούνται με πρωτοβουλία και για λογαριασμό του Δημοσίου, βάσει σχετικής σύμβασης εκτέλεσης έργου, παραχώρησης ή παροχής υπηρεσιών.
Σε 60 ημέρες η έγκριση των επενδυτικών σχεδίων
Όπως έχει ήδη διαμηνύσει η ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, με τις διατάξεις του νέου Αναπτυξιακού αναμένεται να μειωθεί στις 60 μέρες η εκκαθάριση των αιτήσεων και στις 100 μέρες η υπαγωγή των επενδυτικών σχεδίων, όταν μέχρι πρότινος απαιτούνταν 2,5 χρόνια και τα επενδυτικά σχέδια παρέμεναν «κολλημένα» στα συρτάρια.
Σε περίπτωση που μέσα σε 45 ημέρες δεν έχει ολοκληρωθεί ο έλεγχος της αίτησης από την πολιτεία, τότε μεταφέρεται αυτόματα σε ορκωτό ελεγκτή προκειμένου να «τρέξει» η διαδικασία της αξιολόγησης. Ο ορκωτός ελεγκτής θα αμείβεται από την πολιτεία για την αξιολόγηση της αίτησης, ενώ σε ό,τι αφορά τον έλεγχο ολοκλήρωσης του προγράμματος, η αμοιβή του θα καλύπτεται από τον επενδυτή.
Οι επενδύσεις που μπορούν να ενταχθούν ξεκινούν από 150.000 ευρώ για τις πολύ μικρές επιχειρήσεις, για τις μικρές από 250.000 ευρώ, για τις μεσαίες επιχειρήσεις από 500.000 ευρώ και για τις μεγάλες από 1 εκατ. ευρώ.
Στον νέο Αναπτυξιακό, σύμφωνα με το υπουργείο, για πρώτη φορά αξιοποιούνται δυνατότητες που παρέχει ο Γενικός Απαλλακτικός Κανονισμός 651/2014 και αφορούν στην υπαγωγή επενδυτικών σχεδίων αυτοτελώς, στα λοιπά τμήματά του πέραν των ενισχύσεων με Περιφερειακό Χαρακτήρα. Με την εν λόγω πρωτοβουλία, οι ενισχύσεις σε τομείς όπως η έρευνα και η καινοτομία, η προστασία του περιβάλλοντος καθώς και οι – κοινωνικού προσήμου – ενισχύσεις, όπως αυτές για επαγγελματική κατάρτιση και για εργαζόμενους σε μειονεκτική θέση ή με αναπηρία, μπορούν πλέον να αποτελούν ολοκληρωμένα επενδυτικά σχέδια.
